صنایع دستی مازندران یکی از اصیل ترین و شاخص ترین صنایع دستی ایران است و قدمت آن به درازای تاریخ است. مردم مازندران نیز همچون دیگر اقوام ایرانی همواره به دنبال راهی برای استفاده بهتر از هنر نیاکانشان بوده اند. [ ۱] از صنایع دستی موجود در استان مازندران می توان به قالی بافی، گلیم بافی، جاجیمچه بافی، بافت گلیچه، چوقا، شمد و ملحفه، سوزن دوزی، رنگرزی و چاپ سنتی سفالگری و سرامیک سازی، فراورده های پوست و چرم، هنرهای مرتبط با فلز، هنرهای مرتبط با چوب، حصیر بافی، طراحی سنتی و نگارگری، صحافی و جلدسازی سنتی، صنایع دستی دریایی عروسک سازی اشاره کرد. [ ۲] [ ۳] [ ۴] [ ۵]
صاحبان پیشه و فن همواره با عشق به زیبایی وسایل مادی زندگی را آفریده اند. دستان توانمند هنرمند ذهن مستقل و پویا و اندیشه جستجو گرش مجموعه ای دیدنی و سزاوار تحسین را به یادگار گذاشته است. مهم ترین آن ها عبارتند از:
از سده پنجم تا هفتم ه. ق هنرمند منبت کار با استفاده از شیوه قاب و گره، طرح های نو آفریده از سده هشتم هجری نمونه های فراوانی از رسم و عناصر هندسی و اشکال نباتی و گل و بته روی منبرهای چوبی، صندوق مزارها، در و پنجره و رحل قرآن باقی مانده است. از اوایل سده نهم هجری این هنر رونق ویژه ای یافت و صنعتگران موفق شدند در آثار خود با به کارگیری انواع خطوط نمونه های ارزشمندی را بیافرینند که اکنون زینت افزای مرقد امامزادگان و بزرگان دینی است. پنجره های زیبا و خوش نقش و نگار چوبی که نشانه نور و روشنایی است با استفاده از هنر گره سازی و نقش های هندسی سه گوشه و چهار گوشه، ستاره های چهار پر و هشت پر و و در نهایت شیشه های رنگین پیشانی و رواق بناها را آذین می بخشد این پنجره ها به اورسی معروفند.
لاک تراشی در مناطق روستایی و جنگلی مورد توجه پیشه وران هنرمندان بوده و انواع سازه های آن براساس نیاز زندگی روزمره گسترش یافته است. روستاییان ساکن مناطق جنگلی درگذشته بیشترین نیازهای خود را از چوب تهیه می کردند و در ساخت لوازم چوبی از مهارت خوبی برخوردار بودند. استادکاران بااستفاده از ریشه و تنه درختان بدون بهره گیری از ابزار کار امروزی ظروف چوبی مانند جوله، کلز، لاک دانه پاش، قند چوله، تنباکو چوله، قاشق، ملاقه، کترا، می ساختند. هنر لاک تراشی یک کار ابتکاری است و جنگل نشینان با شناختی که از انواع درختان جنگلی دارند برای ساخت مصنوعات چوبی از ریشه و چوب درختان ویژه ای با استفاده از ابزار کار بسیار ابتدایی استفاده می کنند. درختانی که از چوب آن ها برای این کار بهره می گیرند افرا، راش، ملج، توسکا، ممرز، شمشاد، نم دار و انجیلی است. ظروفی که از ریشه درختان ساخته می شود سبک تر و در برابر سرما و گرما مقاوم تر است ترک برنمی دارد و در اثر ضربه به سادگی نمی شکند لاک تراشان معتقدند ظروفی که از ریشه درختان تهیه می شود، اگر خوب نگهداری شود عمر مفید آن ها دست کم بالای صد سال خواهد بود. در صورتی که لوازم تهیه شده از ساقه و تنه درختان همین خاطر در گذشته لاک تراشان لوازم مورد نیاز در خانه را از ریشه زیرین ریشه هایی که از ساقه با شیب ملایمی در خاک نفوذ کرده اند استفاده کنند زیرا از دیدگاه آنان قسمت زیرین این نوع ریشه ها کمتر در معرض برف و باران قرار داشت. [ ۶] [ ۷] برخی از ظروف چوبی که در مازندارن کاربرد دارد عبارتند از:
