شیر یا دریچه[ ۱] یا وَلْو ( به انگلیسی: valve ) وسیله ای است که برای قطع و وصل، تنظیم میزان جریان یا منحرف کردن مسیر جریان سیال ها ( گازها، مایعات و حتی خمیر و… ) به وسیلهٔ بستن، بازکردن، نیمه بازکردن یا منحرف کردن یک مسیر به کار می رود. شیرها در اصل، خود گونه ای فیتینگ یا وصاله هستند، اما به دلیل گستردگی و اهمیت به صورت مجزا بررسی می شوند.
یکی از ساده ترین و قدیمی ترین انواع شیرها، دریچه یا صفحهٔ مسدودکننده ای است که کشاورزان درون کانال های آب کار می گذارند و برای بازکردن یا بستن مسیر آب به زمین های کشاورزی استفاده می کنند.
شیرها کاربردهای مختلفی دارند؛ ازجمله کنترل جریان آب در کشاورزی و آبیاری تا فرایندهای پیچیدهٔ کنترل فرایند در پالایشگاه ها و کارخانجات فرایندی، بازوبست کردن آب در ماشین های لباس شویی و ظرف شویی تا شیرهای برداشت آب خانگی. در سال ۲۰۱۴ ارزش بازار جهانی شیرهای صنعتی برابر ۵۸٫۳۱ میلیارد دلار آمریکا بوده است و پیش بینی می شود این مقدار در سال ۲۰۲۲ به ۸۵٫۶ میلیارد دلار برسد. [ ۲]
شیرآلات نقش مهمی در افزایش کارایی، بهبود کنترل و تضمین ایمنی فرآیند دارند. شیرها به چند دلیل در سیستمهای صنعتی استفاده می شوند:
• شروع یا متوقف کردن جریان سیال
• تنظیم سرعت جریان سیال
• تنظیم فشار
• تنظیم دمای سیال
• هدایت جریان از یک مسیر به مسیر دیگر
• محدود کردن جریان برای تعادل سیستم یا جلوگیری از فشار بیش از حد
• جلوگیری از جریان معکوس سیال
• متوقف کردن جریان در صورت خرابی سیستم
• بهبود ایمنی از طریق کاهش فشار یا خلاء در یک سیستم لوله کشی [ ۳]
شیرها بر اساس مکانیزم و نوع و کاربرد، انواع بسیار گوناگونی دارند. اندازه شیرها بسیار گسترده است. از سایزهای بسیار کوچک برای نصب بر روی لوله هایی به قطر ۰٫۱ میلی متر تا ۶۰ سانتی متر. شیرهایی وجود دارند که قطر دهانه آنها به ۵ متر نیز می رسد. قیمت آنها نیز از شیرهای ارزان قیمت قابل بازیافت تا شیرهایی که هزارها دلار قیمت هر اینچ آنهاست متغیر است. برخی از انواع طبقه بندی شیرها به شرح زیر است:
• حرکت خطی عضو مسدودکننده عمود بر جریان مانند: شیر دروازه ای، شیر بشقابی ( کروی )
• حرکت چرخشی عضو مسدودکننده مانند: شیر سماوری، شیر توپی
• حرکت اتوماتیک عضو مسدودکننده: شیر یکطرفه
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفیکی از ساده ترین و قدیمی ترین انواع شیرها، دریچه یا صفحهٔ مسدودکننده ای است که کشاورزان درون کانال های آب کار می گذارند و برای بازکردن یا بستن مسیر آب به زمین های کشاورزی استفاده می کنند.
شیرها کاربردهای مختلفی دارند؛ ازجمله کنترل جریان آب در کشاورزی و آبیاری تا فرایندهای پیچیدهٔ کنترل فرایند در پالایشگاه ها و کارخانجات فرایندی، بازوبست کردن آب در ماشین های لباس شویی و ظرف شویی تا شیرهای برداشت آب خانگی. در سال ۲۰۱۴ ارزش بازار جهانی شیرهای صنعتی برابر ۵۸٫۳۱ میلیارد دلار آمریکا بوده است و پیش بینی می شود این مقدار در سال ۲۰۲۲ به ۸۵٫۶ میلیارد دلار برسد. [ ۲]
شیرآلات نقش مهمی در افزایش کارایی، بهبود کنترل و تضمین ایمنی فرآیند دارند. شیرها به چند دلیل در سیستمهای صنعتی استفاده می شوند:
• شروع یا متوقف کردن جریان سیال
• تنظیم سرعت جریان سیال
• تنظیم فشار
• تنظیم دمای سیال
• هدایت جریان از یک مسیر به مسیر دیگر
• محدود کردن جریان برای تعادل سیستم یا جلوگیری از فشار بیش از حد
• جلوگیری از جریان معکوس سیال
• متوقف کردن جریان در صورت خرابی سیستم
• بهبود ایمنی از طریق کاهش فشار یا خلاء در یک سیستم لوله کشی [ ۳]
شیرها بر اساس مکانیزم و نوع و کاربرد، انواع بسیار گوناگونی دارند. اندازه شیرها بسیار گسترده است. از سایزهای بسیار کوچک برای نصب بر روی لوله هایی به قطر ۰٫۱ میلی متر تا ۶۰ سانتی متر. شیرهایی وجود دارند که قطر دهانه آنها به ۵ متر نیز می رسد. قیمت آنها نیز از شیرهای ارزان قیمت قابل بازیافت تا شیرهایی که هزارها دلار قیمت هر اینچ آنهاست متغیر است. برخی از انواع طبقه بندی شیرها به شرح زیر است:
• حرکت خطی عضو مسدودکننده عمود بر جریان مانند: شیر دروازه ای، شیر بشقابی ( کروی )
• حرکت چرخشی عضو مسدودکننده مانند: شیر سماوری، شیر توپی
• حرکت اتوماتیک عضو مسدودکننده: شیر یکطرفه
wiki: شیر صنعتی