سیره

[ویکی فقه] سیره به سیرت و روش عملی گفته می شود.
سیره عبارت است از تداوم و استمرار سیرت و روش عملی مردم یا جمعی از آنان بر انجام دادن یا ترک کاری. از سیره در اصول فقه به عنوان یکی از راههای دستیابی به احکام شرع سخن گفته‏ اند، چنان که در فقه نیز بر احکام گوناگون در بابهایی بدان استناد و استدلال کرده‏ اند.

اقسام سیره
سیره به لحاظ بنای عملی بودن آن برای همه و یا جمعی از مردم، دو نوع است:

← سیره عقلا
سیره متشرعه اگر در زمان معصومان علیهم السّلام نیز جریان داشته باشد و آن حضرات بدان عمل نموده و یا آن را تقریرو تأیید کرده باشند، حجت است؛ اما سیره‏ای که علم به جریان آن در زمان ائمّه علیهم السّلام وجود ندارد و یا علم به جریان آن پس از دوران آنان وجود دارد، حجت نیست.

گستره دلالت سیره
...

[ویکی شیعه] سیره، عبارت است از استمرار روش عملی در میان مردم بر انجام یا ترک کاری. این استمرار اگر در بین همه عقلا باشد، سیره عقلاء و اگر در بین متدینین باشد، سیره متشرعه نامیده می شود. سیره، دلیل مستقلی برای به دست آوردن حکم شرعی است، به شرط آنکه بدانیم از زمان حضور معصومین(علیهم السلام) جریان داشته است و دلیل نقلی دیگری بر رد آن سیره از جانب ایشان وجود نداشته باشد.
سیره تنها بر جواز فعل یا ترک یک عمل دلالت خواهد داشت و وجوب، استحباب، کراهت یا حرمت آن عمل از سیره قابل استنباط نیست.
کلمه سیره اسم مصدر از ریشه "س ی ر" و جمع آن سِیَر و سیَرات است که به ‏معانی مختلفی به کار رفته است. یکی از این معانی، طریقه و روش است. در اصطلاح نیز سیره عبارت است از بنای عملی انسان ها در طول تاریخ بر انجام کاری و یا بر ترک آن. به عبارت دیگر، سیره عبارت است از استمرار روش و شیوه مستمر عملی در میان مردم بر انجام کاری و یا ترک عملی.

[ویکی اهل البیت] سیره (اصول فقه). سیره در لغت به معنی روش است و در اصطلاح اصول فقه، بر رویه مستمره و بناء عملی مردم نسبت به فعل یا ترک فعل اطلاق می شود. در فقه امامیه، سیره گاهی از اوقات به عنوان یکی از منابع استخراج احکام فقهی مورد استفاده قرار می گیرد.
سیره در اصول فقه بر دو معنی اطلاق می گردد :
1- سیره عقلاء منظور رویه عملی خردمندان اعم از مسلمین و غیر آن می باشد، که آنرا در اصطلاح بناء عقلاء می گویند.
2- سیره اسلامی منظور رویه عملی مسلمانان و گاهی بعضی فرق مانند امامیه است، که در اصطلاح، سیره اسلامی می خوانند.
سیره به هر دو معنی فوق نزد فقهای امامیه مستقلا ارزش فقهی ندارد و تنها زمانی ارزشمند است که بتوان با مقدماتی که ذیلا شرح آن خواهد آمد، موافقت معصوم را از طریق آن کشف نمود.
هرگاه عملی مورد تبانی جمیع عقلاء قرار گیرد، بطوری که تمامی آنان بدون استثناء، آن رویه را بپذیرند و در زندگی روزمره خود نیز آن را مبنی قرار داده باشند، در صورتی که بطور قطع احراز گردد که شارع مقدس نیز به حکم آنکه از عقلاء و بلکه در رأس آنان است و رویه عملی او نیز خارج از این بناء نمی باشد و ردع و طردی هم در نصوص و کلمات از ناحیه وی بچشم نخورد، می توان آنرا یکی از حجت های فقهی محسوب نمود.
مثلا برای حجیت خبر واحد، به سیره عقلائیه تمسک شده و چنین تبیین گردیده که جمیع عقلاء در مقام محاورات و بطور کلی در زندگی روزمره خویش، اصل را بر قبول خبر افراد مورد وثوق می گذارند. با مراجعه به میان عرف عقلاء به خوبی بدست میآید که در زندگی عادی با شنیدن گزارشی از سوی شخص موثق، بر آن آثار لازمه را مترتب نموده و بسیاری از اوقات، عملیات اجرایی را به دنبال آن آغاز می نمایند. مگر آنکه به موجب دلیل و عامل موجهی، خلاف واقع بودن آن ثابت گردد و یا ظن قوی بر کذب آن ایجاد شود. با توجه به مقدمه فوق الذکر، چنین نتیجه می گیریم که چون رویه عقلایی بر قبول خبر افراد مورد وثوق و اطمینان می باشد و از سوی شارع مقدس نیز ردع و منعی وارد نگردیده، لذا در می یابیم که شارع مقدس خبر شخص موثق را حجت می داند.
هرگاه فعلی یا ترک فعلی مورد بناء عملی مسلمانان قرار گیرد، آنرا سیره مسلمین، سیره متشرعه و یا سیره اسلامی می گویند. می توان گفت که سیره در حقیقت نوعی از اجماع است، النهایه اجماع اتفاق علماء در فتوی و نظریه است، و سیره اتفاق علماء و غیر علماء در عمل است.

[ویکی فقه] سیره (اصول). سیره، عادت مستمرّ مردم یا گروهی خاص بر انجام یا ترک کاری است.
کلمه «سیره» اسم مصدر از ماده «سیر» و بر وزن «فِعله» است، که در زبان عربی بر نوع دلالت می کند؛ برای مثال، «جَلسه» به معنای نشستن، ولی «جِلسه» به معنای سبک و نوع نشستن می باشد؛ بنابراین «سیر» یعنی رفتار، ولی «سیره» یعنی نوع و سبک رفتار.
سیره در اصطلاح
سیره در اصطلاح ، یعنی استمرار روش و شیوه مستمر عملی در میان مردم بر انجام کاری و یا ترک عملی. و اگر مراد از مردم (ناس) همه عقلا باشد، این سیره را سیره عقلا و اگر همه مسلمین یا پیروان مذهب و یا گروهی خاص از مسلمانان باشد آن را سیره متشرعه می نامند.
نکته
سیره عقلایی گاهی برای اثبات حکم واقعی به کار می رود، مانند سیره عقلا بر این امر که حیازت سبب ملکیت است و یا احراز رضایت قلبی مجوز تصرف در مال غیر است هر چند او اذن زبانی بر تصرف نداده باشد؛ مثال اول برای احکام وضعی و مثال دوم برای احکام تکلیفی است.و گاهی سیره عقلایی برای اثبات حکم ظاهری به کار می رود، مانند سیره عقلا بر این که قول لغوی ، ظواهر کتاب ، خبر ثقه و غیر اینها حجت می باشد.

سیره (رومانی). شهر سیره ( به رومانیایی: Siret ) در شهرستان سوچاوا در کشور رومانی واقع شده است. جمعیت این شهر ۱۰٬۰۰۳ نفر [ ۱] است.

رجوع شود به:عنتره بن شداد عبسی