شهرستان سیاهکل

شهرستان سیاهکَل یکی از شهرستان های استان گیلان در شمال ایران به مرکزیت شهر سیاهکل است. این شهرستان دارای ۲ بخش و ۵ دهستان است.
نام اصلی سیاهکل، سی کل بوده است که به معنی آبادی کنار کوه است زیرا سی به معنی کوه سینه بریده و با شیب تند است و دامنه دلفک به سوی سیاهکل شیبی بیش از ۶۰ درجه دارد و کل یا کلاً به معنی آبادی است و ترکیب آن ها معنی آبادی کنار کوهی با شیب تند را می سازد. این منطقه از گذشته قشلاق دیلمان محسوب می گردید و مردم منطقه دیلمان در فصول سرما به این محدوده کوچ می نمودند. سکونت به صورت ثابت و یکجانشینی در شهر سیاهکل در حدود ۱۵۰ سال پیش با کوچ بدون بازگشت مردمان کوهستان این ناحیه یعنی دیلمان به محدوده فعلی سیاهکل آغاز شد لذا قدمتی بیش از ۱۵۰ سال ندارد و در هیچ سند تاریخی متعلق به زمانی بیش از ۱۵۰ سال این نام مشاهده نمی شود. شهر سیاهکل امروز ترکیبی از فاضل خان محله به همراه روستاهای کلسر و برفجان و کدوبنک است و سیاهکل در واقع آبادی شکل گرفته با محوریت فاضل خان محله به انضمام این چند روستاست که به مرور آن سه روستا را در خود گرفته است. این نام امروزه بر شهرستانی با وسعتی بیش از ۱۰۰۰ کیلومترمربع نهاده شده است که بخش دیلمان را در خود دارد. شهرستان سیاهکل از شمال به شهرستان های لاهیجان، از شرق به شهرستان های لنگرود و رودسر و املش و از جنوب به شهرستان رودبار و منطقهٔ الموت و از غرب به شهرستان رشت محدود است.
بنابر سرشماری مرکز آمار ایران، جمعیت شهرستان سیاهکل در سال ۱۳۹۵ برابر با ۴۶٬۹۷۵ بود. [ ۲]
مردم شهرستان سیاهکل گیلک هستند و به زبان گیلکی سخن می گویند. در مناطق جلگه ای گویش بیه پیش از زبان گیلکی[ ۳] و در ارتفاعات این شهرستان مانند بخش دیلمان، گویش گالشی از زبان گیلکی[ ۴] [ ۵] رایج است. زبان مردم بخش مرکزی سیاهکل گویش شرقی گیلکی و زبان مردم کوهستان گونه ی گالشی ( دیلمی ) از زبان گیلکی است. [ ۶]
• بخش مرکزی شهرستان سیاهکل
• دهستان توتکی
• دهستان خرارود
• دهستان مالفجان
• روستای کیارود
شهر: سیاهکل
• بخش دیلمان
• دهستان پیرکوه
• دهستان دیلمان
شهر: دیلمان