صبح الاعشی فی صناعه الانشاء

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] صبح الأعشی فی صناعة الإنشاء (کتاب). کتاب صبح الاعشی فی صناعة الانشاء اثر قاضی شهاب الدین احمد بن عبدالله بن احمد قلقشندی به زبان عربی و در موضوع نثر ادبیات عرب و اقسام مکاتبات بین ایالات و ولایات و...است.
قاضی شهاب الدین احمد بن عبدالله بن احمد قلقشندی (وفات - ۸۲۱ ه) در یکی از روستاهای بخش قلیوبیة در کشور مصر در خانواده عربی اصیل از قبیله بدر بن فزارة از فرزندان قیس عیلان چشم به جهان گشود. قلقشندی در قاهره و اسکندریه نزد بزرگانی از شیوخ عصر به شاگردی نشست و در ادب و فقه شافعی و علم لغت و بلاغت و انشاء مهارت یافت. در سال ۷۷۸ هجری ابن ملقن به او اجازه فتوا و تدریس بر طبق مذهب شافعی را داد. او در بعضی مسئولیتهای اداری به خدمت مشغول شد اما استعداد و نبوغ وی در کتابت و انشاء توجه رجال حکومتی را به وی جلب کرد. از این رو وی در سال ۷۹۱ هجری در زمان سلطان ظاهر برقوق به خدمت در دیوان انشاء مشغول گشت. دیوان انشاء در آن زمان از اهمیت خاصی برخوردار بود و تنها کسانی می توانستند این وظیفه را عهده دار شوند که در فن نثر و بلاغت به قله های کمال رسیده باشند و با اطلاعات وسیع و گسترده شان نسبت به شؤون حکومت و سیاستهای داخلی و خارجی و امور دیپلماسی مصر با سایر دولتها وقوف کامل داشته باشند. علاوه بر این کاتب انشاء باید از برخی ویژگی های دیگر نظیر زیبایی چهره، فصاحت در گفتار و شیوایی زبان برخوردار بوده چنانکه از روحیه ای جدی و فهمی عمیق و رازداری، که قلقشندی آنرا شرط لازم و واجب این منصب می داند، برخوردار باشد.قلقشندی لااقل تا سال ۸۱۶ هجری و شاید تا آخر عمر خویش به این شغل اشتغال داشت. از این جا می توان نتیجه گرفت و لو وی از تالیف کتابش «صبح الاعشی» در شوال سال ۸۱۴ هجری فراغت یافته بود، ولی در باقیمانده دوران زندگانی اش برخی مطالب را به آن می افزود. دلیل ما بر این گفتار وجود صفحاتی خالی از نوشته است که مؤلف عمدا آنها را به این حالت رها کرده تا در آینده به وسیله معلوماتی که به دست می آورد آنها را پر نماید.

[ویکی نور] صبح الأعشی فی صناعة الإنشاء، اثر احمد بن علی قلقشندی، کتابی است در مورد انشا و ظرافت‎های آن که به زبان عربی و در اوایل قرن نهم هجری نوشته شده است.
تحقیق کتاب، توسط محمدحسین شمس‎الدین صورت گرفته است.
کتاب با دو مقدمه از محقق و نویسنده آغاز و مطالب که شامل ده مقاله و یک خاتمه می‎باشد، در پانزده جلد تنظیم شده است.
نام اصلى این کتاب، چنان‎که خود مؤلف در مقدمه یادآور شده است، «صبح الأعشى فی کتابه الإنشاء» می باشد. این عنوان، با محتواى کتاب و غرض از تألیف آن سازگارى بیشترى دارد تا عناوینى چون: «صبح الأعشى فی فنون الإنشاء»، «صبح الأعشى فی معرفة الإنشاء»، «صبح الأعشى فی صناعة الإنشاء» و «صبح الأعشى فی قوانین الإنشاء»؛ چراکه مؤلف تمام توجهش به کارمندی است که عهده‎دار وظیفه کتابت انشا است. او می‎خواهد همه لوازم وظیفه دیوانی وی را به کامل‎ترین وجه به وی بیاموزد. مقصود از کتابت در اینجا مطلق تألیف و داشتن ابزار آن نیست تا بتوان لفظ صناعت را به‎جای آن نهاد. اما به‎هرحال چون این کتاب به «صبح الأعشى فی صناعة الإنشاء» معروف شده است، ما نیز همین نام را براى آن برگزیدیم.
اما وجه تسمیه کتاب، آن است که گویى قلقشندى، کتاب خود را همچون صبحگاهان که بر عالم نور مى‎پاشد و در پرتو نور آن، شب‎کور راه خود را می یابد، تصویر مى‎کند.
در مقدمه محقق، مطالبی پیرامون نام کتاب، وجه تسمیه و مصادر و محتوای آن، روش نویسنده و آثار وی، آمده است.

