شخصیت امام سجاد

[ویکی فقه] حضرت علی بن حسین بن علی بن ابی طالب (علیه السلام)، ملقب به زین العابدین و سجاد، چهارمین امام شیعیان است. با توجه به اوضاع زمانه امام سجاد (علیه السلام) بررسی ابعاد زندگی آن حضرت در بعد فردی، فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی، برای پیروان و دوستداران آن بزرگوار راهگشا خواهد بود؛ اما هر یک از این ابعاد نیاز به رساله ای مجزا دارد و در این نوشتار فقط به بعد شخصیتی آن حضرت خواهیم پرداخت.
امام معصوم (علیه السلام) از شخصیت جامع و ذات ابعادی برخوردار است که از نظر کمال، در اوج قله رفعت و تعالی قرار گرفته و از این رو در سطح جامعه بشری از هر حیث صلاحیت اسوه بودن و مقتدا قرارگرفتن را واجد است.حضرت علی بن حسین (علیه السلام) نیز به عنوان معصوم ششم و امام چهارم چنین بوده با بهره مندی از یک شخصیت متعالی در همه ابعاد، سیمای منور امامت را زینت بخش می باشند.برای بررسی مقطع حضور حضرت سجاد (علیه السلام) در مدینه تا هنگام وفات که عصر امامت ایشان را تشکیل می دهد، با توجه به اوضاع زمانه ایشان به بررسی ابعاد وجودی و جوانب مختلف شخصیت متعالی حضرت می پردازیم.در یک نگاه گذرا می توان بعضی از ابعاد شخصیت آن حضرت را چنین شماره نمود:۱- بعد فردی.۲- بعد فرهنگی.۳- بعد اجتماعی.۴- بعد سیاسی.۵- بعد اقتصادی.گرچه در وجود کامل و فوق کمال حضرت، این ابعاد همه با هم معنی پیدا می کند و هرگز به شکل دقیق، آنها از هم قابل تفکیک نمی باشند، ولی با ملاحظاتی شاید بتوان بر اساس اسناد و روایات موجود در تاریخ و کتب روایی، بحث هایی را پیرامون هر یک به صورت مجزا ارائه داد.بدین امید که در پرتو این بررسی و آشنایی، توفیق استفاده و اقتدا به این امام همام که به حق زین العابدین لقب گرفته اند، شامل حال همگان گردد.
بعد فردی شخصیت امام
در بررسی بعد فردی شخصیت کامل حضرت سجاد (علیه السلام) باید توجه داشت که کمالات بی پایان امام معصوم (علیه السلام) در این بعد را نمی توان استقصاء نمود چرا که امام مظهر اتم کمالات غیرمتناهی الهی است و او بحق خلیفة الله در روی زمین و در همه عوالم وجود می باشد. اما با توجه به آنچه در روایات و اسناد موجود است، می توان به بعضی از سر فصل های مهم در این قسمت دست یافت. در ارتباط با حضرت سجاد (علیه السلام) تا آنجا که در بعضی از نصوص روایی اشاره رفته است، در بعد فردی کمالات بلندی برای آن حضرت نقل شده است که جدا قابل وجه بوده و در بخش های متعددی از آن قابل الگوبرداری و اقتباس می باشد.این کمالات که تنها گوشه ای از کمالات حضرت است عبارتند از:۱- علم لایتناهی حضرت.۲- توحید عینی حضرت و تسلیم در مقابل تقدیر الهی.۳- درگیری با شیطان و درهم شکستن او.۴- مراقبت دائمی از خود.۵- زهد در دنیا و رغبت به آخرت.۶- اهتمام به عبادات به ویژه نماز و حج.۷- برخی از حالات شخصی و ویژگی های فردی حضرت.لازم به ذکر است امام سجاد (علیه السلام) بر اساس آنچه در گفتار و قضاوت امام صادق (علیه السلام) منعکس شده است، شبیه ترین اهل بیت به حضرت مولی امیرالمؤمنین علی بن ابی طالب (علیه السلام)
مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۴۶، ص۷۵، به نقل از مناقب.
در این بخش به عبادات به ویژه نماز و حج حضرت سجاد (علیه السّلام) خواهیم پرداخت.
← مقدمه
...