صحرای خلوص

صحرای خلوص صحرای گسترده ای است به طول ۱۲ کیلومتر وعرض ۸ کیلومتر، در شمال رودخانه مهران و جنوب روستای خلوص، شهرستان بستک، استان هرمزگان، ایران واقع است. [ ۱]
صحرای خلوص به طول ۱۲ کیلومتر و عرض ۸ کیلومتر زمین زراعت دیم و مربوط به طوایف مختلف بستک است که به آن حراثه میگویند و سهام حراثه ها به شرح زیر است:
• ۱ - حراثه مدکل
• ۲ - حراثه خانی
• ۳ - حراثه کچل
• ۴ - حراثه کهوری
• ۵ - حراثه اوزی
• ۶ - حراثه شیخ یوسفی
صحرای خلوص شمال به روستای خلوص و کوه گج، از جنوب به رودخانه مهران، از مغرب رودخانه گتاو و کاشنو، و از سمت مشرق به هرنگ محدود است. [ ۱]
زمین زراعتی دیم و مربوط به طوایف مختلف شهر بستک بوده است که به آن حراثه گویند. تقسیم بندی سهم ( حراثه ) از دموکراتیک ترین نحوه های تقسیم مالکین اراضی و کشاورزی است. سهم برای همه است. پیر وجوان، پیر زن و پیر مرد وفقیر وغنی فرق نمی کند. هر حراثه به نام یک طایفه به یک نفر به نام موزیری ( مزارع ) تعیین می کردند. یک ماه قبل از فصل زراعت دیم موزیری ( فلاح ) می رفت درخانه ها برای هر سهم سی من جو یا گندم ومبلغی برای هزینه کشت می گرفت. [ ۱]
عادتا این جو یا گندم قبل از باریدن باران موسمی می کاشتند، بنا براین به آن می گفتند «خشک کار» یعنی قبل از باریدن باران و در زمین خشک کاشته شده، همچنین همین کار که پس از باریدن باران انجام می دادند به آن می گفتند «تل کار» یعنی پس از باریدن باران و بعد اینکه زمین «تل» شده جو و گندم کاشته اند، و «تل» به لهجهٔ محلی یعنی «خیس» زمینی که بعد از باران با آب باران خیس شده است. جو یا گندم ویا هردانه ای که در چنین زمینی می کاشتند «تل کار» گویند. برای هر سهم هم یک نفر تعیین می شد که یک سوم فراورده را می گرفت. موقع برداشت هم هزینه را دریافت می کرد و سپس محصول به دست آمده را بعد از کسر زکات سه یک برزگری بقیه می بردند درخانه های صاحب سهم تحویل می دادند. زمین مشاع صحرای خلوص هیج وقت قابل خرید وفروش نبوده و حالا هم نیست ومربوط به همه است. اراضی دارای تقسیم بندی خاصی است که به آن حراثه بندی می گویند. حراثه بندی چنان است که اراضی زراعتی یک دشت یا قریه به تقسیمات معادل تعداد طایفه ها تقسیم می شود که هر یک قسمت را یک حراثه گویند وهر حراثه خود بین افراد آن طایفه تقسیم می شود. در حقیقت حراثه بندی یک زمین یعنی تقسیم آن به سهام مشاعی ( یعنی: آنچه مشترک وتقسیم ناکرده باشد، زمین یا جزء آن که مالک مشترک چندین نفر باشد وحصه های آنان تقسیم نشده باشد ) ، که هرکس حق زراعت داشته بدون آنکه بتواند در آن تغییر احداث نماید یا آن را بفروشد. در بهره برداری از حراثه ها رسم این است که هر حراثه یک نفر مزارع دارد که او بذر را از مالکین زمین گرفته و با گاو خود کشت وکار انجام داده موقع برداشت محصول دستمزدی برای خود و همچنین حق گاو نیز منظور نموده ما بقیه محصول بصاحب بذر تحویل می دهد. این روش در صحرای خلوص برقرار بوده است وعلاقه انسان با زراعت وحق غارس ومالک بر قرار عدل و مساوات ایجاد می نموده است.