سیما کوبان (تهران 24 آبان ۱۳۱۸- پاریس 15 خرداد 1391ش)
پژوهشگر، ناشر، نقاش و مجسمه ساز ایرانی. خانواده پدری اش اهل کاشان و خانواده ی مادری اش اهل تهرانبودند. پس از گرفتن دیپلم به بروکسل رفت و در دانشکده ی سلطنتی هنرهای زیبای آن شهر در رشته ی طراحی، حکاکی، مجسمه سازی و نقاشی (1337-1343) و پس از آن در رشته های دیوارنگاری (فرسک) و سفال گری در دانشکده ی هنرهای زیبای پاریس (بوزار) به تحصیل پرداخت و سرانجام در سال 1354 دکترای خود را از دانشگاه پاریس در رشته ی جامعه شناسی دریافت کرد. پس از بازگشت به ایران، به آموزش در دانشکده ی هنرهای زیبا و هنرهای تزئینی دانشگاه تهران پرداخت (1342-1344). از سال 1354 تا 1357 رئیس بخش هنرهای حجمی دانشکده ی هنرهای زیبای دانشگاه تهران بود،اما در سال 1359 از دانشگاه تهران اخراج شد.
سیما کوبان علاوه بر تدریس در دانشکده ی هنرهای زیبای دانشگاه تهران، در زمینه ی هنر و معماری ایران نیز تحقیقاتی انجام داده است. او بنیان گذار «انتشارات دماوند» (با همکاری پرتو نوری علاء و منیر بیضایی) در سال ۱۳۶۰ است. از وی، به عنوان اولین ناشر زن در ایران بعد از انقلاب نام برده اند. در سال ۱۳۶۴، انتشارات دماوند تعطیل و کوبان مدتی زندانی شد. در طول حیات کوتاه این نشر، کتاب های شاخصی از نویسندگانی چون پابلو_نرودا (سرود اعتراض، ترجمه احمد_کریمی_حکاک)، میلان کوندرا (کلاه کلمنتیس، ترجمه احمد_میرعلایی)، اینیاتسیو_سیلونه (خروج اضطراری)، بهرام بیضایی (نمایشنامه و فیلمنامه های آینه های روبرو، فتحنامه کلات، خاطرات هنرپیشه نقش دوم، ندبه و اشغال)، فریدون_آدمیت (مقالات تاریخی واندیشه هایطالبوف تبریزی) و مهدی_اخوان_ثالث (عطا و لقای نیما) و همچنین، کتاب نقد و تحلیل جباریت (نوشتۀ مانس شپرر و با ترجمۀ کریم قصیم) را منتشر کردند. او پس از آزادی، با همکاری نادر درفشه و اشخاصی دیگر، شرکت طرح و نقش گلیم «بی بی باف» را در محل انتشارات دماوند تاسیس کرد. در شرکت اخیرش، او با شرکت های تبلیغاتی سیته و کارپی در زمینه ی بازاریابی همکاری داشت. در این بین، مدتی نیز دانش تصویری اش را در اختیار سازمان زیباسازی شهر تهران قرار داد. از دیگر فعالیت های مهم کوبان می توان به انتشار 4 شماره گاهنامه ی چراغ (1361- 1363)، ماهنامه ی فرهنگیبوستان و بعدتر، همکاری با ماهنامه ی دنیای_سخن(به عنوان مترجم) و با مجله ی هنری طاووس(به عنوان پژوهشگر) اشاره کرد.
کوبان در دهه ی ۱۳۷۰ راهی فرانسه شد و تا چند ماه قبل از زمان فوتش، در شهر استرازبورگ ساکن بود. در این شهر، او به فعالیت هایی چون تدریس در دانشگاه استرازبورگ، آموزش زبان فارسی و مینیاتور و گلیم بافی به فرانسویان علاقه مند به ایران، برگزاری نمایشگاه های مختلف در رابطه با فرهنگ ایران (با همکاری انجمن ایرانیان مقیم استرازبورگ) و تحقیقات فرهنگی در نقاشی و ادبیات ایران ادامه داد. او در سال ۱۳۷۸، به دلیل سکته ی مغزی، فلج و خانه نشین شد. در ابتدای سال ۱۳۹۱، به سببِ یک سرطان ریه ی نهفته، بستری شد و سرانجام سه ماه بعد، بر اثر همین بیماری در پاریس درگذشت. فریدون_ناصری (رهبر و مدیر هنری ارکستر سمفونیک ایران) همسر اول سیما کوبان بوده است.
کوبان در دو نمایشگاه گروهی در بروکسل و نمایشگاه های گالری بورگز، و نیز در نمایشگاه جمعی هنر معاصر ایران (آبان 1344) شرکت داشته و یک نمایشگاه انفرادی از آثار خود را در دانشکده ی هنرهای زیبا- در زمان استادیش در آن جا- برگزار کرده است. او همچنین در پنجمین بی ینال منطقه ای هم شرکت کرده بود.
گزیده ی کتاب شناسی:انقلاب اکتبر و هنرمندان (کاملیا کری- ترجمه)؛ کتاب تهران (۶ جلدی- با آثاری از: عبدالله_انوار ، گردآورنده: سیما کوبان، تهران: انتشارات روشنگران و مطالعات زنان، ۱۳۷۰-۱۳۷۶)؛ طهران قدیم (با آثاری از: سیمین بهبهانی، عبدالله انوار ، گردآورنده: سیما کوبان، تهران: انتشارات روشنگران و مطالعات زنان، ۱۳۸۸).
