سینما برای نخستین بار در اوایل سدهٔ بیستم به افغانستان وارد شد اما با مخالفت های حاکمان سیاسی زمینهٔ خوبی برای رشد آن فراهم نشد. فیلم سازی در افغانستان در سدهٔ بیستم نوسانات زیادی داشت و دهه های ۴۰ تا ۶۰ خورشیدی اوج گرفت اما در حکومت های بعدی افول کرد. فیلم های بسیار کمی با کیفیت بالا در این کشور ساخته شد. پس از سقوط طالبان و آزاد شدن رسانه ها در افغانستان، سینمای افغانستان دوباره آغاز به کار کرد.
از حدود سال های ۲۰۰۲ به این سو به کمک سازمان های فرهنگی بین المللی، اوضاع سینمایی افغانستان کمی بهبود یافته است. اگرچه در حال حاضر تنها ۱۷ سالن نمایش فیلم در افغانستان وجود دارد و عمدهٔ ساخت و سازهای محدود سینماگران افغانی نیز در آن سوی مرزها انجام می گیرد. در سال های اخیر سرزمین افغانستان محل تردد فیلم سازان و مستندسازان زیادی بوده است. با این همه به دلیل نبود امنیت کافی هنوز نمی توان با اطمینان خاطر در این کشور به سینما پرداخت. [ ۱]
داستان ورود نخستین پروژکتور سینما به افغانستان هنوز مشخص نیست؛ ولی بنابر روایاتی نخستین پروژکتور توسط وایسرای هند بریتانیا به شاه حبیب الله در سال های ۱۹۱۴ یا ۱۹۱۵ هدیه داده شده بود؛ ولی اسناد رسمی نشان می دهد که شاه امان الله برای نخستین بار پروژکتور سینمایی را با خودش از سفر اروپا در سال ۱۹۲۸ وارد افغانستان کرد. [ ۲] در این سال نخستین فیلم در پغمان در میان عموم مردم برای نخستین بار اکران شد. نخستین سینمای افغانستان سینما بهزاد نام داشت. [ ۲] زیر فشار روحانیون سینما بهزاد و در میان سال های ۱۳۰۸ تا ۱۳۱۱ کاملاً بسته شد و پس از کشته شدن شاه حبیب الله کلکانی، نادرخان شاه نو افغانستان سیاست روحانیون را پیش گرفته و سینماها تا پایان حکومت وی بسته ماندند.
در اوایل، سینمای افغانستان فقط شامل فیلم های خبری از کار و فعالیت دولت بوده و اندکی هم فیلم مستند ساخته می شد. می توان گفت در افغانستان همواره سوژه های فیلم های سینمایی سیاسی و در هر دوره ابزار دست دولت بوده است. [ ۲]
پس از به قدرت رسیدن ظاهر شاه در سال ۱۳۱۲ سینماها دوباره باز شده و بیشتر فیلم های صامت هندی را نمایش می دادند. سال بعد در ۱۹۴۶ نخستین فیلم ساخت افغانستان به نام عشق و دوستی با همکاری سینماگران هندوستان در لاهور ساخته شد که مورد استقبال زیاد تماشاگران قرار گرفت. همزمان با آن در ریاست مستقل مطبوعات که بعدها وزارت اطلاعات و فرهنگ جایش را گرفت، ادارهٔ عکاسی و فیلم برداری ایجاد گردید و کارش تولید فیلم های خبری بود و چند تا مستند گزارشی. عدم موجودیت لابراتوار باعث می شد تا این فیلم ها در آمریکا چاپ شوند. استقبال بی نظیر از نمایش فیلم داستانی مستند مانند عقاب به کارگردانی فیض محمد خیرزاده در سال ۱۹۶۴ انگیزه ای شد تا ظاهرشاه توجه بیشتری به سینما در افغانستان نشان دهد. چندی بعد در سال ۱۹۶۸، مؤسسهٔ افغان فیلم که یک نهاد دولتی سینمای می باشد با همکاری یواس اید ایالات متحدهٔ آمریکا ساخته و گشایش یافت که دارای یک لابراتوار کوچک برای چاپ و ظهور فیلم های سیاه و سفید بود. [ ۳] [ ۴]
