[ویکی فقه] صلوة الوسطی. در قرآن بعد از سفارش به حفظ نمازها تأکید بر نماز میانه نموده است. در اینکه مصداق صلوةالوسطی کدام است بین علما اختلاف می باشد.
نماز از جمله آیین های عبادی است که در اکثر ادیان به شکل های گوناگون وجود داشته است. دست کم قرآن در مواردی نمازگزاری پیشینیان را گزارش کرده است؛ مانند نمازگزاری ذکریا در محراب که فرشتگان در چنین حالی بشارت تولّد یحیی را به او دادند و نمازگزاری و زکات دادن برخی از یهودیان. ابراهیم خلیل نیز از آن روی یکی از فرزندانش را به وادی غیر ذی ذرع برد تا بنا به گزارش قرآن در آن جا نماز بگزارد و خود دعا می کند که خداوند خویش و ذریه اش را نمازگزار قرار دهد، و عیسی بن مریم سفارش خدایش را از جمله در به پا داری نماز و دادن زکات می داند. اسماعیل به خانواده اش فرمان نماز و زکات می داد و در کوه طور نخستین وحی، فرمان اقامه نماز است. در سوره انبیا ، وقتی گزارش شماری از پیامبران از قبیل ابراهیم، اسحاق ، یعقوب و لوط را می دهد، یادآور می شود که به همگی آنان فرمان اقامه نماز دادیم و نوح که به فرزندش سفارش به پا داشتن نماز می کند. در سوره بیّنه، اصل کلی برای اهل کتاب را عبادت خدا ، اخلاص در دین ، اقامه نماز و دادن زکات می داند و دین پایدار را در همین امر خلاصه می کند. به پیامبر اسلام نیز دستور می دهد که خانواده ات را به نماز فرمان بده. اینها بیانگر آن است که نماز یکی از بنیان های اصلی در ادیان توحیدی است و در اسلام بسیار بدان تأکید شده است. شاید هیچ یک از فرایض دینی به این حد در قرآن سفارش نشده باشد. بسیاری از مسائل مربوط به اصل نماز ، چگونگی آن، شرایط روحی و روانی نمازگزاران، تأثیرات و پیامدهای نماز، تأثیر شرایط در چگونگی برپاداری آن و ده ها مسئله مرتبط با آن، مورد تأکید قرآن قرار گرفته است.
نماز از جمله آیین های عبادی است که در اکثر ادیان به شکل های گوناگون وجود داشته است. دست کم قرآن در مواردی نمازگزاری پیشینیان را گزارش کرده است؛ مانند نمازگزاری ذکریا در محراب که فرشتگان در چنین حالی بشارت تولّد یحیی را به او دادند و نمازگزاری و زکات دادن برخی از یهودیان. ابراهیم خلیل نیز از آن روی یکی از فرزندانش را به وادی غیر ذی ذرع برد تا بنا به گزارش قرآن در آن جا نماز بگزارد و خود دعا می کند که خداوند خویش و ذریه اش را نمازگزار قرار دهد، و عیسی بن مریم سفارش خدایش را از جمله در به پا داری نماز و دادن زکات می داند. اسماعیل به خانواده اش فرمان نماز و زکات می داد و در کوه طور نخستین وحی، فرمان اقامه نماز است. در سوره انبیا ، وقتی گزارش شماری از پیامبران از قبیل ابراهیم، اسحاق ، یعقوب و لوط را می دهد، یادآور می شود که به همگی آنان فرمان اقامه نماز دادیم و نوح که به فرزندش سفارش به پا داشتن نماز می کند. در سوره بیّنه، اصل کلی برای اهل کتاب را عبادت خدا ، اخلاص در دین ، اقامه نماز و دادن زکات می داند و دین پایدار را در همین امر خلاصه می کند. به پیامبر اسلام نیز دستور می دهد که خانواده ات را به نماز فرمان بده. اینها بیانگر آن است که نماز یکی از بنیان های اصلی در ادیان توحیدی است و در اسلام بسیار بدان تأکید شده است. شاید هیچ یک از فرایض دینی به این حد در قرآن سفارش نشده باشد. بسیاری از مسائل مربوط به اصل نماز ، چگونگی آن، شرایط روحی و روانی نمازگزاران، تأثیرات و پیامدهای نماز، تأثیر شرایط در چگونگی برپاداری آن و ده ها مسئله مرتبط با آن، مورد تأکید قرآن قرار گرفته است.
