سوپراکسید دیسموتاز

سوپراکسید دیسموتاز ( انگلیسی: Superoxide dismutase ) یا به اختصار SOD یک آنزیم است که واکنشِ گسست ناهمگن ( و یا تجزیه و تفکیکِ ) رادیکالِ سوپراکسید ( O2− ) را، به مولکول اکسیژن معمولی ( O2 ) یا هیدروژن پراکسید ( H2O2 ) کاتالیزه و تسهیل می کند. سوپراکسید یک محصول فرعی و ثانویهٔ متابولیسم اکسیژن است و اگر تحت کنترل نباشد، موجب بروز انواع متفاوتی از آسیب های سلولی می گردد. [ ۲] هیدروژن پراکسید یا همان آب اکسیژنه هم برای سلول زیان آور است و توسط آنزیم های دیگری همچون کاتالازها تجزیه می شود؛ بنابراین سوپراکسید دیسموتاز، یکی از انواع مهمِ سیستم دفاعی آنتی اکسیدان است و تقریباً در تمامی سلول هایی که در معرض اکسیژن قرار دارند، وجود دارد. یک استثنای این قاعده، لاکتوباسیلوس پلانتاروم و لاکتوباسیلوسهای مشابه است که از مکانیسم های دیگری جهت جلوگیری از آسیب ناشی از سوپراکسید ( O2− ) استفاده می کنند.
در انسان و همچنین پستانداران و طنابداران، ۳ نوع سوپراکسید دیسموتاز وجود دارد.
• SOD1 در سیتوپلاسم؛ دارای مس و روی؛ ساختمانش، از ۲ بخش تشکیل شده است. ( دایمر ) ؛ ژن آن بر روی کروموزوم ۲۱ واقع است. ( 21q22. 1 )
• SOD2 در میتوکندری؛ دارای منگنز؛ ساختمانش، از ۴ بخش تشکیل شده است. ( تترامر ) ؛ ژن آن بر روی کروموزوم ۶ واقع است. ( 6q25. 3 )
• SOD3 در فضای خارج سلولی؛ دارای مس و روی؛ ساختمانش، از ۴ بخش تشکیل شده است. ( تترامر ) ؛ ژن آن بر روی کروموزوم ۴ واقع است. ( 4p15. 3 - p15. 1 )