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفاز حدود سال های ۲۰۰۲ به این سو به کمک سازمان های فرهنگی بین المللی، اوضاع سینمایی افغانستان کمی بهبود یافته است. اگرچه در حال حاضر تنها ۱۷ سالن نمایش فیلم در افغانستان وجود دارد و عمدهٔ ساخت و سازهای محدود سینماگران افغانی نیز در آن سوی مرزها انجام می گیرد. در سال های اخیر سرزمین افغانستان محل تردد فیلم سازان و مستندسازان زیادی بوده است. با این همه به دلیل نبود امنیت کافی هنوز نمی توان با اطمینان خاطر در این کشور به سینما پرداخت. [ ۱]
داستان ورود نخستین پروژکتور سینما به افغانستان هنوز مشخص نیست؛ ولی بنابر روایاتی نخستین پروژکتور توسط وایسرای هند بریتانیا به شاه حبیب الله در سال های ۱۹۱۴ یا ۱۹۱۵ هدیه داده شده بود؛ ولی اسناد رسمی نشان می دهد که شاه امان الله برای نخستین بار پروژکتور سینمایی را با خودش از سفر اروپا در سال ۱۹۲۸ وارد افغانستان کرد. [ ۲] در این سال نخستین فیلم در پغمان در میان عموم مردم برای نخستین بار اکران شد. نخستین سینمای افغانستان سینما بهزاد نام داشت. [ ۲] زیر فشار روحانیون سینما بهزاد و در میان سال های ۱۳۰۸ تا ۱۳۱۱ کاملاً بسته شد و پس از کشته شدن شاه حبیب الله کلکانی، نادرخان شاه نو افغانستان سیاست روحانیون را پیش گرفته و سینماها تا پایان حکومت وی بسته ماندند.
در اوایل، سینمای افغانستان فقط شامل فیلم های خبری از کار و فعالیت دولت بوده و اندکی هم فیلم مستند ساخته می شد. می توان گفت در افغانستان همواره سوژه های فیلم های سینمایی سیاسی و در هر دوره ابزار دست دولت بوده است. [ ۲]
پس از به قدرت رسیدن ظاهر شاه در سال ۱۳۱۲ سینماها دوباره باز شده و بیشتر فیلم های صامت هندی را نمایش می دادند. سال بعد در ۱۹۴۶ نخستین فیلم ساخت افغانستان به نام عشق و دوستی با همکاری سینماگران هندوستان در لاهور ساخته شد که مورد استقبال زیاد تماشاگران قرار گرفت. همزمان با آن در ریاست مستقل مطبوعات که بعدها وزارت اطلاعات و فرهنگ جایش را گرفت، ادارهٔ عکاسی و فیلم برداری ایجاد گردید و کارش تولید فیلم های خبری بود و چند تا مستند گزارشی. عدم موجودیت لابراتوار باعث می شد تا این فیلم ها در آمریکا چاپ شوند. استقبال بی نظیر از نمایش فیلم داستانی مستند مانند عقاب به کارگردانی فیض محمد خیرزاده در سال ۱۹۶۴ انگیزه ای شد تا ظاهرشاه توجه بیشتری به سینما در افغانستان نشان دهد. چندی بعد در سال ۱۹۶۸، مؤسسهٔ افغان فیلم که یک نهاد دولتی سینمای می باشد با همکاری یواس اید ایالات متحدهٔ آمریکا ساخته و گشایش یافت که دارای یک لابراتوار کوچک برای چاپ و ظهور فیلم های سیاه و سفید بود. [ ۳] [ ۴]
wiki: سینمای افغانستان