[ویکی فقه] در قرآن بعد از سفارش به حفظ نمازها تأکید بر نماز میانه نموده است. در اینکه مصداق صلوةالوسطی کدام است بین علما اختلاف می باشد.
نماز از جمله آیین های عبادی است که در اکثر ادیان به شکل های گوناگون وجود داشته است. دست کم قرآن در مواردی نمازگزاری پیشینیان را گزارش کرده است؛ مانند نمازگزاری ذکریا در محراب که فرشتگان در چنین حالی بشارت تولّد یحیی را به او دادند و نمازگزاری و زکات دادن برخی از یهودیان. ابراهیم خلیل نیز از آن روی یکی از فرزندانش را به وادی غیر ذی ذرع برد تا بنا به گزارش قرآن در آن جا نماز بگزارد و خود دعا می کند که خداوند خویش و ذریه اش را نمازگزار قرار دهد، و عیسی بن مریم سفارش خدایش را از جمله در به پا داری نماز و دادن زکات می داند. اسماعیل به خانواده اش فرمان نماز و زکات می داد و در کوه طور نخستین وحی، فرمان اقامه نماز است. در سوره انبیا ، وقتی گزارش شماری از پیامبران از قبیل ابراهیم، اسحاق ، یعقوب و لوط را می دهد، یادآور می شود که به همگی آنان فرمان اقامه نماز دادیم و نوح که به فرزندش سفارش به پا داشتن نماز می کند. در سوره بیّنه، اصل کلی برای اهل کتاب را عبادت خدا ، اخلاص در دین ، اقامه نماز و دادن زکات می داند و دین پایدار را در همین امر خلاصه می کند. به پیامبر اسلام نیز دستور می دهد که خانواده ات را به نماز فرمان بده. اینها بیانگر آن است که نماز یکی از بنیان های اصلی در ادیان توحیدی است و در اسلام بسیار بدان تأکید شده است. شاید هیچ یک از فرایض دینی به این حد در قرآن سفارش نشده باشد. بسیاری از مسائل مربوط به اصل نماز ، چگونگی آن، شرایط روحی و روانی نمازگزاران، تأثیرات و پیامدهای نماز، تأثیر شرایط در چگونگی برپاداری آن و ده ها مسئله مرتبط با آن، مورد تأکید قرآن قرار گرفته است.
تأکید بر حفظ صلوةالوسطی در قرآن
از جمله مباحث مورد تأکید قرآن، انجام دادن بهنگام نماز است که در سوره بقره آیات ۲۳۸و۲۳۹ به آن اشاره شده است:حافظوا علی الصلوات و الصلوة الوسطی و قوموا لله قانتین_ فان خفتم فرجالاً او رکباناً فاذا أمنتم فاذکروا الله کما علمکم ما لم تکونوا تعلمون؛ بر نمازها و نمازمیانه مواظبت کنید، و خاضعانه برای خدا به پاخیزید. پس اگر بیم داشتید، پیاده یا سواره بخوانید. چون ایمن شدید، خدا را یاد کنید که آنچه نمی دانستید، به شما آموخت.ییکی از نکات مهم و بسیار مورد اختلاف در این آیه، موضوع تعیین مصداق نماز میانه و یا همان (صلوةالوسطی) است. در این آیه نخست به پاسداشت همه نمازها سفارش و سپس بلافاصله به نماز میانه تأکید شده است. این نماز میانه کدام نماز است که مورد تأکید و سفارش افزون خداوند است؟در دو آیه دیگر قرآن نیز به همین امر پرداخته شده و از آن جا که برای تبیین موضوع به کار می آیند، آن دو آیه را نیز نقل می کنیم. در سوره هود آیه ۱۱۴ می خوانیم:و اقم الصلوة طرفی النهار و زلفاً من اللیل انّ الحسنات یذهبن السیئات ذلک ذکری للذاکرین؛ و در دو طرف روز (= اول و آخر آن) و نزدیکی شب نماز را بر پا دار؛ زیرا خوبی ها، بدی ها را از میان می برد. این برای پندگیرندگان، پندی است.و در سوره اسراء آیه ۷۸ می خوانیم:اقم الصلوة لدلوک الشمس إلی غسق اللیل و قرءان الفجر إن قرءان الفجر کان مشهوداً؛ نماز را از زوال آفتاب تا نهایت تاریکی شب برپا دار، و (نیز) نماز صبح را؛ زیرا نماز صبح همواره (مقرون با) حضور (فرشتگان) است.این آیات وقت نماز های واجب را تعیین می کنند.
