سید عبدالکریم لاهیجی

[ویکی فقه] فقیه فرزانه و عالم جلیل القدر و مدرس ربانی آیت الله حاج سید عبدالکریم لاهیجی از فقیهان و متفکرات نامدار و برجسته ی قرن ۱۳ است که سالیان متمادی به عنوان یکی از برجسته ترین عالمان و مدرسان تهران در مدارس علمیه، بویژه مدرسه ی مروی تهران به تدریس و تربیت و پرورش طلاب و فضلا اشتغال داشت و نیز در تهذیب نفس و صفای باطن و سیر و سلوک معنوی، صاحب مقامات والایی بود.
متاسفانه از تاریخ ولادت و زمان هجرت از زادگاه، اجداد و مدت اقامت در نجف اشرف و تاریخ مراجعت به ایران و تاریخ ازدواج و تعداد فرزندان این عالم بزرگوار، در هیچ کتابی سخن به میان نیامده است، ولی وجود پاره ای شواهد و قرائن، مانند مطالعه ی زندگی استادان برجسته و معاصران و شاگردان وی و این که وی سالیان متمادی در جایگاه تدریس فقیه بزرگ حاج ملاعلی کنی تهرانی تدریس میکرد و شاگردان برجسته و نامداری از دانش بیکران وی بهره مند شده اند، میتوان حدس زد که وی در بین سال های ۱۲۲۵-۱۲۳۵ قمری در شهر عالم پرور لاهیجان پای به عرصه ی حیات گذاشته است. بدون تردید زادگاه این عالم بزرگوار، لاهیجان است و نیز بخشی از تحصیلات وی در همین شهر به انجام رسیده است. صاحب قصص العلماءدر باب کرامات آقا محمدباقر بهبهانی ، اسم پدر گرامی آیت الله سید عبدالکریم، مطلبی نقل کرده است. می گوید: خبر داد آن را به من عالم ثقه آقا سید عبدالکریم بن آقا سید زین العابدین لاهیجی که گفت که ما به عتبات عالیات تحصیل علم می نمودیم و در آخر زمان مرحوم آقا بهبهانی بوده و آقا به جهت کمال شیخوخیت و این که معمر شده بود، قوای او را بسیار فتور و ضعف داده، از تدریس دست کشیده ولیکن آقا خود مجلس درسی داشت که شرح لمعه را سطحی می گفت و ما چند نفر از بابت تیمن و تبرک به مجلس درس او می رفتیم. درباره موقعیت علمی شهر لاهیجان بی مناسبت نیست که سخنان مقام معظم رهبری حضرت آیتالله خامنه ای، دامت برکاته، را ذیلا به عنوان تیمن و تبرک بیاوریم. معظم له فرمودند: «شهر لاهیجان، در مقاطع خاصی از تاریخ، شخصیت های علمی عظیمی در ابعاد مختلف داشته، که متاسفانه حتی اکثر آنان برای مردم آن سامان نیزناشناخته مانده اند.» . حضرت آیت الله جوادی آملی نیز فرمودند: «استان گیلان در طول تاریخ مهد علم و عالم بوده و عالمان زیادی از این استان برخاسته اند که شاید بیش ترین عالمان آن استان، از شهر عالم پرور لاهیجان، همانند حکیم فیاض لاهیجی ، بوده است.» . سید عبدالکریم باید دوران مقدمات و سطح را در زادگاهش سپری کرده باشد. برخی از معاصران وی همانند آیت الله میرزا حبیب الله محقق رشتی که از مهم ترین شاگردان شیخ انصاری بوده اند نیز مقدمات و سطح علوم الهی را در لاهیجان سپری ساخته اند. در کتابخانه ی شخصی آیت الله زین العابدین قربانی، نماینده ی ولی فقیه در استان گیلان، کتاب خطی وجود دارد که نویسنده ی آن عالم ربانی آیت الله حاج سیدمهدی کیسمی است. ایشان در ابتدای کتاب درباره چگونگی ورود پدرش آیت الله حاج سید احمد کیسمی (معاصران لاهیجی و محقق رشتی) به حوزه ی علیمه ی لاهیجانمی نویسد: «هنگامی که پدرم وارد مدرسه ی علمیه شعربافان لاهیجان شد، جمعی از افاضل برجسته و متقی در آن مدرسه مشغول تحصیل بودند، از آن جمله مرحوم آیتالله میرزا حبیب الله محقق رشتی است که بعدها جزء مراجع تقلید عالم تشیع گردید.» .
حیات علمی
مناسبت است که به نام برخی از عالمان نامدار معاصر دوران آیت الله سید عبدالکریم لاهیجی نیز اشاره شود: میرزا حبیب الله رشتی (متوفای ۱۳۱۲ قمری) ۱ ـ میرزا محمد حسن شیرازی (متوفای ۱۳۱۲ قمری) ۲ ـ حاج ملا علی کنی تهرانی استاد و ابوالزوجه وی (متوفای ۱۳۰۶ قمری) ۳ ـ حکیم ملا علی مدرس زنوزی (متوفای ۱۳۰۷ قمری) ۴ ـ حکیم میرزا ابوالحسن جلوه (۱۳۱۴ قمری) ۵ ـ ملامحمد معروف به فاضل ایروانی (متوفای ۱۳۰۶ قمری) ۶ ـ ملامحمد جعفر مجتهد تهرانی (متوفای ۱۳۱۳ قمری) ۷ ـ میرزا محمدحسن آشتیانی (متوفای ۱۳۱۹ قمری) ۸ ـ حاج ملا محمد اشرفی مازندرانی (متوفای ۱۳۱۵قمری) ۹ ـ سید جمال الدین اسدآبادی (متوفای ۱۳۱۴ قمری) ۱۰ ـ میرزا محمدحسن آشتیانی (متوفای ۱۳۱۹قمری) ۱۱ ـ محدث عالی مقام میرزا حسین نوری مازندرانی (متوفای ۱۳۲۰ قمری) ۱۲ ـ شیخ محمد طه نجف (۱۳۲۳ قمری) ۱۳ ـ ملامحمد فاضل شربیانی (متوفای ۱۳۲۲ قمری) ۱۴ ـ حاج شیخ محمدحسن مامقانی (۱۳۲۳قمری) ۱۵ ـ حاج آقا رضا همدانی (۱۳۲۲ قمری) ۱۶ ـ ملا علی نهاوندی (متوفای ۱۳۲۲قمری) ۱۷ ـ شیخ حسنعلی نخودکی ۱۸ ـ شیخ فضل الله نوری (۱۳۲۷قمری) ۱۹ ـ حکیم میرزا هاشم اشکوری (۱۳۳۰ قمری) ۲۰ ـ آخوند خراسانی (۱۳۲۹قمری) ۲۱ ـ حاج میرزا حسین خلیلی تهرانی (۱۳۲۶قمری) ۲۲ ـ ملا عبدالله مازندرانی (۱۳۳۰ قمری)
اقامه جماعت
...