شیخ زاهد گیلانی
لغت نامه دهخدا
پیشنهاد کاربران
تاج الدین ابراهیم کردی سنجانی معروف به شیخ زاهد گیلانی ( ۶۱۵–۷۰۰ / ۱۲۱۸–۱۳۰۱ ) از صوفیان بزرگ ایران بود.
صفی الدین اردبیلی بنیانگذار دودمان صفوی ۲۵ سال نزد زاهد گیلانی گذرانید و دختر او را به همسری گرفت. زاهد، صفی الدین را به جانشینی خود در طریقت برگزید. پس از مرگ زاهد، و به روایتی در همان دوران زندگی وی، صفی الدین به اردبیل بازمی گردد و طریقتی به نام صفویه در آنجا بنیاد می گذارد. زاهد مرید شهاب الدین اهری است.
... [مشاهده متن کامل]
طریقت او به رهبران تصوف مانند ابونجیب سهروردی و حسن بصری می رسد.
شیخ زاهد صوفی نوگرایی بود. وی به تصوف در معنای جدیدی توجه داشت. وی بر این باور بود که تلاش های روزانه برای تأمین معاش خود و خانواده در حد جهاد در راه خدا باارزش است. شیخ زاهد توجه به خانواده و تشکیل خانواده را بااهمیت به شمار می آورد.
در حال حاضر در جاده لاهیجان به لنگرود در ۳ کیلومتری لاهیجان، در روستایی به نام شیخانبر بقعه ای وجود دارد که به عنوان آرامگاه شیخ زاهد گیلانی شناخته می شود.
با این حال پژوهشگران نظرات متفاوتی درخصوص محل دفن شیخ زاهد ارائه داده اند. احمد موسوی مزار شیخ زاهد را بر اساس نوشته های صفوةالصفا حوالی روستای سیاهورود در ۱۳ کیلومتری فومن می داند و اضافه می کند در آنجا بنای ساده ای وجود دارد که به شیخ ( پیر ) زاهد منسوب است. هرچند به علت ارادت مردم به این شخصیت، بقعه های دیگری نیز در سایر آبادی های گیلان وجود دارد که به او منسوب است. عباسقلی غفاری فرد با بررسی متونی همچون صفوه الصفا، تاریخ حزین اثر حزین لاهیجی و روضه الصفویه بر این باور است که مکان هایی که این منابع از آن نام می برده اند، امروز در جمهوری آذربایجان قرار دارند. وی بر اساس بررسی های میدانی روستای ساحلی سیاه ور واقع در شهرستان لنکران را محل اولیه دفن شیخ زاهد می داند که پس از چندین سال پیکر شیخ زاهد از آن جا به روستای شیخ کران در دو کیلومتری روستای اول، منتقل می گردد و هم اکنون نیز آرامگاهی با نام شیخ زاهد در آن روستا قرار دارد.
از نویسندگان نامدار ایران، سعید نفیسی، کتابی دربارهٔ وی نوشته به نام «زاهد گیلانی».
نوادگان شیخ زاهد در طول تاریخ با نام «زاهدی» شهرت داشتند. در کتاب سلسله النسب الصفویه که در روزگار شاه سلیمان صفوی تألیف شده است، شرحی از بازماندگان شیخ زاهد ارائه شده است. مؤلف این کتاب، شیخ حسین پیرزاده زاهدی خود از نوادگان شیخ زاهد بوده است. به نوشته او فرزندان شیخ زاهد به شرح زیر بوده اند:
صفی الدین اردبیلی بنیانگذار دودمان صفوی ۲۵ سال نزد زاهد گیلانی گذرانید و دختر او را به همسری گرفت. زاهد، صفی الدین را به جانشینی خود در طریقت برگزید. پس از مرگ زاهد، و به روایتی در همان دوران زندگی وی، صفی الدین به اردبیل بازمی گردد و طریقتی به نام صفویه در آنجا بنیاد می گذارد. زاهد مرید شهاب الدین اهری است.
... [مشاهده متن کامل]
طریقت او به رهبران تصوف مانند ابونجیب سهروردی و حسن بصری می رسد.
شیخ زاهد صوفی نوگرایی بود. وی به تصوف در معنای جدیدی توجه داشت. وی بر این باور بود که تلاش های روزانه برای تأمین معاش خود و خانواده در حد جهاد در راه خدا باارزش است. شیخ زاهد توجه به خانواده و تشکیل خانواده را بااهمیت به شمار می آورد.
در حال حاضر در جاده لاهیجان به لنگرود در ۳ کیلومتری لاهیجان، در روستایی به نام شیخانبر بقعه ای وجود دارد که به عنوان آرامگاه شیخ زاهد گیلانی شناخته می شود.
