صحیفه الارشاد

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] صحیفة الارشاد (کتاب). صحیفة الارشاد ( تاریخ افشار کرمان- پایان کار صفویه) اثر محمد مؤمن کرمانی است که تاریخ افشار کرمان- خصوصا اسماعیل خان و شاهرخ خان در پایان کار صفویه-، جنگ های بلوچستان ، قندهار و هرات را بیان می دارد.
زبان کتاب فارسی و پر از جمله پردازی ها، القاب و توضیحات اغراق آمیز است که به دستور شاهرخ خان افشار (مشهور به شاهرخ خان طغراجه) تالیف شده و در واقع علت توجه وی به تحریر این تاریخ ، ضبط تاریخچه خانوادگی خود بوده است.

[ویکی فقه] صحیفه الارشاد (کتاب). صحیفة الارشاد ( تاریخ افشار کرمان- پایان کار صفویه) اثر محمد مؤمن کرمانی است که تاریخ افشار کرمان- خصوصا اسماعیل خان و شاهرخ خان در پایان کار صفویه-، جنگ های بلوچستان ، قندهار و هرات را بیان می دارد.
زبان کتاب فارسی و پر از جمله پردازی ها، القاب و توضیحات اغراق آمیز است که به دستور شاهرخ خان افشار (مشهور به شاهرخ خان طغراجه) تالیف شده و در واقع علت توجه وی به تحریر این تاریخ ، ضبط تاریخچه خانوادگی خود بوده است.
ساختار
کتاب از دو بخش کلی تشکیل می شود: مقدمه مصحح، شامل نه بخش و متن صحیفه که حوادث سی و یک ساله سال های ۱۱۰۵ تا ۱۱۳۶ ق را به ترتیب هر سال و وقایع آن بیان می کند که قرار بوده در یک مقدمه و پنج مقاله تنظیم شود، ولی به دلیل حملات افاغنه و آشفتگی اوضاع ناقص مانده است. علاوه بر آن، کتاب چند جا افتادگی دارد که ظاهرا صفحات آن محو شده است. این اثر خط مؤلف نبوده و توسط محرر دیگری با خط نستعلیق شکسته دیوانی نوشته شده که مشتمل بر سه کتاب است: کتاب میرزا ابراهیم خبیصی در تاریخ سلجوقیان ، تحت عنوان «سلجوقیان و غز کرمان»، کتاب میر محمد سعید مشیزی ، تحت عنوان «تذکره صفویه کرمان»، و صحیفه الارشاد. چنان که به نظر می رسد محرر هر سه نسخه را دردست داشته و به خاطر علاقه به تاریخ سرزمین خویش، به جهت ادامه سیر تاریخ در کرمان، هر سه کتاب را در یک جلد برای خود تحریر کرده است.
← شروع کتاب
مقدمه که بسیار مفصل بوده و تقریبا نصف کتاب را در بر می گیرد، تاریخ افشارهای کرمان، از ابتدای برآمدن تا دوران مصدق و ملی شدن صنعت نفت و نقش کرمان در این وقایع را به تفصیل بیان می کند. تیره های افشار، رشد سیاسی و نظامی افشارها و درگیری های آنان با اقوام بلوچ و افغان، از جمله مطالبی است که در مقدمه بدانها اشاره می شود. مصحح کرمان را «پاشنه آشیل و چشم اسفندیار» حکومت صفوی معرفی می کند، چرا که سقوط اصفهان در واقع از طریق کرمان و بلا فاصله بعد از سقوط آن صورت پذیرفت. نقش کرمانی ها در تهیه مقدمات مشروطیت علی الخصوص مجد الاسلام کرمانی- که تاریخی هم در باب مشروطه نوشته- از دیگر مطالبی است که مصحح بدان بالیده و سعی کرده است آن را در زمره افتخارات کرمانی ها بگنجاند. سرانجام نیز نقطه پایان کار افشارها در کرمان را، فعالیت های سیاسی مجد الاسلام و مجد زاده (وکیل مصدق) درجریان ملی شدن نفت ، معرفی می کند. در واقع می توان چنین ادعا کرد که مقدمه، خود کتاب مفصلی است که در پی بیان تاریخ کرمان و اهمیت این خطه در تحولات و تاریخ معاصر ایران می باشد. متن نیز بعد از ذکر مفصل بلوکات تابعه کرمان که مشتمل بر هفت بلاد از جمله شیوشکان، قلعه کوه، گواشیر بردسیر و... بوده، حاکمانی که از سال ۱۱۰۵ تا ۱۱۳۶ ق در کرمان حکومت می کردند، به همراه سال، طریقه عزل و نصب و اقداماتی که انجام داده اند، از قبیل شاه ویردی خان، رضاقلی خان، محمدعلی خان رکاب دار، گرگین خان، لئون میرزا، مرتضی قلی خان افشارسعدلو و گداعلی خان را به ترتیب ذکر می کند. شکایت کرمانیان به پایتخت، ملاقات میرزا عبد الرشید با سران بلوچ، قتل سپه سالار گرجی و از دست رفتن قندهار، از دیگر وقایع مهم مطرح شده می باشند.
← داستان های کتاب
...

پیشنهاد کاربران

بپرس