شرح معالم الدین

دانشنامه اسلامی

[ویکی نور] شرح معالم الدین (محمدصالح مازندرانی). شرح معالم الدین از مشهورترین تألیفات محمد صالح بن احمد مازندرانی، (متوفای 1081ق)، این کتاب پس از نگارش مورد توجه و عنایت علمای اصولی قرار گرفته است.
نویسنده از فصل بندی کتاب معالم پیروی کرده است با این تفاوت که حاشیه ملا محمد صالح از خطبه کتاب معالم تا بحث روایت مرسله کتاب ادامه دارد و تقریبا تا انتهای مطلب ششم که مبحث اخبار است ادامه دارد و مباحث نسخ، قیاس و استصحاب، اجتهاد و تقلید و تعادل و تراجیح را در بر ندارد.
علت ناقص گذاشتن حواشی، در کتابهای دیگر مؤلف ذکر نشده و در متن کتاب نیز دلیل آن مشخص نشده است.
مؤلف صرفا پیرو نظریات صاحب معالم نیست، بلکه در بسیاری موارد دارای ابتکارات و نظریات جدیدی می باشد. مثلا در بحث اجتماع امر و نهی، اگر چه صاحب معالم اجتماع امر و نهی را محال می داند، اما ملا محمد صالح با تبیین تغایر جهت به سبب اعتبار، این اجتماع را محال نمی داند.(صفحات 120 تا 122)
احاطه مؤلف به حواشی صاحب معالم و فرزندش محمد بن حسن در توضیح و تفسیر معالم به این کتاب اعتبار خاصی داده است. گاهی نیز در مقام دفاع از نظر صاحب معالم به حواشی فرزندش جواب می دهد مثل «و لا یرد علیه ما أورده ولده قدس سره...»
از دیگر نکات مثبت کتاب اینکه به حکایت و نقل با واسطه از منابع و مآخذ اکتفا نشده، بلکه مؤلف به صورت مستقیم از منابع نقل قول می کند که از عبارتهای کتاب معلوم است مثل: «ابن الحاجب صرّح فی شرح المفصّل...، و قال قطب الدین هذا الدلیل...»

پیشنهاد کاربران

بپرس