[ویکی فقه] شریح بن حارث بن قیس بن جهم بن معاویة بن عامر، که به شریح کندی شهرت دارد.
در انتساب او به قبیله کنده اختلاف است. وی اصالتا یمنی بود و در کوفه (عراق)، زندگی می کرد. او مردی کوسه بود و در صورت مو نداشت. دنیاپرست و متمایل به عثمان و بنی امیه بود. از نظر منابع اهل سنت آگاه ترین مردم به قضاوت و مردی باهوش و زرنگ، فقیه، دانا و در داوری قوی و استوار، شاعری نیکو بیان و شوخ طبع بود. کنیه اش ابوامیه یا ابو عبدالرحمان و از هم پیمانان قبیله ی بنی رائش بود. در کوفه از خاندان رائش کسی جز خانواده شریح نبوده است و دیگران در سرزمین هجر و حضرموت سکونت داشته اند. بنا به روایتی دیگر او اصالتا از فرزندان پارسیان یمن بود که بعد از رحلت پیامبر صلی الله علیه و آله وسلّم به مدینه و سپس به کوفه رفت. مادرش عبدة دختر علی بن یزید ابن رکانة بود. شعبی او را از روباه هم مکارتر و حیله بازتر دانسته و گفته است: هنگامی که مردم کوفه گرفتار طاعون شده بودند، او به نجف آمد. هنگام نماز، روباهی می آمد و مقابل او می ایستاد و با حرکات خویش او را مشغول می کرد و چون تکرار شد، پیراهن خودش را بیرون آورد و بر چوبی پوشانید و آستینش را هم در دو طرف چوب قرار داد و کلاهش را هم بر چوب نهاد، به گونه ای که روباه به اشتباه بیفتد و خیال کند که شریح است. روباه به عادت هر روز آمد و جلو آن ایستاد. شریح از پشت سرش آمد و او را گرفت. به این جهت او را از روباه، مکارتر دانسته اند.
روایت حدیث
شریح از عالی ترین قضات معاصر رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلّم بود؛ اما چون به محضر پیامبر خدا صلی الله علیه و آله وسلّم بار نیافته بود، او را از تابعان شمرده اند. امرار معاش او از حقوق ماهیانه صد یا پانصد درهمی بود که از بیت المال دریافت می کرد. شریح از پیامبر صلی الله علیه و آله وسلّم ، علی علیه السّلام ، عمر، ابن مسعود و افرادی غیر از ایشان حدیث روایت کرده است.کسانی که از شریح روایت نقل کرده اند، عبارتند از: ابو وائل، قیس بن ابی حازم، شعبی، مجاهد، ابن سیرین و دیگران.
شریح در روزگار خلفا
خلفا در صدر اسلام امور قضاوت را خود عهده دار می شدند و هیچ قسمت از امور آن را به دیگری واگذار نمی کردند. نخستین بار در زمان خلافت عمر، وی این وظیفه را به دیگران تفویض کرد، او ابوالدرداء را در مدینه به کمک خویش در امر قضا و شریح را در بصره به قضاوت گماشت. سپس عمر در سال هیجدهم هجری، شریح را به کار قضا در کوفه منصوب کرد. در زمان عثمان، نیز همچنان بر این منصب بود. در محاصره خانه عثمان توسط معترضین، شریح از جمله تابعانی بود که بر انجمن های کوفه می گذشت و مردم را به یاری عثمان فرا می خواند.
← در زمان امام علی علیه السلام
...
در انتساب او به قبیله کنده اختلاف است. وی اصالتا یمنی بود و در کوفه (عراق)، زندگی می کرد. او مردی کوسه بود و در صورت مو نداشت. دنیاپرست و متمایل به عثمان و بنی امیه بود. از نظر منابع اهل سنت آگاه ترین مردم به قضاوت و مردی باهوش و زرنگ، فقیه، دانا و در داوری قوی و استوار، شاعری نیکو بیان و شوخ طبع بود. کنیه اش ابوامیه یا ابو عبدالرحمان و از هم پیمانان قبیله ی بنی رائش بود. در کوفه از خاندان رائش کسی جز خانواده شریح نبوده است و دیگران در سرزمین هجر و حضرموت سکونت داشته اند. بنا به روایتی دیگر او اصالتا از فرزندان پارسیان یمن بود که بعد از رحلت پیامبر صلی الله علیه و آله وسلّم به مدینه و سپس به کوفه رفت. مادرش عبدة دختر علی بن یزید ابن رکانة بود. شعبی او را از روباه هم مکارتر و حیله بازتر دانسته و گفته است: هنگامی که مردم کوفه گرفتار طاعون شده بودند، او به نجف آمد. هنگام نماز، روباهی می آمد و مقابل او می ایستاد و با حرکات خویش او را مشغول می کرد و چون تکرار شد، پیراهن خودش را بیرون آورد و بر چوبی پوشانید و آستینش را هم در دو طرف چوب قرار داد و کلاهش را هم بر چوب نهاد، به گونه ای که روباه به اشتباه بیفتد و خیال کند که شریح است. روباه به عادت هر روز آمد و جلو آن ایستاد. شریح از پشت سرش آمد و او را گرفت. به این جهت او را از روباه، مکارتر دانسته اند.
روایت حدیث
شریح از عالی ترین قضات معاصر رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلّم بود؛ اما چون به محضر پیامبر خدا صلی الله علیه و آله وسلّم بار نیافته بود، او را از تابعان شمرده اند. امرار معاش او از حقوق ماهیانه صد یا پانصد درهمی بود که از بیت المال دریافت می کرد. شریح از پیامبر صلی الله علیه و آله وسلّم ، علی علیه السّلام ، عمر، ابن مسعود و افرادی غیر از ایشان حدیث روایت کرده است.کسانی که از شریح روایت نقل کرده اند، عبارتند از: ابو وائل، قیس بن ابی حازم، شعبی، مجاهد، ابن سیرین و دیگران.
شریح در روزگار خلفا
خلفا در صدر اسلام امور قضاوت را خود عهده دار می شدند و هیچ قسمت از امور آن را به دیگری واگذار نمی کردند. نخستین بار در زمان خلافت عمر، وی این وظیفه را به دیگران تفویض کرد، او ابوالدرداء را در مدینه به کمک خویش در امر قضا و شریح را در بصره به قضاوت گماشت. سپس عمر در سال هیجدهم هجری، شریح را به کار قضا در کوفه منصوب کرد. در زمان عثمان، نیز همچنان بر این منصب بود. در محاصره خانه عثمان توسط معترضین، شریح از جمله تابعانی بود که بر انجمن های کوفه می گذشت و مردم را به یاری عثمان فرا می خواند.
← در زمان امام علی علیه السلام
...
wikifeqh: شریح_کندی