منابع:
http://yon.ir/4pGTA https://shahrvand.com/archives/28756 http://yon.ir/4qQyR
پژوهشگر، ناشر، نقاش و مجسمه ساز ایرانی. خانواده پدری اش اهل کاشان و خانواده ی مادری اش اهل تهرانبودند. پس از گرفتن دیپلم به بروکسل رفت و در دانشکده ی سلطنتی هنرهای زیبای آن شهر در رشته ی طراحی، حکاکی، مجسمه سازی و نقاشی (1337-1343) و پس از آن در رشته های دیوارنگاری (فرسک) و سفال گری در دانشکده ی هنرهای زیبای پاریس (بوزار) به تحصیل پرداخت و سرانجام در سال 1354 دکترای خود را از دانشگاه پاریس در رشته ی جامعه شناسی دریافت کرد. پس از بازگشت به ایران، به آموزش در دانشکده ی هنرهای زیبا و هنرهای تزئینی دانشگاه تهران پرداخت (1342-1344). از سال 1354 تا 1357 رئیس بخش هنرهای حجمی دانشکده ی هنرهای زیبای دانشگاه تهران بود،اما در سال 1359 از دانشگاه تهران اخراج شد.
سیما کوبان علاوه بر تدریس در دانشکده ی هنرهای زیبای دانشگاه تهران، در زمینه ی هنر و معماری ایران نیز تحقیقاتی انجام داده است. او بنیان گذار «انتشارات دماوند» (با همکاری پرتو نوری علاء و منیر بیضایی) در سال ۱۳۶۰ است. از وی، به عنوان اولین ناشر زن در ایران بعد از انقلاب نام برده اند. در سال ۱۳۶۴، انتشارات دماوند تعطیل و کوبان مدتی زندانی شد. در طول حیات کوتاه این نشر، کتاب های شاخصی از نویسندگانی چون پابلو_نرودا (سرود اعتراض، ترجمه احمد_کریمی_حکاک)، میلان کوندرا (کلاه کلمنتیس، ترجمه احمد_میرعلایی)، اینیاتسیو_سیلونه (خروج اضطراری)، بهرام بیضایی (نمایشنامه و فیلمنامه های آینه های روبرو، فتحنامه کلات، خاطرات هنرپیشه نقش دوم، ندبه و اشغال)، فریدون_آدمیت (مقالات تاریخی واندیشه هایطالبوف تبریزی) و مهدی_اخوان_ثالث (عطا و لقای نیما) و همچنین، کتاب نقد و تحلیل جباریت (نوشتۀ مانس شپرر و با ترجمۀ کریم قصیم) را منتشر کردند. او پس از آزادی، با همکاری نادر درفشه و اشخاصی دیگر، شرکت طرح و نقش گلیم «بی بی باف» را در محل انتشارات دماوند تاسیس کرد. در شرکت اخیرش، او با شرکت های تبلیغاتی سیته و کارپی در زمینه ی بازاریابی همکاری داشت. در این بین، مدتی نیز دانش تصویری اش را در اختیار سازمان زیباسازی شهر تهران قرار داد. از دیگر فعالیت های مهم کوبان می توان به انتشار 4 شماره گاهنامه ی چراغ (1361- 1363)، ماهنامه ی فرهنگیبوستان و بعدتر، همکاری با ماهنامه ی دنیای_سخن(به عنوان مترجم) و با مجله ی هنری طاووس(به عنوان پژوهشگر) اشاره کرد.
کوبان در دهه ی ۱۳۷۰ راهی فرانسه شد و تا چند ماه قبل از زمان فوتش، در شهر استرازبورگ ساکن بود. در این شهر، او به فعالیت هایی چون تدریس در دانشگاه استرازبورگ، آموزش زبان فارسی و مینیاتور و گلیم بافی به فرانسویان علاقه مند به ایران، برگزاری نمایشگاه های مختلف در رابطه با فرهنگ ایران (با همکاری انجمن ایرانیان مقیم استرازبورگ) و تحقیقات فرهنگی در نقاشی و ادبیات ایران ادامه داد. او در سال ۱۳۷۸، به دلیل سکته ی مغزی، فلج و خانه نشین شد. در ابتدای سال ۱۳۹۱، به سببِ یک سرطان ریه ی نهفته، بستری شد و سرانجام سه ماه بعد، بر اثر همین بیماری در پاریس درگذشت. فریدون_ناصری (رهبر و مدیر هنری ارکستر سمفونیک ایران) همسر اول سیما کوبان بوده است.
کوبان در دو نمایشگاه گروهی در بروکسل و نمایشگاه های گالری بورگز، و نیز در نمایشگاه جمعی هنر معاصر ایران (آبان 1344) شرکت داشته و یک نمایشگاه انفرادی از آثار خود را در دانشکده ی هنرهای زیبا- در زمان استادیش در آن جا- برگزار کرده است. او همچنین در پنجمین بی ینال منطقه ای هم شرکت کرده بود.
گزیده ی کتاب شناسی:انقلاب اکتبر و هنرمندان (کاملیا کری- ترجمه)؛ کتاب تهران (۶ جلدی- با آثاری از: عبدالله_انوار ، گردآورنده: سیما کوبان، تهران: انتشارات روشنگران و مطالعات زنان، ۱۳۷۰-۱۳۷۶)؛ طهران قدیم (با آثاری از: سیمین بهبهانی، عبدالله انوار ، گردآورنده: سیما کوبان، تهران: انتشارات روشنگران و مطالعات زنان، ۱۳۸۸).
منابع:
http://yon.ir/4pGTA https://shahrvand.com/archives/28756 http://yon.ir/4qQyR
wikijoo: سیما_کوبان