[ویکی فقه] ضرورت اعجاز قرآن. اعجاز از ریشه « عجز » (ناتوانی) به معنای ناتوان ساختن می باشد.
ناتوان ساختن بر دو گونه است:یکی آن که توانایی کسی قهرا از وی سلب شود و او به عجز در آید، مثلا اگر شخصی قدرت مالی یا مقامی دارد، آن مال یا مقام از او با زور گرفته شود و او به خاک ذلت بنشیند.دیگر آن که کاری انجام گیرد که دیگران از انجام و یا همآوردی با آن عاجز باشند، بدون آن که درباره آنان هیچ گونه اقدام منفی به عمل آمده باشد، مثلا ممکن است کسی در کسب کمالات روحی و معنوی به اندازه ای پیشرفت کند که دست دیگران بدو نرسد و از روی عجز دست فرو نهند. در مثل گویند: «فلان اخرس اعداءه، فلانی زبان دشمنان خود را بند آورد».مقصود آن است که آن اندازه آراسته به کمالات گردیده و کاستی ها را از خود دور ساخته که جایی برای رخنه عیب جویان باقی نگذارده است.شاعر گوید:شجو حساده و غیظ عداه ان یری مبصر و یسمع واع«برای فزونی غم و اندوه حسودان وی و خشم و نگرانی دشمنانش، همین بس که بیننده ای چشم خود را بگشاید و شنونده ای گوش فرا دهد».یعنی آن اندازه فضایل محاسن اخلاقی وی فراگیر شده که هر کس چشم بگشاید و گوش فرا دهد جز آن نبیند و نشنود، به همین جهت دشمنان و حسودان خود را به زانو در آورده است.
نوع اعجاز قرآن
اعجاز قرآن از نوع دوم است، یعنی در بلاغت ، فصاحت ، استواری گفتار، رسا بودن بیان، نو آوری های فراوان در زمینه معارف و احکام و دیگر ویژگی ها، آن اندازه اوج گرفته که دور از دسترس بشریت قرار گرفته است. از این جهت قرآن را «معجزة خالدة، معجزه جاوید» گویند. این حالت برای قرآن، همیشگی و ثابت است، چرا که این کتاب بزرگ قدر، سند شریعت جاوید اسلام است.
پیشینه بحث
مساله «اعجاز قرآن» از دیر زمان مورد بحث و نظر دانشمندان بوده است. شاید اولین کسی که در این زمینه بحث کرده و مساله را به صورت کتاب یا یک رساله در آورده -طبق گفته ابن ندیم (آن جا که از علوم قرآنی سخن می گوید) - محمد بن زید واسطی (متوفای ۳۰۷) است (آن جا که از مذاهب اهل اعتزال بحث می کند).وی ازبزرگان اهل کلام می باشد و کتاب هایی در این زمینه به نام «الامامة» و «اعجاز القرآن فی نظمه و تالیفه» نگاشته است. برخی پیش از او، ابو عبیدة معمر بن المثنی (متوفای ۲۰۹) را یاد می کنند، او کتابی در دو مجلد درباره اعجاز قرآن نوشته است. هم چنین ابو عبید قاسم بن سلام (متوفای ۲۲۴) کتابی در اعجاز قرآن دارد. اما این نوشته ها اکنون در دست نیست.
← آثار قدیمی و مولفان آنها
...
ناتوان ساختن بر دو گونه است:یکی آن که توانایی کسی قهرا از وی سلب شود و او به عجز در آید، مثلا اگر شخصی قدرت مالی یا مقامی دارد، آن مال یا مقام از او با زور گرفته شود و او به خاک ذلت بنشیند.دیگر آن که کاری انجام گیرد که دیگران از انجام و یا همآوردی با آن عاجز باشند، بدون آن که درباره آنان هیچ گونه اقدام منفی به عمل آمده باشد، مثلا ممکن است کسی در کسب کمالات روحی و معنوی به اندازه ای پیشرفت کند که دست دیگران بدو نرسد و از روی عجز دست فرو نهند. در مثل گویند: «فلان اخرس اعداءه، فلانی زبان دشمنان خود را بند آورد».مقصود آن است که آن اندازه آراسته به کمالات گردیده و کاستی ها را از خود دور ساخته که جایی برای رخنه عیب جویان باقی نگذارده است.شاعر گوید:شجو حساده و غیظ عداه ان یری مبصر و یسمع واع«برای فزونی غم و اندوه حسودان وی و خشم و نگرانی دشمنانش، همین بس که بیننده ای چشم خود را بگشاید و شنونده ای گوش فرا دهد».یعنی آن اندازه فضایل محاسن اخلاقی وی فراگیر شده که هر کس چشم بگشاید و گوش فرا دهد جز آن نبیند و نشنود، به همین جهت دشمنان و حسودان خود را به زانو در آورده است.
نوع اعجاز قرآن
اعجاز قرآن از نوع دوم است، یعنی در بلاغت ، فصاحت ، استواری گفتار، رسا بودن بیان، نو آوری های فراوان در زمینه معارف و احکام و دیگر ویژگی ها، آن اندازه اوج گرفته که دور از دسترس بشریت قرار گرفته است. از این جهت قرآن را «معجزة خالدة، معجزه جاوید» گویند. این حالت برای قرآن، همیشگی و ثابت است، چرا که این کتاب بزرگ قدر، سند شریعت جاوید اسلام است.
پیشینه بحث
مساله «اعجاز قرآن» از دیر زمان مورد بحث و نظر دانشمندان بوده است. شاید اولین کسی که در این زمینه بحث کرده و مساله را به صورت کتاب یا یک رساله در آورده -طبق گفته ابن ندیم (آن جا که از علوم قرآنی سخن می گوید) - محمد بن زید واسطی (متوفای ۳۰۷) است (آن جا که از مذاهب اهل اعتزال بحث می کند).وی ازبزرگان اهل کلام می باشد و کتاب هایی در این زمینه به نام «الامامة» و «اعجاز القرآن فی نظمه و تالیفه» نگاشته است. برخی پیش از او، ابو عبیدة معمر بن المثنی (متوفای ۲۰۹) را یاد می کنند، او کتابی در دو مجلد درباره اعجاز قرآن نوشته است. هم چنین ابو عبید قاسم بن سلام (متوفای ۲۲۴) کتابی در اعجاز قرآن دارد. اما این نوشته ها اکنون در دست نیست.
← آثار قدیمی و مولفان آنها
...
wikifeqh: ضرورت_اعجاز_قرآن