سیرولیموس

سیرولیموس ( انگلیسی: Sirolimus ) یا راپامایسین یک داروی ماکرولید است که برای آغشته سازی استنت های شریان های کرونر قلب، جلوگیری از ردِ پیوند اعضاء و درمان نوعی بیماری ریوی نادر به نام «لنفانژیولیومیوماتوز» به کار می رود. [ ۴] [ ۵] [ ۶]
سیرولیموس، نوعی داروی سرکوب کننده سیستم ایمنی است و در انسان، در جلوگیری از ردِ پیوند کلیه کاربرد ویژه ای دارد.
این دارو از طریقِ کاهشِ تولید اینترلوکین ۲، فعال شدگیِ لنفوسیت های تی و لنفوسیت های بی را مهار می کند.
سیرولیموس توسط نوعی باکتری به نام «استرپتومایسیس هایگروسکوپیکوس» ساخته می شود و نخستین بار در سال ۱۹۷۲ میلادی توسط «سورندرا نات سگال» و همکارانش از نمونه هایی از این باکتری که در جزیره ایستر یافت شده بود، جداسازی شد[ ۷] [ ۸] و آنرا راپامایسین نام نهادند که از نامِ محلی این جزیره «راپا نوئی» الهام گرفته شده بود. [ ۵] در آغاز این مولکول را به عنوان یک داروی ضدقارچ توسعه و تکامل بخشیدند؛ اما به سرعت دریافتند که این دارو با مهار «mTOR»، خواص سرکوب کنندهٔ ایمنی و ضد تزاید سلولی دارد. سازمان غذا و دارو این دارو را در سپتامبر ۱۹۹۹ میلادی مورد تأیید قرار داد.
شایع ترین عوارض این دارو ( بروز بیش از ۳۰٪ مورد ) در بیماران پیوند کلیوی عبارتند از: ادم محیطی، هیپرکلسترولمی، فشار خون بالا، شکم درد، سردرد، تهوع، اسهال، درد، یبوست، هیپرتری گلیسریدمی، افزایش کراتینین، تب، عفونت ادراری، کم خونی، آرترالژی و ترومبوسیتوپنی. [ ۴]
شایع ترین عوارض این دارو ( بروز بیش از ۲۰٪ مورد ) در بیماران لنفانژیولیومیوماتوز عبارتند از: ادم محیطی، هیپرکلسترولمی، شکم درد، سردرد، تهوع، اسهال، درد قفسهٔ سینه، استوماتیت، سرماخوردگی، عفونت دستگاه تنفسی فوقانی، سرگیجه و درد ماهیچه. [ ۴]
درمان با سیرولیموس احتمالِ ابتلا به دیابت نوع ۲ را افزایش می دهد. [ ۹] عارضهٔ جدی این دارد، مسمومیت ریوی است؛[ ۱۰] [ ۱۱] [ ۱۲] [ ۱۳] [ ۱۴] [ ۱۵] [ ۱۶] به ویژه در افرادی که پیوند ریه شده اند. [ ۱۷]
سازمان غذا و دارو می گوید که این دارو خطر ابتلا به سرطان پوست ناشی از اشعهٔ آفتاب و همچنین لنفوم را افزایش می دهد. [ ۴]