شهرستان ماکو

شهرستان ماکو در شمال غرب ایران در شمال استان آذربایجان غربی قرار گرفته است که از شمال به رودخانه قره سو و کشور ترکیه، از شرق به رودخانه ارس و جمهوری آذربایجان و شهرستان پلدشت و از مغرب به کشور ترکیه و شهرستان چالدران و از جنوب به شهرستان شوط محدود است. [ ۱۲] شهرستان ماکو بخشی از منطقه آزاد ماکو به عنوان جوانترین منطقهٔ آزاد کشور از نظر جغرافیایی، وسیع ترین منطقه آزاد ایران و دومین منطقهٔ آزاد جهان پس از منطقهٔ آزاد شانگهای چین است. [ ۱۳] این منطقه به دلیل برخورداری از تمدن کهن، جاذبه های تاریخی فراوان، زیبایی های طبیعی به همراه پوشش گیاهی، رودها، چشمه ها، غارها، آبشارها، آب و هوای مناسب، صنایع دستی و دست بافته های عشایر یکی از قطب های گردشگری شمال غرب کشور محسوب می شود. [ ۱۴]
مردم ماکو مسلمان بوده و به زبان ترکی آذربایجانی و کردی کرمانجی سخن می گویند. [ ۳] [ ۴] [ ۵] [ ۶] [ ۷] [ ۱۵] [ ۸] [ ۹] [ ۱۰] [ ۱۱] [ ۳] [ ۴] [ ۵] [ ۶] [ ۷] [ ۸] [ ۹] [ ۱۰] [ ۱۱]
طبق آمار آخرین سرشماری عمومی نفوس و مسکن شهرستان ماکو در سال ۱۳۷۵ تعداد ۲۰۲۹۳۹ نفر جمعیت داشته که ۱۳/۸ درصد از جمعیت کل استان را شامل می شود، از این تعداد جمعیت ۷۱۵۸۶ نفر شهری ( ۲۷/۳۵ درصد ) و ۱۳۱۳۵۳ نفر روستایی ( ۷۳/۶۴ ) درصد می باشد. [ ۱۶]
• بخش مرکزی شهرستان ماکو
• دهستان قلعه دره سی
• دهستان قره سو
• دهستان چایپاسار جنوبی
شهر: ماکو
• بخش بازرگان
• دهستان چایپاسار شمالی
• دهستان ساری سو
شهر: بازرگان
شهر ماکو در میان دو کوه قه یه در شمال و سبد داغی قرار دارد. رودخانه زنگمار از کوه های مرزی ایران و ترکیه سرچشمه گرفته، از درون شهر ماکو گذشته و در شهرستان پلدشت به رودخانه ارس می پیوندد. سد مخزنی ماکو ( بارون ) در ۱۲ کیلومتری جنوب شهرستان ماکو بر روی رودخانه زنگمار در نزدیکی روستای بارون احداث شده است. این سد حدود ۱۵ هزار هکتار از زمین های حاصلخیز پلدشت را آبیاری می کند.
• برج و بارو و کتیبه در ساری قه یه و صخره ماکو
• خرابه های تعدادی کلیساهای ارمنی در دهات مختلف
• آثار تاریخی شهر دامبات
• خرابه های قدیمی گزلو در دره مخند
• دالان ها و غارهای زیر زمینی در اطراف آرارات
• پل بئش گؤز در نزدیک ماکو
• خرابه های سه گوش در دره قزلداغ
• اتاق سنگی در ده دلیک داش
• کلیسای زور زور در ده بارون
• دیری متعلق به فرقه دمنیکن در پای کوه قه یه
• اتاق سنگی در ده سنگر
• کلیسای مریم ننه در شمال ماکو
• بنای باشکوه کلاه فرنگی در بیمارستان ماکو
• کاخ باغجه جوق در ۶ کیلومتری ماکو
• روستای زیبای باغچه جوق و یعقوبعلی کندی
• تپه باستانی کشمش تپه که در روستای کشمش تپه واقع در جاده ماکو بازرگان