شقاقل

/SaqAqol/

معنی انگلیسی:
carrot, wild carrot

فرهنگ اسم ها

لغت نامه دهخدا

شقاقل. [ ش َ ق ُ ] ( اِ ) گزر صحرایی و هشفیفل. ( ناظم الاطباء ). اشقاقل. شقیقل. هشقیقل. ششقاقل. گزر بری. ریشه گزر بری. ( فرهنگ فارسی معین ). زردک صحراییست و بهترین آن سطبر و سنگین و به زردی مایل باشد، اگر زن به خود گیرد بچه بیندازد و آنرا جزر اقلیطی خوانند. ( برهان ) ( آنندراج ). حشفیفل. صاحب مالایسع گوید: کلمه شقاقل نبطی باشد. اشقاقل. زردک ریگی. ششقاقل. درختی هندی است و در داروها بکار برند. ( یادداشت مؤلف ). گزر دشتی. بیخش را بهمن خوانند. ( نزهةالقلوب ) ( از صیدنه ابوریحان بیرونی ). اشقاقل ، آن تخم گزر بری است. ( بحر الجواهر ). اشقاقل است.( ذخیره خوارزمشاهی ). بیخی است پرگره و باقروحه و اندک شیرینی و به سطبری انگشتی و دراز و ساق گیاه او پرگره و در هر گرهی برگی رسته و ثمرش بقدر نخود سیاه و مملو از رطوبت و گلش بزرگتر از بنفشه و منبتش در زیر اشجار متراکم و مکان نمناک. و مستعمل ، بیخ او. قوتش تا چهار سال باقی است. ( از تحفه حکیم مؤمن ).
- مربای شقاقل ؛ شقاقل که در شکر پزند و چون به غلظت رسید بکار برند و از خوشمزه ترین مرباهاست.
|| ( اصطلاح گیاه شناسی )شش شاخ است که گونه ای از گیاهان خاردار از تیره چتریان است و قرصعنه و قرسعنه و شوکه ابراهیم و قرصنه و شغذاب و ارینجیون و ارنجیون و ایرنج و کمافیطوس نیز نامند. ( از فرهنگ فارسی معین ). و رجوع به شش شاخ و مترادفات دیگر شود. || جنسی از ماهی ریزه.( ناظم الاطباء ). جنسی از ماهی ریزه که بجهت قوت باه خورند. ( برهان ) ( آنندراج ) :
چند شقاقل خوری که سستی و قوت
بازنگردد به تو به زور شقاقل.
ناصرخسرو.

فرهنگ فارسی

زردک صحرائی، گزربری، بیخ گیاهی ازنوع هویج
( اسم ) ۱ - ریشه گرز بری . ۲ - شش شاخ.

فرهنگ معین

(شَ قُ ) (اِ. ) زردک صحرایی ، گیاهیست از نوع هویج .

فرهنگ عمید

ریشۀ گیاهی از نوع هویج که از آن مربا تهیه می کنند، زردک صحرایی، گزربری.

دانشنامه عمومی

شَقاقُل یا هویج قمی گیاهی است از تیره چتریان و از جنس پاستانیکا. گیاهی است علفی، پایا ( چندساله ) و بومی جنگل های شمال ایران. در غرب آسیا و شرق اروپا نیز گونه هایی از آن می روید. تاکنون در جهان، نزدیک به ۲۵ گونه از این گیاه شناسایی شده است که ۳ گونه آن در ایران می روید.
شقاقل یک ساقه زیرزمینی ( ریزوم ) دارد، که لوله ای شکل و سخت و به رنگ نخودیِ مایل زرد است، روی آن بندهای منظم و حلقه ای دیده می شود. ساقه های هوایی شقاقل، نرم و بدون انشعاب است. برخی ساقه های هوایی گیاه که پهن و مسطح است. بافتی کلروفیلی و شبیه به برگ دارد. این ساقه ها را در زبان لاتین کَلادود می نامند. کلادود یا برگ سان، پهن، دراز، نوک تیز به رنگ سبز روشن است و به صورت متناوب بر روی ساقه می روید. سطح زیرینِ کلادود برجستگیهایی رگبرگ مانند دارد. گل های شقاقل، زنگوله ای شکل و رنگ آن سفید یا مایل به سفید است و در خوشه های ۲ تا ۵ تایی به صورت آویزان از کنار کلادودها می روید. فصل شکوفایی گل ها، بهار است و میوه گیاه، کروی و سیاه رنگ است. شقاقل با تقسیم ریزوم و کاشت بذر در پاییز تکثیر می شود.
شقاقل در آب وهوای معتدل و سایه سار درختان و خاک های حاصل خیز با زهکشی مناسب به خوبی رشد می کند. این گیاه در برابر یخبندان مقاوم است.
ساقه زیرزمینی شقاقل سرشار از نشاسته است و مصرف خوراکی دارد. در شمال ایران از این ساقه مربا تهیه می کنند. این ساقه در پزشکی سنتی نیز کاربرد دارویی دارد و در درمان بیماری های نقرس و رماتیسم از آن استفاده می شود
بهره برداری بی رویه از این گیاه، در سال های ۱۳۸۰ تا ۱۳۹۰، آن را با خطر نابودی روبه رو ساخت.
گیاه مهر سلیمان یا خاتم سلیمان که به نام شقاقل ایرانی معروف شده است و در حدود ۳۰ گونهٔ مختلف دارد را نباید با شقاقل که شبیه هویج و نام علمیش Pastinaca sativa L. است اشتباه کرد.
نام علمی شقاقل ایرانی یا همان مهر سلیمان Polygonatum orientale Desf است. [ ۱]
عکس شقاقلعکس شقاقلعکس شقاقل
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلف

دانشنامه آزاد فارسی

شَقاقل
رجوع شود به:مهرسلیمان

پیشنهاد کاربران

بپرس