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفصاحبان پیشه و فن همواره با عشق به زیبایی وسایل مادی زندگی را آفریده اند. دستان توانمند هنرمند ذهن مستقل و پویا و اندیشه جستجو گرش مجموعه ای دیدنی و سزاوار تحسین را به یادگار گذاشته است. مهم ترین آن ها عبارتند از:
از سده پنجم تا هفتم ه. ق هنرمند منبت کار با استفاده از شیوه قاب و گره، طرح های نو آفریده از سده هشتم هجری نمونه های فراوانی از رسم و عناصر هندسی و اشکال نباتی و گل و بته روی منبرهای چوبی، صندوق مزارها، در و پنجره و رحل قرآن باقی مانده است. از اوایل سده نهم هجری این هنر رونق ویژه ای یافت و صنعتگران موفق شدند در آثار خود با به کارگیری انواع خطوط نمونه های ارزشمندی را بیافرینند که اکنون زینت افزای مرقد امامزادگان و بزرگان دینی است. پنجره های زیبا و خوش نقش و نگار چوبی که نشانه نور و روشنایی است با استفاده از هنر گره سازی و نقش های هندسی سه گوشه و چهار گوشه، ستاره های چهار پر و هشت پر و و در نهایت شیشه های رنگین پیشانی و رواق بناها را آذین می بخشد این پنجره ها به اورسی معروفند.
لاک تراشی در مناطق روستایی و جنگلی مورد توجه پیشه وران هنرمندان بوده و انواع سازه های آن براساس نیاز زندگی روزمره گسترش یافته است. روستاییان ساکن مناطق جنگلی درگذشته بیشترین نیازهای خود را از چوب تهیه می کردند و در ساخت لوازم چوبی از مهارت خوبی برخوردار بودند. استادکاران بااستفاده از ریشه و تنه درختان بدون بهره گیری از ابزار کار امروزی ظروف چوبی مانند جوله، کلز، لاک دانه پاش، قند چوله، تنباکو چوله، قاشق، ملاقه، کترا، می ساختند. هنر لاک تراشی یک کار ابتکاری است و جنگل نشینان با شناختی که از انواع درختان جنگلی دارند برای ساخت مصنوعات چوبی از ریشه و چوب درختان ویژه ای با استفاده از ابزار کار بسیار ابتدایی استفاده می کنند. درختانی که از چوب آن ها برای این کار بهره می گیرند افرا، راش، ملج، توسکا، ممرز، شمشاد، نم دار و انجیلی است. ظروفی که از ریشه درختان ساخته می شود سبک تر و در برابر سرما و گرما مقاوم تر است ترک برنمی دارد و در اثر ضربه به سادگی نمی شکند لاک تراشان معتقدند ظروفی که از ریشه درختان تهیه می شود، اگر خوب نگهداری شود عمر مفید آن ها دست کم بالای صد سال خواهد بود. در صورتی که لوازم تهیه شده از ساقه و تنه درختان همین خاطر در گذشته لاک تراشان لوازم مورد نیاز در خانه را از ریشه زیرین ریشه هایی که از ساقه با شیب ملایمی در خاک نفوذ کرده اند استفاده کنند زیرا از دیدگاه آنان قسمت زیرین این نوع ریشه ها کمتر در معرض برف و باران قرار داشت. [ ۶] [ ۷] برخی از ظروف چوبی که در مازندارن کاربرد دارد عبارتند از:
wiki: صنایع دستی مازندران