[ویکی فقه] صبح الاعشی فی صناعه الانشاء (کتاب). کتاب صبح الاعشی فی صناعة الانشاء اثر قاضی شهاب الدین احمد بن عبدالله بن احمد قلقشندی به زبان عربی و در موضوع نثر ادبیات عرب و اقسام مکاتبات بین ایالات و ولایات و...است.
قاضی شهاب الدین احمد بن عبدالله بن احمد قلقشندی (وفات - ۸۲۱ ه) در یکی از روستاهای بخش قلیوبیة در کشور مصر در خانواده عربی اصیل از قبیله بدر بن فزارة از فرزندان قیس عیلان چشم به جهان گشود. قلقشندی در قاهره و اسکندریه نزد بزرگانی از شیوخ عصر به شاگردی نشست و در ادب و فقه شافعی و علم لغت و بلاغت و انشاء مهارت یافت. در سال ۷۷۸ هجری ابن ملقن به او اجازه فتوا و تدریس بر طبق مذهب شافعی را داد. او در بعضی مسئولیتهای اداری به خدمت مشغول شد اما استعداد و نبوغ وی در کتابت و انشاء توجه رجال حکومتی را به وی جلب کرد. از این رو وی در سال ۷۹۱ هجری در زمان سلطان ظاهر برقوق به خدمت در دیوان انشاء مشغول گشت. دیوان انشاء در آن زمان از اهمیت خاصی برخوردار بود و تنها کسانی می توانستند این وظیفه را عهده دار شوند که در فن نثر و بلاغت به قله های کمال رسیده باشند و با اطلاعات وسیع و گسترده شان نسبت به شؤون حکومت و سیاستهای داخلی و خارجی و امور دیپلماسی مصر با سایر دولتها وقوف کامل داشته باشند. علاوه بر این کاتب انشاء باید از برخی ویژگی های دیگر نظیر زیبایی چهره، فصاحت در گفتار و شیوایی زبان برخوردار بوده چنانکه از روحیه ای جدی و فهمی عمیق و رازداری، که قلقشندی آنرا شرط لازم و واجب این منصب می داند، برخوردار باشد.قلقشندی لااقل تا سال ۸۱۶ هجری و شاید تا آخر عمر خویش به این شغل اشتغال داشت. از این جا می توان نتیجه گرفت و لو وی از تالیف کتابش «صبح الاعشی» در شوال سال ۸۱۴ هجری فراغت یافته بود، ولی در باقیمانده دوران زندگانی اش برخی مطالب را به آن می افزود. دلیل ما بر این گفتار وجود صفحاتی خالی از نوشته است که مؤلف عمدا آنها را به این حالت رها کرده تا در آینده به وسیله معلوماتی که به دست می آورد آنها را پر نماید.
آثار مؤلف
۱. ضوء الصبح المسفر و جنی الروح المثمر، مختصر کتاب «صبح الاعشی». ۲. صبح الاعشی فی کتابة الانشاء. ۳. الغیوث الهوامع ۴. نهایة الارب فی معرفة انساب العرب ۵. قلائد الجمان فی قبائل العربان ۶. مآثر الانافة فی معالم الخلافة
معرفی کتاب
نام اصلی این کتاب چنانکه خود مؤلف در مقدمه یادآور می شود «صبح الاعشی فی کتابة الانشاء» می باشد. این عنوان با محتوای کتاب سازگاری بیشتری دارد تا عناوینی چون: صبح الاعشی فی فنون الانشاء، صبح الاعشی فی معرفة الانشاء و صبح الاعشی فی صناعة الانشاء. چرا که مؤلف آنچه در این کتاب فراهم آورده است وظایفی است که هر کس عهده دار کتابت انشاء می شود باید نسبت به آنها آگاه و مطلع باشد. از این رو نام «صبح الاعشی فی کتابة الانشاء» با مضمون کتاب ملائمت بیشتری دارد تا «صبح الاعشی فی صناعة الانشاء» چرا که صناعت انشاء از هر ادیبی که دارای ذوق در این زمینه باشد، و لو خارج از دیوان انشاء، ساخته است. اما به هر حال چون این کتاب به «صبح الاعشی فی صناعة الانشاء» معروف شده است، ما نیز همین نام را برای آن برگزیدیم. در وجه تسمیه کتاب گفته شده گویی قلقشندی کتاب خود را همچون صبحگاهان که بر عالم نور می باشد و در پرتو نور آن شب کور راه خود را می یابد، تصویر می کند.
ساختار کتاب
...

پیشنهاد کاربران

بپرس