شرح المصطلحات الکلامیه

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] شرح المصطلحات الکلامیة (کتاب). کتاب «شرح المصطلحات الکلامیة» به همت گروه کلام و فلسفه بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی تدوین و در سال ۱۴۱۵ ق به چاپ اول رسیده است.
اگرچه تالیف دائرة المعارف ها سابقه ای کهن دارد اما در عصر حاضر با توجه به تخصصی شدن علوم و مراجعه به «دائرة المعارف های تخصصی» این نیاز بیشتر احساس می شود به گونه ای که غیر متخصص برای آگاهی از فکر یا اصطلاح خاص و منشا تطورات آن، چاره ای جز مراجعه به آنها ندارد.در جهت رفع این نیاز گروهی شکل گرفت و با تشکیل هیئت علمی، تدوین کتاب فوق را در اولویت کاری خود قرار داد. در این کار عظیم تمامی آثار قرون سوم تا سیزدهم هجری بررسی و اصطلاحات و الفاظ متداول علم کلام از مصادر مختلف با آراء و مشارب گوناگون گردآوری و ارائه گردید.از مهمترین اهدافی که با مطالعه ای معجم حاصل می شود عبارتند از:۱- آشنایی با مفاهیم علم کلام از طریق مصطلحات کلامی۲- ملاحظه آراء و نظرات مختلف کلامی در خصوص یک اصطلاح۳- مشاهده نمو و تطورات یک اصطلاح و آنچه در طول زمان به آن اضافه شده است۴- آشنایی با مصادر اصلی و فرعی کلامی

[ویکی نور] شرح المصطلحات الکلامیة به همت گروه کلام و فلسفه بنیاد پژوهش های اسلامی آستان قدس رضوی تدوین و در سال 1415ق منتشر شده است.
اگرچه تألیف دائرةالمعارف ها سابقه ای کهن دارد امّا در عصر حاضر با توجه به تخصصی شدن علوم و مراجعه به «دائرةالمعارف های تخصصی» این نیاز بیشتر احساس می شود به گونه ای که غیر متخصص برای آگاهی از فکر یا اصطلاح خاص و منشأ تطورات آن، چاره ای جز مراجعه به آنها ندارد.
در جهت رفع این نیاز گروهی شکل گرفت و با تشکیل هیئت علمی، تدوین کتاب فوق را در اولویت کاری خود قرار داد. در این کار عظیم تمامی آثار قرون سوم تا سیزدهم هجری بررسی و اصطلاحات و الفاظ متداول علم کلام از مصادر مختلف با آراء و مشارب گوناگون گردآوری و ارائه گردید.
از مهمترین اهدافی که با مطالعه ای معجم حاصل می شود عبارتند از:
1- آشنایی با مفاهیم علم کلام از طریق مصطلحات کلامی

[ویکی فقه] شرح المصطلحات الکلامیه (کتاب). کتاب «شرح المصطلحات الکلامیة» به همت گروه کلام و فلسفه بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی تدوین و در سال ۱۴۱۵ ق به چاپ اول رسیده است.
اگرچه تالیف دائرة المعارف ها سابقه ای کهن دارد اما در عصر حاضر با توجه به تخصصی شدن علوم و مراجعه به «دائرة المعارف های تخصصی» این نیاز بیشتر احساس می شود به گونه ای که غیر متخصص برای آگاهی از فکر یا اصطلاح خاص و منشا تطورات آن، چاره ای جز مراجعه به آنها ندارد.در جهت رفع این نیاز گروهی شکل گرفت و با تشکیل هیئت علمی، تدوین کتاب فوق را در اولویت کاری خود قرار داد. در این کار عظیم تمامی آثار قرون سوم تا سیزدهم هجری بررسی و اصطلاحات و الفاظ متداول علم کلام از مصادر مختلف با آراء و مشارب گوناگون گردآوری و ارائه گردید.از مهمترین اهدافی که با مطالعه ای معجم حاصل می شود عبارتند از:۱- آشنایی با مفاهیم علم کلام از طریق مصطلحات کلامی۲- ملاحظه آراء و نظرات مختلف کلامی در خصوص یک اصطلاح۳- مشاهده نمو و تطورات یک اصطلاح و آنچه در طول زمان به آن اضافه شده است۴- آشنایی با مصادر اصلی و فرعی کلامی
انگیزه تالیف
با مراجعه به منابع کلامی، می توان آثاری را یافت که اصطلاحات کلامی را گردآوری و به اختصار شرح کرده اند. از جمله این آثار موارد ذیل را می توان نام برد:۱- کتاب « شرح العبارات المصطلحة » و « المقدمة فی المدخل الی علم الکلام » شیخ طوسی متوفی ۴۶۰ هجری که مشتمل بر ۲۵۳ اصطلاح کلامی است.۲- « الحدود و الحقائق » بریدی ابی متوفی ۵۸۵ هجری که مشتمل بر ۲۰۰ اصطلاح کلامی است.همانگونه که مشاهده می شود این آثار از جامعیت لازم برخوردار نبوده و هرکدام بخشی از اصطلاحات کلامی را شامل می شود؛ بنابراین در جهت رفع این کمبود با بررسی ۸۵ عنوان منبع کلامی و بیش از ۱۱۰ مجلد کتاب، ۱۴۳۰ اصطلاح استخراج و به ترتیب حروف الفبا تدوین گردید.
شیوه نگارش
منابع مورد استفاده این کتاب از مهمترین منابع کلامی بوده است. در این اثر تنها به ذکر تعاریف هر اصطلاح (در قالب حد و یا رسم) از متن اصلی منابع، بی هیچ تصرفی اکتفا شده است، البته در مواردی که صحت جمله و یا کلمه ای از نسخه موجود متن، مورد تردید مؤلفان بوده است، صورت درست در پاورقی آورده شده است.ترتیب درج تعاریف از مقدم به مؤخر با صرف نظر از مکررات و مشابهات و مصادر آن نیز به همان ترتیب زمان حیات مؤلف متعاقبا آورده شده است.در نظر بدوی برخی تعاریف تکراری و مشابه است که با کمترین دقت مشاهده می شود که تفاوت آنها در تقدم و تاخر برخی کلمات و یا تفاوت جزئی دیگری است که براساس انتخاب حساب شده از سوی مؤلف آن بوده است که تفاوت مفهومی و منطقی آن تعاریف را نیز ایجاب می کند.نکته دیگر آنکه دقت در سیر تدریجی تفاوت تعبیرات در طی قرنهای متمادی با توجه به حوادث تاریخی و تغییرات حکومتها و خلافتها، خواننده را به ارتباط آن تعاریف با نوع مسائل اجتماعی و سیاسی نشان می دهد؛ به عنوان نمونه به فصلهای امامت ،عصمت ،ایمان و... مراجعه شود.در مورد برخی اصطلاحات مرکب مانند: « الایجاب و السلب »، «الصغیرة و الکبیرة» و...اصطلاحی که اولین حرف او در ترتیب هجایی، تقدم رتبی دارد اصل قرار گرفته و در جایگاه دیگر تنها به ارجاع اکتفا شده است. این امر ارجاع در موارد مرتبطی که نقش تعریفی و توضیحی دارد در پایان هر مدخلی رعایت شده است.
← نامگذاری کتابها
...

پیشنهاد کاربران

بپرس