شهرستان ورزقان

شهرستان ورزقان یکی از شهرستان های استان آذربایجان شرقی است. مرکز آن شهر ورزقان است. این شهر در فاصله ۷۰ کیلومتری تبریز۳۵ کیلومتری اهر، ۶۵ کیلومتری بخش خاروانا، ۱۳۵ کیلومتری جلفا و ۹۰ کیلومتری مرز یعنی پایانه مرزی نوردوز قرار گرفته. این شهرستان از دو بخش مرکزی و بخش خاروانا تشکیل شده است. جمعیت این شهرستان در سرشماری سال ۱۳۸۵، ۴۸٬۱۱۲ برآورد شده است که ۴٬۰۸۸ نفر از آن یعنی ۸٫۵ درصد در مرکز شهرستان ساکن اند. این شهرستان از سمت شرق به شهرستان اهر، از سمت غرب به شهرستان مرند. از سمت شمال غرب به شهرستان جلفا و از شمال شرق به شهرستان کلیبر و از سمت جنوب به شهرستان تبریز محدود شده است. این شهرستان پیش تر یکی از بخش های شهرستان اهر بوده است. امروزه قسمتی از قدیمی ترین منطقهٔ قره داغ که به دیزمار ارسباران موسوم است تحت عنوان دیزمار مرکزی « ( بخش خاروانا ) » تابع این شهرستان می باشد. این شهرستان که به علت بخش بودن زیاد مورد توجه قرار نمی گرفت و در محرومیت به سر می برد. پس از جدا کردن بخش مواضع خان ( خواجه ) از ورزقان و الحاق آن به شهرستان هریس، بخش دیزمار شرقی ( مردانقم ) از خاروانا و الحاق آن به شهرستان خداآفرین، دیزمار غربی ( سیه رود ) از خاروانا و الحاق آن به شهرستان جلفا و … به موجب جلسهٔ مورخ ۱۳۸۰٫۷٫۱ هیئت وزیران و بنا به پیشنهاد شمارهٔ ۱٫۴٫۹۰۰۷۴ مورخ ۱۳۷۹٫۱۲٫۲۳ وزارت کشور و به استناد ماده ( ۱۳ ) قانون تعاریف و ضوابط تقسیمات کشوری، مصوب ۱۳۶۲، اصلاحات تقسیماتی زیر را در استان آذربایجان شرقی تصویب نمود: بخش های ورزقان و خاروانا از شهرستان اهر منتزع و به شهرستان تبدیل و به عنوان «شهرستان ورزقان  » شناخته شود. مرکزیت شهرستان درشهر ورزقان خواهد بود این شهرستان شامل بخش های زیر می باشد: الف: بخش مرکزی به مرکزیت شهر ورزقان مشتمل بر دهستان های: ۱ـ ازومدل شمالی ۲ـ ازومدل جنوبی ۳ـ بکرآباد ۴ـ سینا. ب: بخش خاروانا به مرکزیت شهر خاروانا مشتمل بر دهستان های: ۱ـ ارزیل ۲ـ جوشین ۳ـ دیزمار مرکزی. در سال ۱۳۸۰ با پیگیری های شبانه روزی مسئولان وقت، به شهرستان ارتقاء یافت و در تاریخ ۱۱/۱۰/۱۳۸۰ مراسم افتتاح با حضور استاندار وقت و سایر مسئولان استانی و محلی برگزار گردید. در این مراسم مردم شریف و انتظار کشیده منطقهٔ ورزقان به شادمانی ها پرداختند و گوسفند و گاو قربانی کرده و نماز شکر به جای آوردند از آن تاریخ چهرهٔ سیاسی و اقتصادی شهرستان تغییر یافت ادارات و نهادها مستقل گردیدند و آرزوی دیرینهٔ مردم دیار ستارخان، علامه جعفری، آیت الله علیاری , میرزا محمد بخشی و چندین رجال خوشنام این سامان برآورده گردید. لازم به یادآوری است که این بخش با منطقه کرج به بخش تبدیل شده و به علل کم توجهی رژیم گذشته در محرومیت مانده بود. شهرستان ورزقان منطقهٔ معدن خیز بوده و انواع عناصر قیمتی و با ارزش در این دیار یافت شده و کشف خواهد گردید و از نظر سوق الجیشی و اقتصادی مهم ترین و غنی ترین منطقهٔ کشور محسوب می شود.