سیاه گیله

سیاه گیله (سرده). سیاه گیله ( نام علمی: Vaccinium ) یک سرده از درختچهها در خانواده گیاهی خلنگیان است. میوه گونه های بسیاری از آن برای انسان خوراکی است و برخی از این میوه ها تجاری هستند مانند سیاه گیله، یاتوت، بیلبری، لینگوبری، هاکلبری، ( و قره قات و سیاه گیله در ایران ) . این گیاهان معمولاً در خاک های اسیدی می رویند.
• بلوبری اروپایی، Vaccinium myrtillus
• سیاه گیله ( گیاه ) ، Vaccinium arctostaphylos
• کرنبری باتلاقی، Vaccinium oxycoccos
• لینگوبری، Vaccinium vitis - idaea

سیاه گیله (گونه). سیاه گیله[ ۱] یا توت آبی/توتابی یا بلوبری ( به انگلیسی: Blueberry ) یک گیاه با میوهٔ سَته از سرده سیاه گیله است. این سرده شامل سیاه گیله، هاکلبری و توت خرس نیز می شود. گونه ای که میوه هایش نیز در بازار تحت نام بلوبری به فروش می رسد بومی نواحی آمریکای شمالی است که در دههٔ ۱۹۳۰ به اروپا معرفی شده است. [ ۲] آن ها معمولاً به صورت ایستاده هستند اما گاهی به صورت درختچههای خمیده با طول متغیر از ۱۰ سانتیمتر ( ۳٫۹ اینچ ) تا ۴ متر ( ۱۶۰ اینچ ) یافت می شوند. گل های آن استکانی و به شکل زنگ هستند و به رنگ های سفید، صورتی رنگ پریده یا قرمز یا حتی گاهی سبز یافت می شوند.
تالشی های غرب گیلان به این میوه سیاکوتی می گویند.
بلوبری منبع غنی آنتوسیانین ها، فلاونوئیدها، رسوراترول و الاجیک اسید است.
• بلوبری ممکن است سطح قند خون در افراد مبتلا به دیابت را کاهش دهد. سردرد، سرگیجه، بی خوابی، نامنظم شدن ضربان قلب، استفراغ، اسهال و از دست دادن اشتها از علائم مصرف بیش از اندازهٔ این میوه است. مبتلایان به دیابت بهتر است پیش از مصرف با پزشک خود مشورت کنند.
• مصرف این میوه ممکن است باعث تغییر در سطح گلوکز خون شود و در فرایند کنترل قند خون در حین و پس از عمل جراحی اختلال ایجاد کند. حداقل ۲ هفته پیش از عمل جراحی از مصرف تمشک آبی خودداری شود.
در سال ۲۰۲۰، تولید جهانی بلوبری در مقایسه با سال قبل، ۱۴ درصد افزایش داشت. آمریکا با ۳۷ درصد و کانادا با ۲۴ درصد مجموع تولید جهانی، بزرگ ترین تولیدکنندگان این میوه در جهان هستند. [ ۴]
• شکوفه های بلوبری شبیه ستارهٔ پنج پر است. این گیاه، به همین دلیل برای سرخپوستان میوه ای مقدس بود.
• نخستین بار در سال ۱۹۱۶، وایت و کوویل، برداشت و فروش تجاری تمشک آبی، را از بوته زارهای تمشک در منطقهٔ نیوجرسی انجام دادند.
• در سال ۲۰۱۶ میلادی صدمین سالگرد تجاری سازی محصول بلوبری در کشور آمریکا جشن گرفته شد.
• امروزه ایالات متحدهٔ آمریکا، بزرگترین تولیدکنندهٔ بلوبری در جهان است.

درختچه هایی پیچان یا خزنده، از جنس Vaccinium، تیرۀ خلنگ. قریب به ۱۳۰گونه از این جنس به صورت پراکنده در نیمکرۀ شمالی یافت می شود. یگانه گونه این جنس در ایران V. arctostaphylos است که در جنگل های حد فاصل اسالم تا خلخال می روید. برگ ها در این درخت ریز و تقریباً بدون دمبرگ اند و گل های ارغوانی کم رنگ و میوۀ ستۀ ارغوانی تیره دارد.