شقیق بن ابراهیم بلخی

[ویکی فقه] ابوعلی شقیق بن ابراهیم بلخی معروف به شقیق بلخی (متوفی ۱۹۴ ه ق) از عرفای بنام بود. او همشهری و هم عصر ابراهیم ادهم بود.
از طبقه اولی است. کنیت او ابوعلی است. و وی در اول صاحب رای بود، صاحب حدیث گشت و سنّی پاکیزه. شاگرد زفر است. از قدمای مشایخ بلخ است، استاد حاتم اصمّ. و با ابراهیم ادهم صحبت داشته و از نظیران وی است، و بر وی زیادت کرده در زهد و فتوّت.
طریق توکل
وقتی با ابراهیم ادهم گفت که: «شما در معاش چگونه می کنید؟» گفت: «ما چون می یابیم شکر می کنیم، و چون نمی یابیم صبر می کنیم.» شقیق گفت: «سگان خراسان همچنین می کنند.» ابراهیم گفت: «پس شما چون می کنید؟» گفت: «ما چون یابیم ایثار کنیم، و چون نیابیم شکر کنیم.» ابراهیم ادهم بوسه بر سر وی داد و گفت: «استاد تویی.» و در کتاب سیر السّلف این حکایت را به عکس این آورده. آنچه اینجا نسبت به ابراهیم ادهم کرده، آنجا نسبت به شقیق کرده، و آنچه اینجا نسبت به شقیق کرده، آنجا نسبت به ابراهیم ادهم، و الله تعالی اعلم. شقیق گفته که: «با ابویوسف قاضی در مجلس ابوحنیفه (رضی اللّه عنهم) حاضر می شدم. مدّتی میان ما مفارقت افتاد. چون به بغداد درآمدم، ابویوسف را دیدم در مجلس قضا، مردمان گرد بر گرد وی جمع گشته. به من نگاه کرد، گفت: ایّها الشّیخ! چه بوده است که تغییر لباس کرده ای؟ گفتم: آنچه تو طلب کردی یافتی، و آنچه من طلب کردم نیافتم. لاجرم ماتم زده و سوگوار و کبودپوش گشته ام. ابویوسف گریان شد.» و وی گفته که: «من از گناه ناکرده بیش از آن می ترسم که از گناه کرده، یعنی دانم که چه کرده ام، اما ندانم که چه خواهم کرد.» و وی گفته که: «توکل آن است که دل تو آرام گیرد به آنچه خدای -تعالی- وعده فرموده است.» و هم وی گفته: «اصحب النّاس کما تصحب النّار، خذ منفعتها، و احذر ان تحرقک!»
وفات
و در بعض تواریخ بلخ مذکور است که شقیق را در سنه اربع و سبعین و مائه، در ولایت ختلان شهید کردند، و قبر وی آنجاست.
منبع
...