[ویکی فقه] شک مرکب در مقابل شک بسیط یکی از اقسام شک است که در اصول فقه از آن بحث شده است.
شک مرکب شک ترکیب یافته از چند شک را می گویند
محل بحث از شک مرکب
از احکام آن در باب صلات سخن گفته اند.
شک مرکب در برابر شک بسیط به شکی اطلاق می گردد که از دو یا چند شک ترکیب یافته که حکم هر یک از آنها به تنهایی در روایات بیان شده، اما به صورت ترکیبی بیان نشده است؛ بدین جهت فقها از آن بحث کرده و گفته اند: چنانچه شک مرکب از شک صحیح و باطل ترکیب یافته باشد، محکوم به بطلان است؛ اما اگر از دو شک صحیح ترکیب یافته باشد، مانند شک میان دو، چهار و پنج که ترکیب یافته از شک میان دو و چهار، و چهار و پنج است،
آیا مرجع روایات مربوط به شک میان دو و چهار است- که حکم آن بنا گذاشتن بر چهار و خواندن نماز احتیاط است- یا روایات مربوط به شک میان چهار و پنج- که حکم آن بنا گذاشتن بر چهار و به جا آوردن سجده سهو است- و در نتیجه بنابر چهار گذارده و دو رکعت نماز احتیاط و دو سجده سهو به جا آورده می شود، یا شک مرکب به جهت مطرح نشدن آن در روایات و عدم شمول اطلاق دلیل نسبت به آن محکوم به بطلان است؟ مسئله اختلافی است. بنابر قول نخست، شک ترکیب یافته از شکهای صحیح، محکوم به صحت است و به وظایف مربوط، عمل می شود، زیرا در حقیقت شک مرکب به دو شک بسیط انحلال پیدا می کند که در هر کدام حکم همان شک جاری می گردد.
شک مرکب شک ترکیب یافته از چند شک را می گویند
محل بحث از شک مرکب
از احکام آن در باب صلات سخن گفته اند.
شک مرکب در برابر شک بسیط به شکی اطلاق می گردد که از دو یا چند شک ترکیب یافته که حکم هر یک از آنها به تنهایی در روایات بیان شده، اما به صورت ترکیبی بیان نشده است؛ بدین جهت فقها از آن بحث کرده و گفته اند: چنانچه شک مرکب از شک صحیح و باطل ترکیب یافته باشد، محکوم به بطلان است؛ اما اگر از دو شک صحیح ترکیب یافته باشد، مانند شک میان دو، چهار و پنج که ترکیب یافته از شک میان دو و چهار، و چهار و پنج است،
آیا مرجع روایات مربوط به شک میان دو و چهار است- که حکم آن بنا گذاشتن بر چهار و خواندن نماز احتیاط است- یا روایات مربوط به شک میان چهار و پنج- که حکم آن بنا گذاشتن بر چهار و به جا آوردن سجده سهو است- و در نتیجه بنابر چهار گذارده و دو رکعت نماز احتیاط و دو سجده سهو به جا آورده می شود، یا شک مرکب به جهت مطرح نشدن آن در روایات و عدم شمول اطلاق دلیل نسبت به آن محکوم به بطلان است؟ مسئله اختلافی است. بنابر قول نخست، شک ترکیب یافته از شکهای صحیح، محکوم به صحت است و به وظایف مربوط، عمل می شود، زیرا در حقیقت شک مرکب به دو شک بسیط انحلال پیدا می کند که در هر کدام حکم همان شک جاری می گردد.
wikifeqh: شک_مرکب