با این حال پژوهشگران نظرات متفاوتی درخصوص محل دفن شیخ زاهد ارائه داده اند. احمد موسوی مزار شیخ زاهد را بر اساس نوشته های صفوةالصفا حوالی روستای سیاهورود در ۱۳ کیلومتری فومن می داند و اضافه می کند در آنجا بنای ساده ای وجود دارد که به شیخ ( پیر ) زاهد منسوب است. هرچند به علت ارادت مردم به این شخصیت، بقعه های دیگری نیز در سایر آبادی های گیلان وجود دارد که به او منسوب است. عباسقلی غفاری فرد با بررسی متونی همچون صفوه الصفا، تاریخ حزین اثر حزین لاهیجی و روضه الصفویه بر این باور است که مکان هایی که این منابع از آن نام می برده اند، امروز در جمهوری آذربایجان قرار دارند. وی بر اساس بررسی های میدانی روستای ساحلی سیاه ور واقع در شهرستان لنکران را محل اولیه دفن شیخ زاهد می داند که پس از چندین سال پیکر شیخ زاهد از آن جا به روستای شیخ کران در دو کیلومتری روستای اول، منتقل می گردد و هم اکنون نیز آرامگاهی با نام شیخ زاهد در آن روستا قرار دارد.
از نویسندگان نامدار ایران، سعید نفیسی، کتابی دربارهٔ وی نوشته به نام «زاهد گیلانی».
نوادگان شیخ زاهد در طول تاریخ با نام «زاهدی» شهرت داشتند. در کتاب سلسله النسب الصفویه که در روزگار شاه سلیمان صفوی تألیف شده است، شرحی از بازماندگان شیخ زاهد ارائه شده است. مؤلف این کتاب، شیخ حسین پیرزاده زاهدی خود از نوادگان شیخ زاهد بوده است. به نوشته او فرزندان شیخ زاهد به شرح زیر بوده اند:
همسر شاه حسین خان بختیاروند ایلخان دختر شیخ اسماعیل گیلانی معروف به بابازاهد گیلانی
مزار شیخ اسماعیل گیلانی در شهر اندیکا مسجدسلیمان است
شیخ اسماعیل گیلانی نواده ی شیخ زاهد گیلانی لاهیجانی
... [مشاهده متن کامل]
***********
شجرنامه طایفه خلیلی بیگیوند پلنگ ایل منجزی ایل بختیاروند قوم لر
رستم خان بختیاروند پلنگ
شاه حسین خان بختیاروند ایلخان
جهانگیر خان بختیاروند ایلخان
خلیل خان ایل بیگی بختیاروند ایلخان
پسران ( شاه منصور خان - احمد خان - بلیتی خان - تاج الدین خان - مهدی خان - اردشیر خان - خیرالدین خان )
شاه منصور خان بختیاروند ایلخان
پسران ( قاسم خان - رستم خان آقاسی )
قاسم خان بختیاروند ایلخان
پسران ( ابوالفتح خان بختیاری - احمد خان بختیاروند ایلخان )
ابوالفتح خان بختیاروند منجزی حاکم اصفهان و متحد کریم خان لر زند
*****
شاه منصور خان بختیاروند ایلخان
رستم خان آقاسی بختیاروند
تاجمیر قنبر خان بختیاروند
پسران ( عزیز خان - یوسف - عالی ویسی - جان محمد خان )
یوسف خان بختیاروند
پسران ( علی صالح خان - اسماعیل خان - محمد حسین خان. . . . )
علی خان بختیاروند ایلخان فرمانده جنگجویان بختیاری در فتح قندهار و هند
ابدال خان بختیاروند ایلخان جنگ با آقامحمد خان قاجار
*****
آدینه خان مستوفی بختیاروند منجزی مشاور نادرشاه افشار
آدینه خان مستوفی منجزی پسر اسماعیل خان بختیاروند پسر یوسف خان بختیاروند
مزار شیخ اسماعیل گیلانی در شهر اندیکا مسجدسلیمان است
شیخ اسماعیل گیلانی نواده ی شیخ زاهد گیلانی لاهیجانی
... [مشاهده متن کامل]
***********
شجرنامه طایفه خلیلی بیگیوند پلنگ ایل منجزی ایل بختیاروند قوم لر
رستم خان بختیاروند پلنگ
شاه حسین خان بختیاروند ایلخان
جهانگیر خان بختیاروند ایلخان
خلیل خان ایل بیگی بختیاروند ایلخان
پسران ( شاه منصور خان - احمد خان - بلیتی خان - تاج الدین خان - مهدی خان - اردشیر خان - خیرالدین خان )
شاه منصور خان بختیاروند ایلخان
پسران ( قاسم خان - رستم خان آقاسی )
قاسم خان بختیاروند ایلخان
پسران ( ابوالفتح خان بختیاری - احمد خان بختیاروند ایلخان )
ابوالفتح خان بختیاروند منجزی حاکم اصفهان و متحد کریم خان لر زند
*****
شاه منصور خان بختیاروند ایلخان
رستم خان آقاسی بختیاروند
تاجمیر قنبر خان بختیاروند
پسران ( عزیز خان - یوسف - عالی ویسی - جان محمد خان )
یوسف خان بختیاروند
پسران ( علی صالح خان - اسماعیل خان - محمد حسین خان. . . . )
علی خان بختیاروند ایلخان فرمانده جنگجویان بختیاری در فتح قندهار و هند
ابدال خان بختیاروند ایلخان جنگ با آقامحمد خان قاجار
*****
آدینه خان مستوفی بختیاروند منجزی مشاور نادرشاه افشار
آدینه خان مستوفی منجزی پسر اسماعیل خان بختیاروند پسر یوسف خان بختیاروند