سوربن

سوربن (دانشگاه تاریخی). سوربُن[ ۱] ( به فرانسوی: La Sorbonne ) نام ساختمانی در محله لاتن شهر پاریس است که از سال ۱۲۵۳ محل تشکیل دانشکده سوربن - یکی از اولین و بهترین دانشگاه ها در سطح جهان - بود که بعداً به نام دانشگاه پاریس تغییر نام داد، اما به طور عمومی به همان نام سوربن شناخته می شد. در حال حاضر زیر مجموعه هایی از دانشگاه پاریس همچنان در محل آن ساختمان استقرار دارند، مانند دانشگاه سوربن - پانتئون، دانشگاه سوربن، دانشگاه سوربن نو و دانشگاه پاریس و همچنین اداره تحصیلات تکمیلی دانشگاه پاریس ( Chancellerie des Universités de Paris ) . دانشگاه سوربن فعلی نتیجه ادغام دو دانشگاه پاریس ۶ ( دانشگاه پیر و ماری کوری ) و دانشگاه پاریس ۴ در اول ژانویه سال ۲۰۱۸ میلادی است.
این دانشگاه قدیمی ترین دانشگاه کشور فرانسه بود. سوربن همان دانشگاه پاریس است که به اختصار «سوربن» نامیده می شود. این دانشگاه نام خود را از دانشمند سدهٔ ۱۳ میلادی، روبر دو سوربن، مؤسس کالج سوربن گرفته است. همهٔ دانشکده های این دانشگاه قبلاً به صورت یک مجموعه در مرکز پاریس بوده، اما امروز این دانشگاه به چند دانشگاه مختلف تقسیم شده است. بخش مهمی از آموزش عالی فرانسه در زمینه های ادبیات، زبان شناسی، علوم اجتماعی و فلسفه و علوم مهندسی در دانشگاه های سوربن قدیم و سوربن جدید است.
ایرانیان سرشناس زیادی در این دانشگاه تحصیل کرده اند. بسیاری از دانشگاه های پاریس در حال حاضر «سوربن» نامیده می شوند و خود را شعبه ای از سوربن می نامند. از جمله:
• پاریس I ( پانتئون سوربن )
• پاریس III ( سوربن جدید )
• پاریس IV ( پاریس سوربن )
• پاریس V ( پاریس دکارت )
• پاریس VI ( پیر و ماری کوری )
نام سوربن، برگرفته از نام «دانشکده سوربن» است که در سال ۱۲۵۷ توسط محقق الهایات روبر دو سوربن تأسیس گردید و یکی از تاثیرگذارترین دانشکده های قرون وسطی دانشگاه پاریس شناخته می شد. کتابخانه این دانشکده یکی از اولین مراکزی بود که آثار را بر اساس حروف الفبا مرتب می نمود. این دانشگاه صد سال بعد از دانشکده شکل گرفت، زمانی که دانشکده های کوچک متعددی در اواخر قرن ۱۲ میلادی شکل گرفته بودند.
در طول قرن ۱۶ میلادی، سوربن درگیر اختلافات عقیدتی میان کلیسای کاتولیک و پروتستانتیسم گردید. این دانشگاه که به عنوان یکی از پایگاه های مهم آموزه های سنتی کلیسای کاتولیک فعالیت می کرد، با سیاست پادشاه فرانسیس اول مبنی بر مسامحه نسبی با پروتستان های فرانسه مبارزه می کرد، به غیر از دورهٔ کوتاهی در سال ۱۵۳۳ که دانشگاه تحت کنترل پروتستان های فرانسوی قرار گرفت. این دانشگاه سوربن که پیوستگی تامی با کلیسای کاتولیک داشت، در سال های ۱۵۴۴ الی ۱۵۵۶ میلادی قریب به ۵۰۰ اثر نوشته شده را به عنوان آثار ضاله ( الحادی ) اعلام کرد.

سوربن (میان دورود). سوربن، روستایی است از توابع بخش گهرباران شهرستان میاندورود در استان مازندران ایران.
این روستا در دهستان گهرباران جنوبی قرار داشته و براساس آخرین سرشماری مرکز آمار ایران که در سال ۱۳۹۵ صورت گرفته، جمعیت آن ۵۱۸ نفر ( ۱۷۴خانوار ) بوده است. [ ۱] مردم سوربن از قومیت طبری هستند که ریشه آن به قوم آمارد و قوم تپوری می رسد. [ ۲] مردم سوربن به زبان طبری ( مازندرانی ) و گویش ساروی سخن میگویند. [ ۳]
نام های اماکنی که با سور جزء ترکیب دارند، می توانند با دو وجه متفاوت تحلیل شوند و به سبب درستی هر دو صورت از تعبیرات دوگانه، رد یا قبول آن ها آسان نخواهد بود.
• ابتدا می توان سور sur را همان سو ( su ) در ترکیبات سوت sut و سوته sutē و سوتک sutak و سوتاک دانست که در زبان طبری معنای نور و روشنایی حاصل از شعله های آتش دارد که وقتی با پسوند های مکان از جمله بن و ک و واحد دفاعی کلا ترکیب شود، جهت سهولت در گفتار ( ر ) به سو اضافه می شود، بدون آنکه بار معنایی تازه ای به آن داده شود. با این نگاه ویژه به واژه سور میتوان کلمه سو در طبری را دید.
• اما تعبیر دیگر سور در این زبان ( طبری ) بدون عنایت به فرضیه ی بالا، سور ( sur ) و سر ( sor ) طبری خواهد بود که معادل فارسی سَرو ( sarv ) را در این زبان دارد. در نامیدن این درخت سخت چوب و سوزنی برگ که در حوزه های زبانی طبری در شرق و غرب و جلگه و کوهستان مازندران حتی قلمروی فرهنگی این زبان در رودبار های لار، جاجرو ، دماوند، ارنگه و طالقان که مشهور به سور و سر sor است، اتفاق گویش وجود دارد. آبادی هایی که با واژه ی درخت ترکیب نام دارند، ابتدا در جنگلی پوشیده از نوع درختان خاص برای اولین بار بنیاد گذاشته می شوند و بهره برداری تدریجی با اقدام به قطع درختان طی سده های طولانی، سبب نابودی جنگلِ پیرامون آن ها می گردید و تنها واژه ای بی محتوا درترکیب نام آبادی به جا می ماند. نمونه ی آن سرولات در شرق گیلان و سورکش در دره ی کتول است. این درخت در زبان پهلوی سرو sarv و در بُندهش سرب sarb و سور و سر زبان طبری اشکال متنوع این نام در حوزه ی زبان های گذشته و کنونی در ایران است. سرو درختی راست قامت و همیشه سبز و از شاه درختانِ اساطیری ایران است که در عرصه های گوناگون اساطوره، مذهب و ادب، شهرتی مستغنی از هر تعریف دارد.
بن در سوربن همان معنای مشترک زبان فارسی با طبری است و مراد از آن مفاهیم پا و پائین و زیر است. با توجه به این تعریف منظور از سوربن می تواند اقامتگاه پائینِ جنگلِ سرو یا آبادی واقع در بخش پائین نور ( سو ) ی شعله ی آتشگاه باشد. [ ۴]

سوربن (کمون). سوربن ( تلفظ فرانسوی:  ​ ) یک کمون در شمال فرانسه است. این کمون، زادگاه روبر دو سوربن ( ۱۲۷۴ - ۱۲۰۱ ) ، استاد الهیات دوران سلطنت لوئی نهم و بنیانگذار دانشگاه سوربن است.