شرایط مکلف به

[ویکی فقه] شرایط مکلف به ، امور لازم در صحت امتثال یا صحت تعلق امر به مکلف به است.
شرایط مکلف به، اموری است که وجود آنها در انجام صحیح ماموربه و سقوط امر آن دخالت دارد، مانند: « طهارت » که شرط صحت نماز است، یا « غسل شب آینده مستحاضه » که شرط صحت روزه روز گذشته او است و یا « قصد قربت » که شرط صحت عبادات است.در برخی از کتاب های اصولی شرایطی برای « مکلف به » ذکر شده است که به صحت تعلق امر به آن بر می گردد، از جمله:۱. مکلف به برای مکلف معلوم باشد؛۲. مکلف به برای مکلَّف مقدور باشد؛۳. مکلف به معدوم باشد، وگرنه تحصیل حاصل می شود؛۴. مکلف به مطلوب مولا و فعل یا ترک آن دارای مصلحت باشد.
نکته
برخی از شرایط مکلف به فقط در انطباق عنوان ماموربه ، بر معنون آن دخالت دارد و آن در جایی است که ماموربه از عناوین انتزاعی بوده که وجودش وابسته به منشا انتزاع است؛ برای مثال، اگر « صلات » را ماهیتی بسیط بدانیم که از افعال و اذکار خاص خارجی انتزاع می شود، وضو شرط انتزاع این عنوان بسیط از افعال و اذکار خاص محسوب می شود؛ یعنی اگر کسی مشغول خواندن حمد و سوره و سایر اذکار نماز گردد و به رکوع و سجود برود و در همان حال، رو به قبله و با وضو و طهارت باشد، از مجموع این اذکار، افعال و شرایط، عنوان صلات انتزاع می شود.