شهرستان خلیل اباد

شهرستان خلیل آباد. شهرستان خلیل آباد یکی از شهرستان های غرب استان خراسان رضوی است. مرکز این شهرستان، شهر خلیل آباد می باشد. [ ۲] شهرستان خلیل آباد در تاریخ ۲۹ تیر ۱۳۸۲ از شهرستان کاشمر جدا و مستقل شده است. [ ۳] شمال این شهرستان واقع در رشته کوه کوهسرخ قرار گرفته است. [ ۴]
• بخش مرکزی
• دهستان حومه
• دهستان رستاق
• دهستان کویر
• دهستان شش طراز
شهرستان خلیل آباد در موقعیت جغرافیایی شرق ایران، جنوب غربی استان خراسان رضوی قرار گرفته و از شمال به شهرستان کوهسرخ، جنوب به شهرستان بجستان، شرق به شهرستان کاشمر، غرب به شهرستان بردسکن و جنوب شرقی به شهرستان مه ولات محدود می باشد. [ ۵]
حدوداً ۲۵۰ سال قبل خلیل خان فرزند جلیل بیگ از خاندان عرب میش مست قلعه ای به نام خودش بنا نهاد که بعدها خلیل آباد نام گرفت اما نام تاریخی این سرزمین، خارزنج است که در کتب تاریخی و معتبر از آن بسیار نام برده شده است. شهر خارزنج در ناحیه شمالی شهر خلیل آباد فعلی واقع شده بود که در اثر زمین لرزه تخریب و ساکنانش در دشتهای جنوبی پراکنده و اقدام به ساخت آبادی های متعدد نمودند، سرانجام به دلیل وجود ناامنی های حاصل از حمله افغان ها و ترکمن ها اقدام به ساخت قلعه معروف خلیل آباد نمودند و خلیل آباد مرکزیت یافت و بدین ترتیب مردم با این منطقه انس گرفته و هر روز بر جمعیت آن افزوده که در نهایت در سال ۱۳۴۳ به شهر و در سال ۱۳۸۲ به شهرستان تبدیل شد. براساس کتب تاریخی، پیشینه شهرستان به دوران زرتشت بر می گردد، به طوری که آثار و ابنیه زرتشتیان در اطراف شهرستان به چشم می خورد. اما رونق علمی وفرهنگی آن به قرون سوم و چهارم هجری که به نام خارزنج معروف بوده بازمی گردد. [ نیازمند منبع]
از معروف ترین علما و بزرگان خارزنج می توان به احمد بن محمد خارزنجی صاحب کتاب تکلمه در لغت و یوسف بن حسن خارزنجی از فضلای زمان خود اشاره کرد. از دیگر شخصیت های تاریخی این شهرستان عمیدالملک کندری وزیر دربار طغرل بیک است. [ نیازمند منبع]
بر پایه سرشماری عمومی نفوس و مسکن که در سال ۱۳۹۵ جمعیت این مکان ۵۱٬۷۰۱نفر ( ۱۶٬۶۸۴ خانوار ) بوده است. [ ۶]
مردم شهرستان خلیل آباد به زبان فارسی و به گویش کاشمری سخن می گویند. [ نیازمند منبع]