شیخ حر عاملى

دانشنامه اسلامی

[ویکی اهل البیت] شیخ محمد بن حسن حُرّ عاملی (1033-1104 ق) معروف به شیخ حر عاملی از علما و فقهای شیعه و راویان حدیث در قرن ۱۱ هجری است. شیخ در مکتب اساتید بزرگی همچون علامه مجلسی، فیض کاشانی پرورش یافته است.
وی صاحب کتاب «وسائل الشیعه»، یکی از ارزشمندترین کتب مرجع حدیثی شیعه می باشد که همچنان مرجع استنباط علما و مجتهدان است.
"شیخ محمد بن حسن بن علی بن حسین عاملی مشغری" (معروف به "شیخ حر عاملی") در جمعه هشت رجب 1033 ق در روستای «مشغره» از توابع "جبع" چشم به جهان گشود. "جبع" یکی از مراکز مهم "جبل عامل" در جنوب "لبنان" است. صاحب اعیان الشیعه درباره این منطقه می نویسد: «جبع یکی از مراکز مهم جبل عامل است که شخصیت های ارزنده ای همچون شیخ بهایی و شهید ثانی، تحویل جامعه اسلامی داده است».
دیاری که شیخ حُرّ عاملی در آن چشم به جهان گشود یکی از سرزمین های تشیع و عالم پرور است که تشیع آن ریشه در تبعید ابوذر دارد. شیخ حُرّ عاملی در امل الآمل در این باره می نویسد: «هنگامی که در زمان عثمان ابوذر به شام تبعید شد و مدتی در آن جا ماند گروه زیادی در آن سامان شیعه شدند. سپس معاویه او را به روستاها تبعید کرد و او به جبل عامل آمد و از آن روز مردم به تشیع رو آوردند».
گذشته از این، قاضی نورالله شوشتری می افزاید: «...هیچ قریه ای از آن نیست که جمعی از فقها و فضلای امامیه در آن جا نباشند». گویا دست تقدیر روزگار بر آن بود که او در یکی از بهترین نقاط معنوی و از میان بهترین خاندان پا به عرصه گیتی نهد.
خاندان "شیخ حر عاملی" با 34 پشت به "حر بن یزید ریاحی" می رسد. پدر وی "شیخ حسن بن علی عاملی" است که مردی دانشمند بود. وی از "علامه مجلسی" روایت نقل می کند و "مجلسی" هم از او روایت می کند. "شیخ" در فقه مسلک اخباریان را داشت ولی اخباری معتدل بود.
هیچ کس منکر این مسأله نیست که وراثت در شکل گیری شخصیت کودک بی تأثیر نیست و خانواده اولین کلاس درس زندگی است. شیخ حر پاکی و لطافت را تنها از یک سو به ارث نبرده بود. مادرش طلایه دار زهد و تقوا بشمار می رفت بلکه در زمره ادیبان و فاضلان زمان خود و دارای مرتبه بلندی بود.
آیت الله العظمی سید شهاب الدین مرعشی در سجع البلابل درباره خانواده مادر شیخ می نویسد: «مادر بزرگوار حُرّ عاملی دختر علامه شیخ عبدالسلام فرزند حُرّ است که دختری فاضل و ادیب بود.»

پیشنهاد کاربران

بپرس