[ویکی فقه] صفت خارجی عارض، به معنای محمول خارج از ذات موضوع و غیرلازم است.
در علم منطق، گاهی از موضوع به موصوف و از محمول به صفت تعبیر می شود، زیرا فرق بین صفت و موصوف و موضوع و محمول به ترکیب و تحلیل است؛ یعنی صفت و موصوف بعد از تحلیل به محمول و موضوع تبدیل می شود. صفت (که محمول واقع می شود) به لحاظ نسبتش با موصوف (موضوع) اقسامی پیدا می کند: ۱. موصوف (موضوع)، معنایی متحصّل و قائم به ذات خود است و صفت، خارج از ذات و ملحق به آن می شود، چه عارض بر ذات باشد؛ مانند: «الانسان ابیض» یا لازم ذات، مانند: الانسان ضحاک. ۲. موصوف، معنایی متحصّل و قائم به ذات است و صفت، جزء مقوّم ذات (محمول من صمیمه) است؛ مانند: الانسان حیوان. ۳. موصوف، معنای قائم به ذات نیست و صفت، به استقرار ذات کمک می کند بدون آنکه جزء و مقوّم ذات موصوف باشد؛ مانند: الهیولی ذو صورة (حمل ذو هو). ۴. موصوف، قائم به ذات نیست و صفت، مقوّم و جزء ذات آن است؛ مانند: الجوهر جسم. ۵. موصوف، قائم به ذات نیست و صفت، خارج از ذات و ملحق به آن می شود، چه عارض بر ذات باشد؛ مانند: «الهیولی ابیض» یا لازم ذات؛ مانند: الجسم المطلق مستعدٌّ للحرکة و السکون و الجسم متحیّز.
مستندات مقاله
در تنظیم این مقاله از منبع ذیل استفاده شده است: • ابن سینا، حسین بن عبدالله، الشفا (منطق).
در علم منطق، گاهی از موضوع به موصوف و از محمول به صفت تعبیر می شود، زیرا فرق بین صفت و موصوف و موضوع و محمول به ترکیب و تحلیل است؛ یعنی صفت و موصوف بعد از تحلیل به محمول و موضوع تبدیل می شود. صفت (که محمول واقع می شود) به لحاظ نسبتش با موصوف (موضوع) اقسامی پیدا می کند: ۱. موصوف (موضوع)، معنایی متحصّل و قائم به ذات خود است و صفت، خارج از ذات و ملحق به آن می شود، چه عارض بر ذات باشد؛ مانند: «الانسان ابیض» یا لازم ذات، مانند: الانسان ضحاک. ۲. موصوف، معنایی متحصّل و قائم به ذات است و صفت، جزء مقوّم ذات (محمول من صمیمه) است؛ مانند: الانسان حیوان. ۳. موصوف، معنای قائم به ذات نیست و صفت، به استقرار ذات کمک می کند بدون آنکه جزء و مقوّم ذات موصوف باشد؛ مانند: الهیولی ذو صورة (حمل ذو هو). ۴. موصوف، قائم به ذات نیست و صفت، مقوّم و جزء ذات آن است؛ مانند: الجوهر جسم. ۵. موصوف، قائم به ذات نیست و صفت، خارج از ذات و ملحق به آن می شود، چه عارض بر ذات باشد؛ مانند: «الهیولی ابیض» یا لازم ذات؛ مانند: الجسم المطلق مستعدٌّ للحرکة و السکون و الجسم متحیّز.
مستندات مقاله
در تنظیم این مقاله از منبع ذیل استفاده شده است: • ابن سینا، حسین بن عبدالله، الشفا (منطق).
wikifeqh: صفت_خارجی_عارض