شهرستان شیروان

شهرستان شیروان یکی از شهرستان های استان خراسان شمالی در شمال شرق ایران است. جمعیت این شهر در سال ۱۳۹۷، ۱۵۹٬۹۵۰ نفر بوده است. شهرستان شیروان ۳۷۸۹ کیلومتر مربع وسعت دارد. کردها و ترک ها ساکنین اصلی این شهرستان هستند.
شیروان مرکز شهرستان شیروان و دومین شهر بزرگ و مهم استان خراسان شمالی است. جمعیت این شهر در سرشماری سال ۱۳۸۵ مرکز آمار ایران برابر با ۸۲٬۷۹۰ نفر بوده است که این جمعیت شامل ۲۰٬۸۷۸ خانوار می شود.
شهرستان شیروان ۳۷۸۹ کیلومتر مربع وسعت دارد و از شمال به کشور ترکمنستان، از جنوب به شهرستان اسفراین، از شرق به شهرستان فاروج و از غرب به شهرستان بجنورد محدود می شود.
مرکز آن شهر شیروان است. شیروان از شهرهای مرتفع استان خراسان شمالی است که در درهٔ رود مرزی اترک مابین کوه های کپه داغ و آلاداغ جای گرفته است. شیروان دارای آب و هوای نسبتاً سرد در زمستان و گرم و معتدل در تابستان می باشد. این شهرستان در سال ۱۳۸۵، تعداد ۱۶۴ هزار نفر جمعیت داشته است. [ ۱]
آبشار اسطرخی از بلندترین آبشارهای منطقهٔ شیروان است. طول این آبشار به ۲۰ متر می رسد. [ ۲] این آبشار در ۴۰ کیلومتری جنوب شهر شیروان، در دامنه های شمالی رشته کوه شاه جهان قرار دارد. در مسیر دسترسی به این آبشار، غار گلیان نیز از جاذبه های طبیعی این منطقه محسوب می شود. [ ۳] در حد فاصل سرچشمه و آبشار اسطرخی تک درخت کهن و تنومندی از نوع سرو کوهی وجود دارد که سن آن به ۶۰۰ سال می رسد. [ ۴]
شهرستان شیروان به سه بخش ( بخش مرکزی، بخش سرحد، بخش قوشخانه ) تقسیم می شود.
• بخش مرکزی شهرستان شیروان
• دهستان حومه ( به مرکزیت الله آباد )
• دهستان زوارم
• دهستان سیوکانلو
• دهستان گلیان
شهرها: شیروان، زیارت
• بخش سرحد
• دهستان تکمران
• دهستان جیرستان
شهرها: لوجلی
• بخش قوشخانه
• دهستان قوشخانه بالا
• دهستان قوشخانه پایین
شهرها: قوشخانه
در ایران معمولاً شهرها و آبادی های قدیم را به پهلوانان و شهریاران نسبت می دهند، مثلاً بجنورد را به بیژن و شیروان را به انوشیروان نسبت می دهند. نام شیروان منسوب به نقش شیری است که شکل و شمایل آن در دامن شمالی شیرکوه مشاهده می شود.
همچنین نام شیروان منسوب به شیربانانی بوده که در قرون گذشته در جنگل های منطقه شیروان به شکار و نگهداری شیر اشتغال داشته اند.