شیخ کلخوران

دانشنامه عمومی

شیخ کلخوران در ۳ کیلومتری شهر اردبیل واقع شده که در حال حاضر به علت گستردگی شهر اردبیل به یکی از محله های آن تبدیل شده است. این آبادی از دیر باز به علّت وجود آرامگاه جد سلاطین صفوی در آن، مورد توجه بوده است، که از نظر آبادانی با شهر اردبیل رقابت داشته و مهاجرپذیر بوده و عده ای از علمای طالقان و جبل عامل لبنان و اهالی خیاو مهاجرت و در آن سکونت گزیدند، لیکن بر اثر توسعه اردبیل متصرفات آن ضمیمه اردبیل و همانند ادغام شهر ری در تهران جزء محلات قسمت شمالی اردبیل محسوب می شود و مرکزیت دهستان کلخوران را دارا می باشد.
بزرگ ترین مجموعه تاریخی کلخوران شیخ آرامگاه امین الدین جبرائیل است، که به پدر شیخ صفی الدین اسحق، جد سلاطین صفوی تعلق دارد و در نیمه اوّل قرن دهم هـ. ق احداث شده است.
بقعه کلخوران، آرامگاه پدر شیخ صفی الدین اسحق اردبیلی جد سلاطین صفوی است و در روستای کلخوران در سه کیلومتری اردبیل واقع شده است. روستای کلخوران نیز گاه به نام این بقعه «کلخوران شیخ» خوانده می شود. بنای بقعه مربوط به اوایل قرن دهم هجری قمری است.
این بنا در محوطه مشجری به ابعاد ۱۵۰ در ۲۰۰ متر قرار دارد که مقبره سید امین الدین جبراییل به صورت یک هشت ضلعی در وسط باغ قرار گرفته است. قسمتی از نمای پاکار بنا از سنگ های منتظم ساخته شده که روی آن ها دیوارهای جانبی بقعه از آجر بنا شده است. بیرون بقعه با تزیینات کاشی به صورت تلفیقی کار شده است. سقف این بقعه مسطح است که در وسط آن گنبد آجری به نسبت بزرگی قرار دارد. در ورودی بقعه یک ایوان قرار گرفته که دارای تذهیب کاشی است.
این مکان دارای محوطه ای است که در آن گلکاری و تزیین صورت گرفته و همین به فضای این مکان جلوه دیگری بخشیده است. بازدید از خود بنا و بناهای کنار آن و همچنین مقابر افراد مشهور و معروف نیز از جمله دیدنی های آن می باشد. این بنا شامل دیوار گلی بلند، مقبره امین الدین جبراییل، مقبره عوض الخواص بن فیروزشاه زرین کلاه، مقبره سید محمد الاعرابی، بقعه سید حمزه، مقابر داخل محوطه بقعه، مقابر خارج از محوطه بقعه می باشند. طرح بنای امین الدین جبرائیل به شکل مستطیل است که یک ذوزنقه برابر ساق به ضلع شمالی از آن چسبیده و آن را به صورت شش ضلعی درآورده است. ابعاد بنا ۸/۱۴ × ۲۴ متر از شمال به جنوب می باشد. ساق ها و قاعده های کوچک ذوزنقه، پهنای سه طاق ایوان مدخل رواق را تشکیل می دهند. در ازاره مدخل ورودی کاشی کاری شده و بالای آن یک بیت شعرنوشته شده است. بالای درب ورودی، تصویر یک شیر و یک پلنگ در دو سوی پنجره نقاشی شده و هر یک با یک زنجیره بسته شده اند، و نشان از سبک و سیاق منسوب به دوره صفوی و اوایل سده یازدهم هجری دارند. طاق ایوان ساده است، اما طاق های دو سوی آن دارای گچبری و مقرنس کاری است. رواق، بنایی است مستطیل شکل که با طاق ضربی آجری پوشیده شده و دو سوی خاوری و باختری آن نیز، دو خواجه نشین منظم ساخته شده است که طاق ضربی آجری دارد. سقف رواق و خواجه نشین ها گچبری است، و با رنگ های آبی و طلایی و با اسلیمی های ساده و توریقی و گل های شاه عباسی نقاشی شده اند. ازاره رواق، با کاشی معرق و در برخی قسمت ها با کاشی های هشت ضلعی منظم فرش شده و حد فاصل چهار کاشی، با مربع های کوچک پوشیده شده است. رواق مقبره از نظر تزیینات و رنگ، ملایم و هماهنگ می باشد. ازاره کاشی کاری، مجمموعه گچبری و نقاشی سقف و دیوارها را که در عین سادگی از تنوع شگفت از جهت طرح های مختلف برخوردار است دربر گرفته و فضایی مناسب را برای زایران فرآهم آورده است. در این میان، در چوبی مقبره که خود یکی از آثار بسیار ارزنده و جالب هنری می باشد، بر جای مانده است. روی این در، منبت کاری های چشمگیر بر اساس تقسیم بندی هندسی کار شده و اشعار گوناگون در قسمت های مختلف آن برجسته کاری شده است. پس از آن که از این در چوبی، وارد مقبره می شویم، اتاقی به شکل مربع با چهار رواق قرار دارد که همه آن ها مانند راهرو، ضربی آجری بوده و از داخل، گچ بری و مقرنس کاری شده است. همه سطوح آن در بدنه دیوار و سقف، با اسلیمی های مختلف و ترنج ها و شاه عباسی ها نقاشی شده اند. آخرین تعمیرات ومرمت کاری در این قسمت مقبره به سال ۱۰۳۰ هجری قمری مربوط می باشد و طاهر بن سلطان محمد نقاش، آن را انجام داده است. در متن بقعه مقبره، صندوق ساده شیخ جبراییل قرار گرفته که ابعاد آن ۵۰/۱× ۲×۳ متر است. در بدنه دیوارهای بقعه، لوحه ای کمربندی از کلام خدا گچبری شده است. در دو سوی شاه نشین جنوبی مقبره، دو اتاق شش ضلعی به قطر ۳۰/۳ متر و اضلاع ۲۵/۱ متر ساخته شده است که از ویژگی های معماری مانند طاقچه بندی دیوارها، مقرنس کاری سقف، گچبری و نقاشی های سطوح گوناگون اتاق ها برخوردار است. این اتاق ها مجموعه ای از انواع اسلیمی ها و ترکیبی از رنگ های سبز، آبی خاکستری، قهوه ای، قرمز، فیروزه ای در متن ها و صورتی، سفید و طلایی بر گل ها و اسلیمی ها است. [ ۱]
عکس شیخ کلخوران
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلف

پیشنهاد کاربران

بپرس