شورش شاهقلی ( به انگلیسی: Şahkulu rebellion به تُرکی استانبولی: Şahkulu İsyanı ) یک قیام گسترده از سوی تُرکمانان قزلباش طرفدار صفویه ساکن آناتولی علیه امپراتوری عثمانی بود که از ۹ آوریل تا ۲ ژوئیهٔ ۱۵۱۱ به رهبری شاهقلی بابا تکلو صورت گرفت. [ ۲] [ ۳]
شاهقلی بابا تکه لی[ ۴] از ایل تُرکمان تکلو[ ۵] [ ۶] [ ۷] رهبر شورش علویان طرفدار صفویه در آناتولی[ ۸] [ ۹] [ ۱۰] [ ۱۱] [ ۱۲] [ ۱۳] [ ۱۴] [ ۱۵] [ ۱۶] و شخصیت کاریزماتیک تُرکْمَن های قزلباش، [ ۷] از اهالی کرکت الی در شهر آنتالیا بود. ایل تُرکمان تِکِلو در ولایت تِکِه ساکن و در دوران فترت سلجوقیان روم، در بیگ نشین تِکه حاکم بودند. [ ۱۷] [ ۱۱] [ ۱۸] [ ۱۹] [ ۲۰] این ایل در زمان شاه اسماعیل صفوی همراه با شش ایل بزرگ تُرکمان ( ایل افشار، ایل شاملو، ایل استاجلو، ایل ذوالقدر، ایل روملو و ایل قاجار ) از آناتولی عثمانی به ایران آمدند و پایه های دودمان صفوی را بنیاد گذاردند. [ ۲۱] تکلوها از طوایف بزرگ قزلباش بودند که از تکه ایلی ( آنتالیا ) مهاجرت خود را به ایران در دهه دوم سده دهم آغاز کردند. [ ۲۲] یکی از سران این طایفه، به نام حسن خلیفه تکلو، معروف به قرابِیِق[ ۲۳] ( پدر شاه قلی بابا ) از جانب شیخ جُنَید و شیخ حیدر صفوی از آذربایجان مأمور تبلیغ مذهب شیعه و خاندان شیخ صفی الدین اردبیلی در تکه ایلی شده بود. [ ۲۴] حسن بیگ روملو، مورخ احسن التواریخ می نویسد، حسن خلیفه دو نوبت به خدمت شیخ حیدر پدر شاه اسماعیل اول رسیده و در حلقه مریدان خاص وی داخل شده است. شیخ حیدر او را مأمور کرد که به ولایت خود بازگردد و به ترویج مذهب تشیع و گرد آوردن مریدان همت گمارد.
سلسلهٔ صفوی در اوایل قرن شانزدهم توسط شاه اسماعیل یکم تثبیت و تأسیس شد. شاه اسماعیل که شخصیتی کاریزماتیک برای شیعیان بود، با ترکمن های امپراتوری عثمانی بسیار همدل بود. قزلباشان، پیروان صفویه در آناتولی، از اواخر قرن ۱۵ تا اواسط قرن شانزدهم، حضور گسترده ای در سراسر آناتولی داشتند و رهبری اصلی را در این شورش شاهقلی بابا بر عهده گرفت. در دهه های قبل از وقایع این شورش، به دلیل آزادی مذهبی نسبی منطقه که عمدتاً اهل سنت در قلمرو عثمانی بود نسبت به اسلام شیعه تحمل قابل توجهی را نشان داد. با این حال، با شروع اوایل قرن شانزدهم، این تحمل شروع به نزول کرد. طبق اصطلاحات رسمی عثمانی از این دوره، یک قزلباش یک اهریمن شورشی بود که به روابط غیرقانونی با صفویان مظنون بود. برخی این تحمل را به زوال آق قویونلو همراه با مشروعیت اجتماعی و سیاسی نوظهور امپراتوری صفوی نسبت می دهند. [ ۲۵]
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفشاهقلی بابا تکه لی[ ۴] از ایل تُرکمان تکلو[ ۵] [ ۶] [ ۷] رهبر شورش علویان طرفدار صفویه در آناتولی[ ۸] [ ۹] [ ۱۰] [ ۱۱] [ ۱۲] [ ۱۳] [ ۱۴] [ ۱۵] [ ۱۶] و شخصیت کاریزماتیک تُرکْمَن های قزلباش، [ ۷] از اهالی کرکت الی در شهر آنتالیا بود. ایل تُرکمان تِکِلو در ولایت تِکِه ساکن و در دوران فترت سلجوقیان روم، در بیگ نشین تِکه حاکم بودند. [ ۱۷] [ ۱۱] [ ۱۸] [ ۱۹] [ ۲۰] این ایل در زمان شاه اسماعیل صفوی همراه با شش ایل بزرگ تُرکمان ( ایل افشار، ایل شاملو، ایل استاجلو، ایل ذوالقدر، ایل روملو و ایل قاجار ) از آناتولی عثمانی به ایران آمدند و پایه های دودمان صفوی را بنیاد گذاردند. [ ۲۱] تکلوها از طوایف بزرگ قزلباش بودند که از تکه ایلی ( آنتالیا ) مهاجرت خود را به ایران در دهه دوم سده دهم آغاز کردند. [ ۲۲] یکی از سران این طایفه، به نام حسن خلیفه تکلو، معروف به قرابِیِق[ ۲۳] ( پدر شاه قلی بابا ) از جانب شیخ جُنَید و شیخ حیدر صفوی از آذربایجان مأمور تبلیغ مذهب شیعه و خاندان شیخ صفی الدین اردبیلی در تکه ایلی شده بود. [ ۲۴] حسن بیگ روملو، مورخ احسن التواریخ می نویسد، حسن خلیفه دو نوبت به خدمت شیخ حیدر پدر شاه اسماعیل اول رسیده و در حلقه مریدان خاص وی داخل شده است. شیخ حیدر او را مأمور کرد که به ولایت خود بازگردد و به ترویج مذهب تشیع و گرد آوردن مریدان همت گمارد.
سلسلهٔ صفوی در اوایل قرن شانزدهم توسط شاه اسماعیل یکم تثبیت و تأسیس شد. شاه اسماعیل که شخصیتی کاریزماتیک برای شیعیان بود، با ترکمن های امپراتوری عثمانی بسیار همدل بود. قزلباشان، پیروان صفویه در آناتولی، از اواخر قرن ۱۵ تا اواسط قرن شانزدهم، حضور گسترده ای در سراسر آناتولی داشتند و رهبری اصلی را در این شورش شاهقلی بابا بر عهده گرفت. در دهه های قبل از وقایع این شورش، به دلیل آزادی مذهبی نسبی منطقه که عمدتاً اهل سنت در قلمرو عثمانی بود نسبت به اسلام شیعه تحمل قابل توجهی را نشان داد. با این حال، با شروع اوایل قرن شانزدهم، این تحمل شروع به نزول کرد. طبق اصطلاحات رسمی عثمانی از این دوره، یک قزلباش یک اهریمن شورشی بود که به روابط غیرقانونی با صفویان مظنون بود. برخی این تحمل را به زوال آق قویونلو همراه با مشروعیت اجتماعی و سیاسی نوظهور امپراتوری صفوی نسبت می دهند. [ ۲۵]
wiki: شورش شاهقلی