شیخ محمد رضا طبسى

دانشنامه اسلامی

[ویکی اهل البیت] به مناسبت سیزدهمین سالگرد ارتحال ملکوتی عالم عامل و محقق فرزانه و مدافع مخلص حریم ولایت، حضرت آیت الله شیخ محمدرضا طبسی قدس سره نگاهی می افکنیم بر سیمای درخشان او و قبسی برمی گیریم از حیات سرشار از کوشش و اخلاص او.
در هجدهم شعبان سال 1322 هجری قمری آن گاه که پدر و مادرش به زیارت ثامن الحجج مشرف شده بودند پا به عرصه حیات نهاد. پدرش که از صالحان و تقواپیشگان و ارادتمندان امام هشتم علیه السلام بود، نامش را محمدرضا گذاشت. دوران کودکی و نوجوانی را در طبس گذرانید و مبادی علوم را نزد پدر و سید محمدعلی معروف به میرزا جعفر فراگرفت.
به سال 1327 هجری قمری به فرمان پدر به مشهد مهاجرت کرد. در آن هنگام، او پانزده بهار را پشت سر نهاده و با شور و شوقی زایدالوصف برای ادامه تحصیل در حوزه مشهد رحل اقامت افکنده بود. مقدمات و بخشی از مرحله سطح را نزد اساتید معروف حوزه مشهد آموخت: ادبیات عرب را نزد ادیب نیشابوری، اصول را نزد شیخ کاظم دامغانی، قوانین را نزد میرزا محمدحسین شهرستانی و شرح لمعه را نزد سید محمدباقر مدرس. اما حوزه مشهد نمی توانست عطش او را برای فراگیری علوم مختلف اسلامی فرونشاند. از این رو به حوزه علمیه قم هجرت کرد.
در آغاز به تکمیل مرحله سطح پرداخت: مکاسب شیخ انصاری و کفایة الاصول آخوند خراسانی را نزد عالم فرهیخته، آیت حق، سید علی یثربی کاشانی، رسائل شیخ انصاری را نزد آیت الله العظمی مرحوم سید محمدتقی خوانساری و ریاض المسائل را نزد جمال السالکین، عارف و فقیه نامور آیت الله میرزا جواد آقا ملکی تبریزی فراگرفت. سپس به درس خارج فقه و اصول را یافت.
در این مرحله هفت سال از محضر حاج شیخ عبدالکریم حائری یزدی، مؤسس حوزه علمیه قم، بهره گرفت. فلسفه و علوم عقلی را از محضر فیلسوفان فرزانه میرزا علی اکبر یزدی و سید ابوالحسن رفیعی قزوینی و فصوص الحکم محیی الدین عربی را نزد عارف و عالم بلندآوازه حضرت آیت الله العظمی محمدعلی شاه آبادی فراگرفت. وی در مدت اقامت خود در قم همواره ملازم استاد و مراد و محبوب خود میرزا جواد آقا ملکی تبریزی بود و از آن استاد الهی اخلاق و سیر و سلوک می آموخت.
محقق جوان ما در حالی که مجتهدی توانا بود و به دریافت چندین اجازه اجتهاد نائل آمده بود، باز هم از طلب علم علوم بازنایستاد و پس از چند سال اقامت در قم به نجف اشرف مهاجرت کرد. در حوزه نجف در دروس فقه و اصول اعلام و بزرگانی چون میرزا محمدحسین نائینی، آقا ضیاءالدین عراقی، شیخ محمدحسین اصفهانی معروف به کمپانی، میرزا علی ایروانی و سید ابوالحسن اصفهانی شرکت جست و بهره ها گرفت.
او از اصحاب مورد اعتماد و از اعضای دفتر استفتائات آیت الله العظمی سید ابوالحسن اصفهانی - مرجع مقتدر و مورد توجه خاص امام عصر ارواحناه فداه - بود و حدود پانزده سال از محضر پرفیض او استفاده نمود. وی در همین زمان از مباحث کلامی و تفسیری عالم عامل و محقق مشهور آیت الله شیخ محمدجواد بلاغی نیز بهره ها گرفت و ذخیره ها اندوخت. استاد طبسی در تمام این مراحل به عنوان عالمی جدی و پرکار و خستگی ناپذیر مطرح بود و همگان به او به دیده عظمت می نگریستند.
محقق بزرگوار ما به تواضع، سعه صدر، خلق نیک، علو همت، بلندی اندیشه، ورع، تقوا، عفت و حیاء آراسته بود، چنان که سیمای ظاهری او نیز پرجاذبه بود. او به بزرگان تعظیم می کرد و با خردسالان با مهر و عطوفت برخورد می نمود. همواره در سلام بر دیگران اعم از صغیر و کبیر، وضیع و شریف سبقت می گرفت. ساده زیستی و بی اعتنایی به زخارف دنیا شیوه او بود. او تا پایان عمر در خانه ای قدیمی و محقر زیست و از دنیا جز به قدر ضرورت برنگرفت و قناعت را همواره پیشه خود ساخت.

پیشنهاد کاربران

بپرس