شرایط معرف

[ویکی فقه] شرایط معرِّف، به معنای ویژگی های لازم در معرِّف برای تحقق یک تعریف مقبول است.
تعریف در لغت به معنای شناساندن و حقیقت چیزی را بیان کردن و آگاهانیدن است و در اصطلاح به معنای تبدیل مجهولات تصوری به معلومات است با توسل به معلومات تصوری دیگر و، به عبارت دیگر، زدودن جهل نسبت به امری با توسل به علم به امور دیگر. به بیان دیگر به معنای مجموع تصورات معلومی است که موجب معلوم شدن تصور مجهولی می شود. تعریف در جواب از سؤال ما هو؟ (آن چیست؟) می آید، و «ما» در این سؤال مای حقیقیه است که از حقیقت و ماهیت شیء سؤال می کند. غرض از تعریف، بیان چیستی و حقیقت معرَّف و متمایز کردن آن از سایر امور است. بنابراین، تعریف بیانگر ماهیت شیء است. مثلا در جواب سؤال «انسان چیست؟» می گوییم «حیوان ناطق است» یا «حیوان ضاحک است». این غرض در صورتی تامین می شود که معرِّف، دارای برخی ویژگی ها باشد.
شرایط تعریف
این ویژگی ها را شرایط معرِّف یا شرایط تعریف می گویند و به دو دسته شرایط معنایی و شرایط لفظی تقسیم می شود. این شرایط عبارت اند از: اعرفیت معرِّف از معرَّف، تساوی معرِّف با معرَّف در صدق، تغایر مفهومی معرِّف و معرَّف، تقدم اعم بر اخص، و کلیت معرِّف، تعریف به الفاظ تام، تعریف به الفاظ رایج، تعریف به الفاظ صریح. آثار منفی فقدان شرایط مذکور یکسان نیست؛ مثلاً درجه نقصان ناشی از فقدان شرط «تساوی معرِّف با معرَّف در صدق» بیشتر از فقدان شرط «اعرفیت معرِّف از معرَّف» است.
← شرایط معنایی
در تنظیم این مقاله از منابع ذیل استفاده شده است: • گرامی، محمدعلی، منطق مقارن.• خوانساری، محمد، منطق صوری.• مظفر، محمدرضا، المنطق.
...