شکل گیری افغانستان

دانشنامه عمومی

واژهٔ افغانستان به عنوان نام یک کشور در سال ۱۹۲۳ و در قانون اساسی امان الله شاه به تصویب رسید. [ ۱] از زمان استقلال افغانستان در سال ۱۹۱۹ ( میلادی ) ، این کشور دو بار توسط امپراتوری بریتانیا اشغال گردید و تا زمان اعلان استقلال آن توسط امان الله خان در ۱۹۱۹ ( میلادی ) سیاست خارجی افغانستان زیر نظر مستقیم امپراتوری بریتانیا بود. آغاز پادشاهی امان الله شاه در سال ۱۹۲۳ ( میلادی ) آغاز تاریخ مستقل افغانستان است. تاریخ قبل از این تاریخ عبارت از تاریخ امپراطوری درانی هااست.
افغانستان به طور غیررسمی همزمان با مرگ نادرشاه در سال ۱۷۴۷ میلادی با جدایی غیررسمی افغانستان از ایران توسط احمدشاه درانی و تأسیس امپراتوری درانی شکل گرفت. البته محدوده ای متفاوت با محدودهٔ امروزش داشت. از این تاریخ به بعد بخش هایی از افغانستان کم شد و بخش هایی بدان افزوده شد. از جمله این تغییرات جغرافیایی می توان به موارد زیر اشاره کرد:
• الحاق امارت هرات ( en:Herat ( 1793 - 1863 ) ) در معاهده پاریس
• جدایی بلوچستان
• جدایی نیمی از پشتونستان
ایران تا عهدنامه پاریس ۱۸۵۷ چنین کشوری را به رسمیت نمی شناخت و آن را بخشی از ایران می دانست هر چند تنها بر بخش های غربی آن ( در حدود ۱۶۵ هزار کیلومتر مربع از غرب افغانستان یعنی ولایت هرات تاریخی ( ( en:Herat ( 1793 - 1863 ) ) ) ) تسلط داشت.
حدود ۱۵۰ سال پیش، انگلیس با تصرف بخش هایی از جنوب ایران ( بنادر خرمشهر و بوشهر و جزایر جنوب ) ناصرالدین شاه قاجار را مجبور به قبول پیمان پاریس در سال ۱۸۵۶ ( میلادی ) کرد. بر طبق این پیمان ایران از ادعای خود بر هرات چشم پوشی کرد و هرات در ۱۸۶۳ ( میلادی ) به افغانستان ملحق گشت و ایران، افغانستان را به رسمیت شناخت.
ساکنان اصلی آسیای مرکزی از مردم ایرانی تبار سَکا بودند. [ ۲] مردمان ترک تبار از سده پنجم به این سو آغاز به نفوذ و کوچ در منطقه کردند. بخش های بزرگی از مناطق جنوبی قزاقستان امروزی ( در حدود ۶۰۰ هزار کیلومتر مربع ) به همراه تمامی ازبکستان و ترکمنستان امروزی ( با مجموع حدود ۹۰۰ هزار کیلومتر مربع ) از اراضی ایران افشاری تا اواسط قرن هجدهم میلادی ( مرگ نادرشاه در سال ۱۷۴۷ میلادی ) بخشی از ایران بود. با مرگ نادرشاه، با ضعف دولت ایران و حکومت مرکزی وقت ایران، بدون اینکه قراردادی به طور رسمی بسته شود حدود ۱٫۵ میلیون کیلومتر مربع از اراضی ایران در آسیای مرکزی به تدریج از کنترل ایران خارج شد. ضمن اینکه این واقعه، در عمل سبب شد تا امپراتوری درانی ایجاد شود و کشوری به نام افغانستان موجودیت پیدا کند. ایران تا عهدنامه پاریس ۱۸۵۷ چنین کشوری را به رسمیت نمی شناخت و آن را بخشی از ایران می دانست هر چند تنها بر بخش های غربی آن ( در حدود ۱۶۵ هزار کیلومتر مربع از غرب افغانستان یعنی ولایت هرات تاریخی ) تسلط داشت. باید توجه داشت که بر اساس متون و نقشه های قدیمی، منظور از ولایت هرات که در ۱۸۵۷ از ایران جدا شد ( جدایی هرات از ایران ) نه ولایت هرات امروزی بلکه منطقه ای به گستردگی چهار ولایت امروزی افغانستان بود که شامل چهار ولایت هرات، ولایت بادغیس، ولایت فراه و ولایت نیمروز امروزی و در حدود یک چهارم مساحت افغانستان امروزی است. [ ۳] [ ۴] [ ۵]
عکس شکل گیری افغانستانعکس شکل گیری افغانستان
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلف

پیشنهاد کاربران

بپرس