طباطبایی محمدحسین

طباطبایی، محمدحسین (تبریز ۱۲۸۱ـ قم ۱۳۶۰ش)
طباطبایی، محمدحسین
طباطبایی، محمدحسین
طباطبایی، محمدحسین
طباطبایی، محمدحسین
طباطبایی، محمدحسین
طباطبایی، محمدحسین
طباطبایی، محمدحسین
طباطبایی، محمدحسین
(مشهور به: علامه طباطبایی) فیلسوف، عارف، مفسر و فقیه امامی. پس از تحصیل مقدمات علوم در زادگاهش، راهی نجف شد (۱۳۰۴ش) و فقه و اصول را نزد میرزا محمدحسن نائینی، محمدحسین اصفهانی (مشهور به کمپانی) و سیدابوالحسن اصفهانی، و علوم عقلی را از سیدحسین بادکوبه ای فراگرفت و در عرفان و سیروسلوک از محضر سیدعلی قاضی طباطبایی بهره برد و مدارج عالی عرفان عملی را طی کرد. در ۱۳۱۴ به تبریز بازگشت و برای امرار معاش مدّت دَه سال به کار کشاورزی پرداخت و همزمان، موفق به نگارش مجموعۀ رسایل توحیدی و مجموعۀ رسایل منطقی شد. در ۱۳۲۴ به قم رفت و تا پایان عمر به تدریس و تفسیر قرآن، فلسفه و عرفان نظری پرداخت و شاگردان برجستۀ فراوانی تربیت کرد. مرتضی مطهری، جوادی آملی، حسن زاده آملی، حسینی تهرانی، ابراهیمی دینانی و سیدجلال آشتیانی ازجمله شاگردان او هستند. وی اگرچه از وامداران فکری حکمت متعالیه بوده، اما با نگرشی عقلانی در مواجهۀ جدّی با فلسفۀ غرب، به بحث معرفت شناسی پرداخته و سعی در ارائۀ منظومه ای معرفتی داشته است. علامه طباطبایی در مباحث تفسیری، به ویژه در تفسیر قرآن، با تفکیک حوزۀ تفسیر عقلانی، حوزۀ روایی و حوزۀ تاریخی، نگرشی نو را در برداشت از قرآن کریم به دست داده و روش تفسیری خود را به تأسّی از استاد عارفش تفسیر قرآن به قرآن نامیده است. او بنیانگذار حرکت فرهنگی نوین در حوزۀ علمیه در دوران معاصر بود و نوآوری های او در مباحث فلسفی و تفسیری از اهمیتی بسزا برخوردار است. اشعاری از او با درون مایه های عرفانی برجای مانده است. از آثارش: تفسیر المیزان؛ بدایة الحکمة؛ نهایةالحکمة؛ مجموعه رسائل توحیدی؛ مجموعه رسائل منطقی؛ شیعه در اسلام؛ اصول فلسفه و روش رئالیسم؛ علی و فلسفۀ الهی؛ قرآن در اسلام.