شاهرود

شاهرود مرکز شهرستان شاهرود در استان سمنان است. شاهرود تقریباً در میانهٔ راه تهران–مشهد می باشد به گونه ای که فاصلهٔ آن از تهران ۴۱۲ کیلومتر و از مشهد ۵۱۱ کیلومتر است. [ ۲] [ ۶] [ ۷] مردم شاهرود به زبان فارسی با گویش شاهرودی سخن می گویند.
شاهرود به دلیل دربرداشتن آرامگاه شیخ ابوالحسن خرقانی و بایزید بسطامی، مهد عرفان ایران لقب گرفته است. [ ۸]
شهرستان شاهرود ۵۱۴۱۹ کیلومتر مربع مساحت دارد و جمعیت مرکز این شهرستان براساس سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال ۱۳۹۵ بالغ بر ۱۵۰۰۰۰ نفر است. [ ۹] [ ۱۰] راه ها و جاده های شاهرود به دلیل قرار گرفتن در مسیر مشهد، بسیار پرتردد است. این شهر از شمال به شهرهای آزادشهر، علی آباد، رامیان و گرگان در استان گلستان، از شرق به شهرهای سبزوار و بردسکن در استان خراسان رضوی و شهر میامی در استان سمنان، از جنوب به شهر طبس در استان خراسان جنوبی و شهر خور در استان اصفهان و از غرب به شهر دامغان در استان سمنان محدود می شود. [ ۱۱] شاهرود بزرگترین و سرسبزترین شهر استان سمنان است. به گونه ای که وقتی در تک تک خیابانهای آن قدم می زنید یا رانندگی می کنید انبوه درختان دو طرف همه خیابانها را فرا گرفته است. شاهرود شهری چهارفصل نیست و در همه فصول سرسبزی و آب و هوای خنک و سرد دارد و میزان بارش نسبتاً پایینی دارد گرچه قطعاً در فصول پاییز و زمستان دمای هوا پایین تر و میزان بارش نسبتاً کم است و درختان منطبق فصل هستند. شاهرود در نزدیکی جنگل سرشناس ابر قرار گرفته است. [ ۱۲]
ظاهراً کهن ترین نام شاهرود در وندیداد اوستا در کنار اسامی شانزده سرزمین آریایی آمده و از چخره به عنوان سرزمین چهاردهم پس از نام بردن از راگاه ( ری ) و ورنه ( گیلان ) آمده است. مدارکی وجود دارد که نشان می دهد شاهرود یکی از شهرهای مهم چهاردهمین ایالت تاریخی، «چخره» ( از تقسیمات شانزده گانهٔ اوستایی در دوران باستان ) بوده[ ۱۳] که در دامنهٔ جنوبی رشته کوه البرز، توسط آریایی ها بنا نهاده شده است. برخی پژوهندگان واژهٔ چخره را شکل ابتدایی شاهرود دانسته اند. [ ۱۴] به زبان اوستایی چخرو - ایتی به معنی چرخ پیشه و چخرو - وَتی به معنی دانای چرخ است. این دو شکل اوستایی، حاوی نام شاهرود هستند. این محل نیز گذرگاه ورود آریایی ها و به ویژه پارت ها به فلات ایران بوده است. آنچه مسلم است ارتفاعات و بلندی هایی که اطراف شهر در جوار رود شاهرود واقع هستند، بخاطر امنیت بالا، نظر ساکنین اولیه و مهاجران را به خود جلب کرده و بدین ترتیب هسته مرکزی و اولیه آبادی هایی همچون ری و شاهرود در میان قله ها شکل گرفته است.

شاهرود (بخارا). شاهرود یکی از کهن ترین کانال های شهر بخارا در ازبکستان است. نام شاهرود در زبان فارسی مردم بخارا به معنی رودخانهٔ اصلی می باشد. شهر بخارا در سمت چپ رودخانه زرافشان است و کمی دورتر از خود کرانه جای دارد. از روزگاران دور این رودخانه زمین ها و کشتزار پیرامون را سیراب و آب شهر را نیز فراهم می کند. خاستگاه این کانال رودخانه زرافشان است و در میان قلمرو شهر کنده شده است. شاهرود آب جوی های آبیاری و حوض های فراوان بخارا ( بیش از ۸۰ حوض ) که منبع اصلی آب این شهر بودند را تامین می کرد. بر روی کانال در جاهای گوناگون شهر پل هایی ساخته شد. امروزه بیشتر کانال در زیر زمین روان است و تنها بخش های کوچکی در زیر آسمان آزاد جریان دارد. شاهرود در جنوب شهرستان بخارا، از خاور به باختر می رود. آگاهی های دقیقی دربارهٔ درازای کانال وجود ندارد.
• همکاری کنندگان ویکی پدیا، «Шахруд ( Узбекистан ) »، ویکی پدیای روسی، دانشنامهٔ آزاد ( بازیابی ۲۵ آذر ۱۴۰۰ )
• بخارا
• ساختمان ها و سازه ها در بخارا
• مختصات در ویکی داده