صوم عاشورا

[ویکی فقه] صوم عاشورا (کتاب). کتاب " صوم عاشوراء: دراسة فقهیة حول حکم صوم یوم عاشورا علی ضوء المذاهب الإسلامیة" نوشته نجم الدین طبسی است. وی که از محققان حوزه علمیه قم در موضوعات فقهی و تاریخ اهل بیت علیهم السلام است، این کتاب را با موضوع فقهی و تاریخی به نگارش درآورده و در آن ریشه های تاریخی روزه روز عاشورا را از قبل از ظهور اسلام و بعد از آن، به ویژه پس از حادثه کربلا مطالعه کرده و احادیث و دیدگاه های فقهی در این باره را ارائه نموده است. ادله قائلان به تحریم ، استحباب و کراهت مورد نقد و تحلیل قرار گرفته است. مصادر و منابع کتاب در پایان و به صورت زیرنویس ذکر شده است.
نگارنده در این باره می نویسد: در برخی از شهرهای اهل سنت خطیبان جمعه بر این نکته تأکید می کردند که روز عاشورا روز با برکتی است و از اهمیت فوق العاده ای برخوردار است و روزه این روز بسیار مورد تأکید می باشد. بر آن شدم تا تحقیقی جامع در این باره انجام دهم و این موضوع را از نظر تاریخی و فقهی بررسی کرده تا صحت و سقم آن آشکار گردد.
ساختار
نویسنده در یک مقدمه و چهار باب به شیوه استدلالی و تطبیقی به موضوع پرداخته است. در مقدمه انگیزه تألیف و اهمیت موضوع را بیان می کند و فهرستی از دیدگاه های مختلف در این موضوع فقهی را ارائه می دهد. باب اول را به ذکر مقدمات درباره روز عاشورا و روزه آن و طرح دیدگاه فقها در این باره اختصاص می دهد.و روایات را در سه دسته ارائه می کند:۱- روایاتی که روزه در روز عاشورا را منع کرده اند.۲- احادیثی که روزه این روز را جایز می دانند.۳- روایاتی که از طریق اهل سنت به ما رسیده است.باب سوم منعکس کننده دیدگاه فقهاست. که از دو بخش کلی: آرای فقهای امامیه و آرای فقهای اهل سنت تشکیل می شود.در بخش اول دیدگاه پنج دسته از فقها ذکر شده است: ۱- قائلان به حرمت ۲- قائلان به استحباب ۳- قائلان به استحباب روزه در حال اندوه ۴- قائلان به امساک( خودنگهداری از خوردن و آشامیدن) تا عصر ۵- قائلان به کراهت.چهارمین باب در ردّ دروغ پردازی هایی است که درباره روز عاشورا از طریق مخالفان و دشمنان شده است.
گزارش محتوا
نگارنده با واژه شناسی لفظ عاشورا از نظر لغوی و مفهوم شناسی آن در روایات مباحث مقداتی را شروع می کند و پس از ذکر نقل قول های متعدد از فقیهان و لغویون کلام مشهور که عاشورا را روز دهم محرم معرفی کرده اند را می پذیرد.در ادامه دیدگاه فقیهان امامیه و اهل سنت درباره وجوب و وجود روزه در روز عاشورا را بیان کرده که از گفتار اکثر آنها برمی آید: روزه این روز قبل از اسلام شایع بوده و در عصر پیامبر صلی الله علیه و آله هم تا زمانی که روزه رمضان واجب نشده بود این روزه یا واجب بوده و یا مستحب مؤکد. البته برخی از فقهای اهل سنت وجوب این روزه در عصر نبوی را به دلیل همراهی کردن با یهودیان می دانند ولی مصنف این قول را نمی پذیرد و ادله ای را بر خلاف آن ذکر می کند.
← روزه عاشورا در روایات
...