[ویکی نور] محمد رضا شفیعی کدکنی، متخلص به (م. سرشک)، در 19 مهرماه 1318ش در روستای کدکن، یکی از ولایت های دوازده گانه نیشابور کهن و در خانواده ای روحانی چشم به جهان گشود. از کودکی به تشویق پدر به حفظ و فراگیری شعر و آثار ادبی پرداخت. تربیت و آموزش نخستین وی، تربیت و آموزشی دینی و شاعرانه بود. مادرش نیز به غریزه شعر می گفت؛ هر چند که نوشتن نمی دانست.
او پس از فراگیری مقدمات علوم دینی در نزد پدر، وارد حوزه علمیه خراسان شد. در حوزه به ویژه از شخصیت و آموزش شیخ هاشم قزوینی بسیار تاثیر پذیرفت. او خود می گوید که از او «علاوه بر فقه و اصول»، عملاً آموختیم که «از تنگ نظری های قرون وسطایی به درآییم». جز هاشم قزوینی، ادیب نیشابوری نیز نقش پراهمیتی در پرورش علمی و معنوی وی بازی کرد. کدکنی درباره ادیب می گوید که «او برای من همیشه استاد یگانه ادبیات عرب و بلاغت اسلامی در حوزه علمی خراسان بود.»
وی پانزده سال در حوزه های علمیه خراسان، سرگرم فراگیری بود. او آموزش فکری- فلسفی و زیباشناختی خود را در حوزه آموخت. سراینده «کوچه باغ های نیشابور»، برخاسته از محیط آموزش و زندگی خود در سال های کودکی و نوجوانی «به عرفان و تصوف خاصه از نوع خراسانی آن تمایل شدیدی دارد و در میان عرفای گذشته، شاید به ابوسعید ابوالخیر بیشتر علاقه داشته باشد.»
وی در مدارس جدید درس نخوانده است و از این بابت، توشه خود را سبک نمی بیند. او در این رابطه می نویسد: «من از این که به مدرسه نرفتم، بسیار خوشحالم، یعنی می فهمم که یک نوع عنایت الهی بود... من اگر به شیوه معمولی به مدرسه می رفتم، مسلماً این مایه ای که به فرهنگ اسلامی مربوط است، هرگز نداشتم... من یک دوره کامل درس طلبگی را تا مرحله ای که اقران من تا آن زمان ادعای اجتهاد می کردند، خوانده ام. اینها کم نیست من هیچگاه از اینها حتی در یک مقاله هم استفاده نکردهام تا چه برسد به شعر. ولی غیر مستقیم، یک نوع شناخت نسبت به گذشته فرهنگی ما به من داد و این شناخت، فهم مثنوی یا فلان کتاب فارسی را برای من آسان تر کرده است.»
کدکنی پس از مطالعه دروس جدید و موفقیت در امتحان، وارد دانشگاه مشهد شد. در این سال ها، او با ژرفا بخشیدن به دانسته های خود، به زمره نوجویان در پهنه شعر پیوست. ناگفته نماند که آشنایی اش با دکتر شریعتی، زمینه ساز آشنایی او با شعر نو و نیمایی شد. در سال 1344 از دانشکده ادبیات این دانشگاه فارغ التحصیل شد. در سال 1348 دوره دکترای ادبیات فارسی را در دانشگاه تهران به پایان برد و از همان زمان، تدریس در دانشکده ادبیات را آغاز کرد.
گذشته از شعر، پژوهش در نقد ادبی، سبک شناسی و عرفان ایرانی، از مشغله های ذهنی اوست.
او پس از فراگیری مقدمات علوم دینی در نزد پدر، وارد حوزه علمیه خراسان شد. در حوزه به ویژه از شخصیت و آموزش شیخ هاشم قزوینی بسیار تاثیر پذیرفت. او خود می گوید که از او «علاوه بر فقه و اصول»، عملاً آموختیم که «از تنگ نظری های قرون وسطایی به درآییم». جز هاشم قزوینی، ادیب نیشابوری نیز نقش پراهمیتی در پرورش علمی و معنوی وی بازی کرد. کدکنی درباره ادیب می گوید که «او برای من همیشه استاد یگانه ادبیات عرب و بلاغت اسلامی در حوزه علمی خراسان بود.»
وی پانزده سال در حوزه های علمیه خراسان، سرگرم فراگیری بود. او آموزش فکری- فلسفی و زیباشناختی خود را در حوزه آموخت. سراینده «کوچه باغ های نیشابور»، برخاسته از محیط آموزش و زندگی خود در سال های کودکی و نوجوانی «به عرفان و تصوف خاصه از نوع خراسانی آن تمایل شدیدی دارد و در میان عرفای گذشته، شاید به ابوسعید ابوالخیر بیشتر علاقه داشته باشد.»
وی در مدارس جدید درس نخوانده است و از این بابت، توشه خود را سبک نمی بیند. او در این رابطه می نویسد: «من از این که به مدرسه نرفتم، بسیار خوشحالم، یعنی می فهمم که یک نوع عنایت الهی بود... من اگر به شیوه معمولی به مدرسه می رفتم، مسلماً این مایه ای که به فرهنگ اسلامی مربوط است، هرگز نداشتم... من یک دوره کامل درس طلبگی را تا مرحله ای که اقران من تا آن زمان ادعای اجتهاد می کردند، خوانده ام. اینها کم نیست من هیچگاه از اینها حتی در یک مقاله هم استفاده نکردهام تا چه برسد به شعر. ولی غیر مستقیم، یک نوع شناخت نسبت به گذشته فرهنگی ما به من داد و این شناخت، فهم مثنوی یا فلان کتاب فارسی را برای من آسان تر کرده است.»
کدکنی پس از مطالعه دروس جدید و موفقیت در امتحان، وارد دانشگاه مشهد شد. در این سال ها، او با ژرفا بخشیدن به دانسته های خود، به زمره نوجویان در پهنه شعر پیوست. ناگفته نماند که آشنایی اش با دکتر شریعتی، زمینه ساز آشنایی او با شعر نو و نیمایی شد. در سال 1344 از دانشکده ادبیات این دانشگاه فارغ التحصیل شد. در سال 1348 دوره دکترای ادبیات فارسی را در دانشگاه تهران به پایان برد و از همان زمان، تدریس در دانشکده ادبیات را آغاز کرد.
گذشته از شعر، پژوهش در نقد ادبی، سبک شناسی و عرفان ایرانی، از مشغله های ذهنی اوست.
wikinoor: شفیعی_کدکنی،_محمدرضا