شهرستان اذرشهر

شهرستان آذرشهر. آذَرشَهر یا توفارقان یکی از شهرستان های استان آذربایجان شرقی ایران است. مرکز آن، شهر آذرشهر است. شهرستان آذرشهر یکی از قدیمی ترین بخش های شهرستان تبریز بوده که در گذشته دهخوارقان نامیده می شد به طوری که در سال ۱۳۰۶ شهرداری شهر آذرشهر مرکز شهرستان تشکیل و شروع به کار نموده است. آذرشهر در سال ۱۳۷۶ رسماً به شهرستان تبدیل شد. [ ۱]
آذرشهر در حدود ۵۰ کیلومتری جنوب غربی تبریز واقع شده است.
آذرشهر در شرق دریاچه ارومیه ( اورمو گولو ) واقع و از شمال محدود است به شهرستان اسکو، از جنوب به شهرستان عجب شیر و از غرب به دریاچه ارومیه. این شهر در جلگه و مسیر مراغه – تبریز قرار دارد. و بلندترین کوه شهرستان کوه کرکس در روستای هفت چشمه ( هفت کانی ) با ارتفاع ۲۵۸۰ متر واقع شده است.
آذرشهر تا ۱۳۱۶ش دهخوارقان نامیده می شد، ولی برحسب پیشنهاد فرهنگستان ایران و تصویب وزارت معارف وقت، در این سال نام آن به آذرشهر تغییر یافت. امّا در اسفند ۱۳۲۵ش با تصویب وزارت کشور بار دیگر نام دهخوارقان بر آن نهاده شد. در سال های پس از آن مجدداً نام آذرشهر متداول گردید. خوار در معنای لغوی به زمین پست و هموار گفته می شود و این واژه در همین معنی در جای نام هایی چون خوارِ ری ( گرمسار کنونی ) دیده می شود. [ ۲] روستاهای مختلفی در ایران از قدیم خوارگان نام داشتند به معنی مجموعه زمین های پست و هموار. این نام دردوره های بعدی در این جای نام ها به صورت خوارقان و خرقان درآمد و در مورد شهری که امروزه آذرشهر نام گرفته شکل دهِ خوارگان ( روستای زمین های هموار ) در شکل دهخوارقان باقی ماند این نام به صورت «توفارقان» هم تلفظ می شود که طبق گفتهٔ بعضی اهالی به معنی «دیوار خونین» که شکل تغییر یافته کلمه «دووارقان» است. [ ۳] [ ۴]
در زیر، روستاهای این شهرستان به ترتیب جمعیت، بر اساس سرشماری سال ۱۳۸۵ آمده اند. [ ۵] [ ۶]
این شهرستان از لحاظ تقسیمات اداری شامل سه بخش است:
• بخش مرکزی شهرستان آذرشهر
• دهستان شیرامین
• دهستان قبله داغی
• دهستان قاضی جهان
• دهستان ینگجه
شهرها: آذرشهر
• بخش گوگان
• دهستان تیمورلو
• دهستان دستجرد
شهرها: گوگان، تیمورلو
• بخش ممقان
• دهستان شهرک
شهرها: ممقان