شاهزاده نشین ختل یا شاهزاده نشین ختلان یک دودمان محلی ایرانی بود که از آغاز سده هفتم تا سال ۷۵۰ میلادی بر ناحیه ختل فرمان می راند. عنوان شاهان این دودمان «ختلان شاه»، «ختلان خدا» و «شیر ختلان» بود. [ ۱] پایتخت و محل اقامت فرمانروایان این دودمان در خلبوک در نزدیکی کولاب امروزی بود. [ ۱]
ختل، همراه با سرزمین های دیگر، در آغاز تحت فرمانروایی هپتالیان قرار داشتند، ولی با آغاز تضعیف پادشاهی هپتالی، دودمان های بومی در ختل، چغانیان و دیگر سرزمین ها، ادعای حکومت خود بر آن مناطق را آغاز کردند.
پیرامون ۶۷۶ میلادی، سعید بن عثمان، فرماندار اموی خراسان، توانست شاهزادهٔ ختل را وادار به تصدیق حکومت مسلمانان نماید.
با این حال، این امر تأثیری بر حاکمیت واقعی اعراب بر ختل نداشت و شاهزاده نشین مستقل ماند.
پیرامون ۶۹۹ میلادی، یک مدعی ختلی که پسر عموی پادشاه ختل بود و در منابع عربی به او سبل می گفتند، به نزد سردار عرب مهلب بن ابی صفره گریخت و وی را به حمله به شاهزاده نشین برانگیخت.
مهلب پذیرفت و لشکری را برای حمله به ختل در اختیار مدعی گذاشت و ارتش دیگری را تحت فرماندهی پسرش یزید بن مهلب فرستاد.
سبل توانست یک حملهٔ ناگهانی مدعی ختل انجام دهد و وی را در دژ خود اعدام کند.
یزید اندکی پس از محاصرهٔ دژ، اما در ازای دریافت مبلغی با سبل صلح کرد.
پس از سی سال در سال ۷۲۷، یک سردار عرب دیگر، اسد بن عبدالله قسری، به ختل یورش برد، ولی سبل تورگش را به کمک فراخواند، که تحت پادشاهی خاقان سلوک، پیروزی قاطع بر اسد را ( به اصطلاح «روز تشنگی» ) به دست آورد.
سبل، اندکی پیش از مرگش، یک نجیب زاده ختلانی را که در منابع عربی بنام ابن ساعیجی ناموَر است، تا زمان برگشت پسرش ( که در منابع عربی از او با نام هناش و در منابع چینی، با نام لو - کین - تسیه یاد شده است ) ، که به چین گریخته بود به نیابت سلطنت خود گماشت.
دربارهٔ پشتیبانی و هم پیمانی ابن ساعیجی با رهبر نظامی عرب حارث بن سریج هنگام خیزش وی در خراسان نام برده می شود، اما این دو به زودی با هم درگیر شدند و حارث با پیروان خود به تخارستان وارد شد.
به همین دلیل، در سال ۷۳۷، اسد که یک بار دیگر فرماندار خراسان شده بود، حملهٔ دیگری به ختل انجام داد، که باعث شد ابن ساعیجی، مانند سلف خود، از تورگش درخواست کمک کند.
سولوک خاقان، در راس لشکری ۵۰٬۰۰۰ نفری، به اسد یورش برد، و به سختی وی را شکست داد ( ۳۰ سپتامبر ۷۳۷ ) .
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفختل، همراه با سرزمین های دیگر، در آغاز تحت فرمانروایی هپتالیان قرار داشتند، ولی با آغاز تضعیف پادشاهی هپتالی، دودمان های بومی در ختل، چغانیان و دیگر سرزمین ها، ادعای حکومت خود بر آن مناطق را آغاز کردند.
پیرامون ۶۷۶ میلادی، سعید بن عثمان، فرماندار اموی خراسان، توانست شاهزادهٔ ختل را وادار به تصدیق حکومت مسلمانان نماید.
با این حال، این امر تأثیری بر حاکمیت واقعی اعراب بر ختل نداشت و شاهزاده نشین مستقل ماند.
پیرامون ۶۹۹ میلادی، یک مدعی ختلی که پسر عموی پادشاه ختل بود و در منابع عربی به او سبل می گفتند، به نزد سردار عرب مهلب بن ابی صفره گریخت و وی را به حمله به شاهزاده نشین برانگیخت.
مهلب پذیرفت و لشکری را برای حمله به ختل در اختیار مدعی گذاشت و ارتش دیگری را تحت فرماندهی پسرش یزید بن مهلب فرستاد.
سبل توانست یک حملهٔ ناگهانی مدعی ختل انجام دهد و وی را در دژ خود اعدام کند.
یزید اندکی پس از محاصرهٔ دژ، اما در ازای دریافت مبلغی با سبل صلح کرد.
پس از سی سال در سال ۷۲۷، یک سردار عرب دیگر، اسد بن عبدالله قسری، به ختل یورش برد، ولی سبل تورگش را به کمک فراخواند، که تحت پادشاهی خاقان سلوک، پیروزی قاطع بر اسد را ( به اصطلاح «روز تشنگی» ) به دست آورد.
سبل، اندکی پیش از مرگش، یک نجیب زاده ختلانی را که در منابع عربی بنام ابن ساعیجی ناموَر است، تا زمان برگشت پسرش ( که در منابع عربی از او با نام هناش و در منابع چینی، با نام لو - کین - تسیه یاد شده است ) ، که به چین گریخته بود به نیابت سلطنت خود گماشت.
دربارهٔ پشتیبانی و هم پیمانی ابن ساعیجی با رهبر نظامی عرب حارث بن سریج هنگام خیزش وی در خراسان نام برده می شود، اما این دو به زودی با هم درگیر شدند و حارث با پیروان خود به تخارستان وارد شد.
به همین دلیل، در سال ۷۳۷، اسد که یک بار دیگر فرماندار خراسان شده بود، حملهٔ دیگری به ختل انجام داد، که باعث شد ابن ساعیجی، مانند سلف خود، از تورگش درخواست کمک کند.
سولوک خاقان، در راس لشکری ۵۰٬۰۰۰ نفری، به اسد یورش برد، و به سختی وی را شکست داد ( ۳۰ سپتامبر ۷۳۷ ) .
wiki: شاهزاده نشین ختل