تعیین مصداق
بدیهی است که شناخت مقصود، مقدمه اجرای هر کاری است. از این رو، باید مؤمنان به عنوان مثال مصداق نماز میانه را بدانند تا بر آن مداومت کنند و آن راپاس بدارند. در تعیین مصداق نماز میانه، اختلافی بسیار گسترده در بین فقیهان، محدثان و مفسران شیعه و دیگر فرق اسلامی وجود دارد. این اختلاف، این پرسش را فرا روی انسان می نهد که آیا به راستی، مسلمانان صدر اسلام نمی دانستند (صلوة وسطی) چیست؟ و یا آنان مصداق را می دانستند و پیامبر اسلام آن را تعیین کرده بود، اما جدایی تاریخ زندگی مسلمانان از دانش ها و علوم دیگر مانند فقه ، حدیث ، تفسیر و کلام و غیر آن، بسیاری از امور معلوم را در هاله ای از ابهام فرو برد؟ به نظر می رسد وقتی تاریخ یک ملت از زندگی روزمره توده های مردم و گزارش رفتار های روزانه آنان رخت برمی کشد و در بارگاه حاکمان جا خوش می کند، پنهان ماندن این قبیل از امور که مربوط به آیین های عبادی روزانه آنان است، کاملاً طبیعی می نماید و زمانی که دانش های مسلمانان از واقعیت های روزمره کناره می گیرد و در چهارچوب استدلال های گریزان از واقعیت شکل می گیرد، چنین ابهام هایی فراوان می گردد.به هر صورت، (نماز میانه) که مورد سفارش خداوند است، چنین سرنوشتی یافته و در تعیین مصداق آن اختلاف بسیار پیش آمده است. طرفه آن که شماری از مفسران علت این ابهام را نه تقصیر گزارشگران، که خواست خدا شمرده و نوشته اند:(همان گونه که خداوند اسم اعظمش را در بین نام ها و ساعت اجابت را در ساعت های جمعه پنهان داشته است، صلوة الوسطی را نیز میان نماز های پنج گانه پنهان کرده است). البته باید یادآور شویم که این تفسیر از یک سو، با تبیان بودن قرآن ناسازگار است و از سوی دیگر، لازمه آن دستور دادن به کار مبهم است که این هم قبیح است.
دیدگاه های مختلف در مورد صلوةالوسطی
...
نماز از جمله آیین های عبادی است که در اکثر ادیان به شکل های گوناگون وجود داشته است. دست کم قرآن در مواردی نمازگزاری پیشینیان را گزارش کرده است؛ مانند نمازگزاری ذکریا در محراب که فرشتگان در چنین حالی بشارت تولّد یحیی را به او دادند و نمازگزاری و زکات دادن برخی از یهودیان. ابراهیم خلیل نیز از آن روی یکی از فرزندانش را به وادی غیر ذی ذرع برد تا بنا به گزارش قرآن در آن جا نماز بگزارد و خود دعا می کند که خداوند خویش و ذریه اش را نمازگزار قرار دهد، و عیسی بن مریم سفارش خدایش را از جمله در به پا داری نماز و دادن زکات می داند. اسماعیل به خانواده اش فرمان نماز و زکات می داد و در کوه طور نخستین وحی، فرمان اقامه نماز است. در سوره انبیا ، وقتی گزارش شماری از پیامبران از قبیل ابراهیم، اسحاق ، یعقوب و لوط را می دهد، یادآور می شود که به همگی آنان فرمان اقامه نماز دادیم و نوح که به فرزندش سفارش به پا داشتن نماز می کند. در سوره بیّنه، اصل کلی برای اهل کتاب را عبادت خدا ، اخلاص در دین ، اقامه نماز و دادن زکات می داند و دین پایدار را در همین امر خلاصه می کند. به پیامبر اسلام نیز دستور می دهد که خانواده ات را به نماز فرمان بده. اینها بیانگر آن است که نماز یکی از بنیان های اصلی در ادیان توحیدی است و در اسلام بسیار بدان تأکید شده است. شاید هیچ یک از فرایض دینی به این حد در قرآن سفارش نشده باشد. بسیاری از مسائل مربوط به اصل نماز ، چگونگی آن، شرایط روحی و روانی نمازگزاران، تأثیرات و پیامدهای نماز، تأثیر شرایط در چگونگی برپاداری آن و ده ها مسئله مرتبط با آن، مورد تأکید قرآن قرار گرفته است.
