سون یات سن

دانشنامه آزاد فارسی

سون یات سِن (۱۸۶۶ـ۱۹۲۵)(Sun Yat-Sen)
سون یات سِن
(به چینی سون وِن) انقلابی چینی. در نزدیکی گوانگجو در خانواده ای زمین دار متولد شد. در مدرسۀ پسرانۀ انگلیکان در هونولولو ( ۱۸۷۹ ـ ۱۸۸۲) تحصیل کرد، و تحت تأثیر غرب قرار گرفت. از دانشکدۀ پزشکی هنگ کنگ دانشنامه گرفت (۱۸۹۲) و در همان شهر به طبابت پرداخت. از آن پس همۀ فعالیت هایش صَرف سرنگونی سلسلۀ چینگ و تأسیس جمهوری بادوام در چین شد. پس از شورشی ناموفق (۱۸۹۵) از چین گریخت و برای جلب حمایت چینی های مقیم خارج در سراسر جهان به سفر پرداخت. اتحادیۀ انقلابی تئونگ منگ هوی را در ژاپن تأسیس کرد (۱۹۰۵) و سه اصل ملی گرایی، مردم سالاری، و امرار معاش مردم را اعلام کرد. پس از پیروزی انقلاب چین، سون به ریاست موقت جمهوری چین انتخاب شد (دسامبر ۱۹۱۱)، اما دو ماه بعد به نفع یوآن شی کایکنار رفت. تئونگ منگ هوی به حزب سیاسی تبدیل شد و کومین تانگ نام گرفت. سون در ۱۹۱۳ پس از شورشی ناموفق علیه یوان به ژاپن گریخت، در ۱۹۱۷، به چین بازگشت و در ۱۹۲۱ رئیس دولت ملی خودخواندۀ گوانگجو در جنوب چین شد. در ۱۹۲۴، به منظور فتح سراسر چین، همکاری نزدیکی را با کمونیست ها آغاز کرد. از او کتاب های خاطرات یک انقلابی چینی و شالوده های بازسازی ملی (ترجمه ۱۹۵۳) برجا مانده اند.

پیشنهاد کاربران

سون یات سن ( به چینی:孙中山؛ به انگلیسی: Sun Yat - sen؛ ۱۲ نوامبر ۱۸۶۶ – ۱۲ مارس ۱۹۲۵ ) یک سیاست مدار، پزشک، نویسنده، فیلسوف، خطاط و انقلابی اهل چین بود. او یکی از اصلی ترین رهبران انقلاب شین های بود. این انقلاب منجر به سرنگونی دودمان چینگ در ۱۹۱۱ میلادی شد.
...
[مشاهده متن کامل]

سون یات سن نخستین رئیس جمهور و بنیان گذار جمهوری چین بود و از او به عنوان پدر چین مدرن یاد می شود.
سون یات سن در ۱۲ نوامبر ۱۸۶۶ متولد شد. محل تولد او روستای کویهنگ است. این روستا در شهرک نانلانگ از توابع شهر ژونگشان قرار دارد. او پس از اتمام تحصیلات ابتدایی، در سال ۱۸۷۸ میلادی به کمک برادر بزرگترش به شهر هونولولو که در آن دوران زیر نظر پادشاهی هاوایی اداره می شد، مهاجرت کرد. او در هاوایی از طریق ثروت متوسطی که به وسیله برادر بزرگترش سون می برای او فراهم شده بود، یک زندگی راحت داشت و به ادامه تحصیل در آنجا پرداخت.
سون می علاوه بر پشتیبانی از سون یات سن برای ادامه تحصیل، یکی از مهمترین حامیان سون یات سن در جریان سرنگون کردن امپراتوری منچو بود.
سون یات سن در هاوایی در یک مدرسه به ادامه تحصیل پرداخت. او در آنجا زبان انگلیسی، تاریخ انگلستان، ریاضیات، مسیحیت و برخی دیگر از علوم را فرا گرفت. او در ابتدا قادر به صحبت کردن به زبان انگلیسی نبود، ولی به سرعت در این زمینه تلاش کرد و توانست یک جایزه را برای موفقیت برجسته اش در فراگیری زبان انگلیسی از دیوید کالاکائوآ دریافت کند. او در سال ۱۸۸۲ از آن مدرسه فارغ التحصیل شد. سپس برادرش او را برای یک ترم به کالج Oahu ( که در حال حاضر مدرسه Punahou نامیده می شود ) فرستاد ولی در سال ۱۸۸۳ چون ترسیده بود که سون یات سن به دین مسیحیت ایمان بیآورد، سون یات سن را به چین فرستاد.
هنگامی که او در سال ۱۸۸۳ به خانه اش در چین بازگشت، ۱۷ سال سن داشت. او با دوست دوران کودکی اش، لو هادونگ در یک معبد در روستای کویهنگ ملاقات کرد.
در اواخر سال ۱۹۱۱ میلادی، نیروهای کومینتانگ به رهبری سون یات سن بر امپراتوری منچو پیروز شدند. در نخستین روزهای سال ۱۹۱۲ میلادی، جمهوری چین تأسیس شد. سون یات سن نیز به عنوان اولین رئیس جمهور چین در اول ژانویه سال ۱۹۱۲ میلادی قدرت را در دست گرفت. او همچنین رهبری حزب کومینتانگ را از اکتبر ۱۹۱۹ میلادی تا زمان مرگش در ماه مارس ۱۹۲۵ میلادی بر عهده داشت.
سون یات سن در مارس ۱۹۲۵ میلادی درگذشت. در همان سال ۱۹۲۵ و پس از مرگ سون یات سن، چیانگ کای شک قدرت را در جمهوری چین به دست گرفت. عقاید چیانگ کای شک با خط مشی سون یات سن مغایرت کامل داشت. چیانگ کای شک در سال بعد، کنترل ارتش ملی جمهوری چین را شخصاً به عهده گرفت. در سال ۱۹۲۷ چیانگ کای شک حکومت و عوامل آن را از کمونیست ها پاکسازی کرد. افرادی که جزء حزب کمونیست چین بودند در آن دوران اخراج و زندانی شدند. اقدامات چیانگ کای شک، زمینه را برای وقوع جنگ داخلی چین فراهم کرد.

سون یات سنسون یات سنسون یات سن
منابع• https://fa.wikipedia.org/wiki/سون_یات_سن

بپرس