شرح مصادرات کتاب اقلیدس

دانشنامه اسلامی

[ویکی نور] شرح مصادرات کتاب اقلیدوس، تألیف حسن بن هیثم(432 - 354ق)، به زبان عربی و در موضوع علم ریاضی است و شامل بدیهیات، مسلمات و تعریفات می باشد.
کتاب، مشتمل بر دو مقدمه(مقدمه اول، از احمد فؤاد باشا و مقدمه دوم، از محقق کتاب، دکتر احمد عزب احمد) و دو بخش با عناوین«دراسة تحلیلیة للریاضیات» و«تحقیق مخطوط شرح مصادرات کتاب اقلیدس» است.
متن کتاب«شرح مصادرات»، در یازده مقاله تنظیم شده است.
مؤلف، در این کتاب، به شرح و بررسی مقدماتی که جناب اقلیدس در کتاب اصول خویش در آغاز هر مقاله آورده، پرداخته است؛ به عنوان نمونه، وی، پس از آنکه هندسه را یکی از صناعات نظری(علومی که تنها بر پایه برهان استوار است)، می داند و به معرفی مبادی آن می پردازد، از جمله مقادیر تعلیمی را به جسم تعلیمی و سطح و خط تقسیم می کند و جسم تعلیمی را مقداری سه بعدی می خواند؛ یعنی کمیتی که در سه جهت درازا و پهنا و ژرفا کشش دارد و... می نویسد: «اکنون به الفاظ اقلیدس بازمی گردیم؛ وی، در تعریف نقطه می گوید: «نقطه، چیزی است که جزء ندارد». این، گفتاری است که بر چیزی که نقطه می خوانیمش، دلالت دارد. گروهی، این قول را حد می خوانند و گروهی، رسم... نقطه، به گونه های دیگر نیز تعریف شده است، از قبیل اینکه نقطه، نهایت خط است... نقطه، وحدت دارای وضع است...»
مؤلف، تا آخر یازده مقاله، به همین ترتیب، شرح مصادرات اصول اقلیدس را دنبال می کند.

پیشنهاد کاربران

بپرس