تأکید بر حفظ صلوةالوسطی در قرآن
از جمله مباحث مورد تأکید قرآن، انجام دادن بهنگام نماز است که در سوره بقره آیات ۲۳۸و۲۳۹ به آن اشاره شده است:حافظوا علی الصلوات و الصلوة الوسطی و قوموا لله قانتین_ فان خفتم فرجالاً او رکباناً فاذا أمنتم فاذکروا الله کما علمکم ما لم تکونوا تعلمون؛ بر نمازها و نمازمیانه مواظبت کنید، و خاضعانه برای خدا به پاخیزید. پس اگر بیم داشتید، پیاده یا سواره بخوانید. چون ایمن شدید، خدا را یاد کنید که آنچه نمی دانستید، به شما آموخت.ییکی از نکات مهم و بسیار مورد اختلاف در این آیه، موضوع تعیین مصداق نماز میانه و یا همان (صلوةالوسطی) است. در این آیه نخست به پاسداشت همه نمازها سفارش و سپس بلافاصله به نماز میانه تأکید شده است. این نماز میانه کدام نماز است که مورد تأکید و سفارش افزون خداوند است؟در دو آیه دیگر قرآن نیز به همین امر پرداخته شده و از آن جا که برای تبیین موضوع به کار می آیند، آن دو آیه را نیز نقل می کنیم. در سوره هود آیه ۱۱۴ می خوانیم:و اقم الصلوة طرفی النهار و زلفاً من اللیل انّ الحسنات یذهبن السیئات ذلک ذکری للذاکرین؛ و در دو طرف روز (= اول و آخر آن) و نزدیکی شب نماز را بر پا دار؛ زیرا خوبی ها، بدی ها را از میان می برد. این برای پندگیرندگان، پندی است.و در سوره اسراء آیه ۷۸ می خوانیم:اقم الصلوة لدلوک الشمس إلی غسق اللیل و قرءان الفجر إن قرءان الفجر کان مشهوداً؛ نماز را از زوال آفتاب تا نهایت تاریکی شب برپا دار، و (نیز) نماز صبح را؛ زیرا نماز صبح همواره (مقرون با) حضور (فرشتگان) است.این آیات وقت نماز های واجب را تعیین می کنند.
تعیین مصداق
بدیهی است که شناخت مقصود، مقدمه اجرای هر کاری است. از این رو، باید مؤمنان به عنوان مثال مصداق نماز میانه را بدانند تا بر آن مداومت کنند و آن راپاس بدارند. در تعیین مصداق نماز میانه، اختلافی بسیار گسترده در بین فقیهان، محدثان و مفسران شیعه و دیگر فرق اسلامی وجود دارد. این اختلاف، این پرسش را فرا روی انسان می نهد که آیا به راستی، مسلمانان صدر اسلام نمی دانستند (صلوة وسطی) چیست؟ و یا آنان مصداق را می دانستند و پیامبر اسلام آن را تعیین کرده بود، اما جدایی تاریخ زندگی مسلمانان از دانش ها و علوم دیگر مانند فقه ، حدیث ، تفسیر و کلام و غیر آن، بسیاری از امور معلوم را در هاله ای از ابهام فرو برد؟ به نظر می رسد وقتی تاریخ یک ملت از زندگی روزمره توده های مردم و گزارش رفتار های روزانه آنان رخت برمی کشد و در بارگاه حاکمان جا خوش می کند، پنهان ماندن این قبیل از امور که مربوط به آیین های عبادی روزانه آنان است، کاملاً طبیعی می نماید و زمانی که دانش های مسلمانان از واقعیت های روزمره کناره می گیرد و در چهارچوب استدلال های گریزان از واقعیت شکل می گیرد، چنین ابهام هایی فراوان می گردد.به هر صورت، (نماز میانه) که مورد سفارش خداوند است، چنین سرنوشتی یافته و در تعیین مصداق آن اختلاف بسیار پیش آمده است. طرفه آن که شماری از مفسران علت این ابهام را نه تقصیر گزارشگران، که خواست خدا شمرده و نوشته اند:(همان گونه که خداوند اسم اعظمش را در بین نام ها و ساعت اجابت را در ساعت های جمعه پنهان داشته است، صلوة الوسطی را نیز میان نماز های پنج گانه پنهان کرده است). البته باید یادآور شویم که این تفسیر از یک سو، با تبیان بودن قرآن ناسازگار است و از سوی دیگر، لازمه آن دستور دادن به کار مبهم است که این هم قبیح است.
دیدگاه های مختلف در مورد صلوةالوسطی
...
wikifeqh: صلوة الوسطی