[ویکی فقه] زیارت جامعه کبیره یکی از معروف ترین زیارت نامه های ائمه (علیهم السّلام) است که از وجود گهربار هادی اُمت (علیه السّلام) تراوش کرد. امام هادی (علیه السّلام) در این زیارت، منشور بلند امامت رابا بیانی شیوا و مثال زدنی به ره جویان مکتب امامت آموخته است. مطالب این نوشتار در دو ساحت بررسی سندی زیارت جامعه و جمع آوری قرائن و شواهد احراز صدور متن آن، تنظیم شده است.
آنچه ما را به نگارش مقاله پیش رو واداشت، انکار یا دست کم تردید برخی، پیرامون سند این زیارت و در مرحله بعد، صدور آن از امام هادی (علیه السّلام)، است.در این نوشتار کوشش مختصری شده تا اعتبار سند این زیارت و احراز صدور آن از امام هادی (علیه السّلام) را نتیجه گیرد.
سند زیارت
زیارت جامعه امام هادی (علیه السّلام) اولین بار توسط شیخ صدوق ره، با سند زیر به ثبت رسیده است. عالمان و محدثان بعد از صدوق ره، به اتفاق این روایت را از او دریافت نمودند.علیّ بن احمد بن موسی و محمّد بن احمد السنانیّ و الحسین بن ابراهیم بن احمد بن هشام المکتّب- رضی اللّه عنهم- عن محمّد بن ابی عبد اللّه الکوفیّ عن محمّد بن اسماعیل البرمکی قَالَ حَدَّثَنَا مُوسَی بْنُ عَبْدِ اللَّهِ النَّخَعِی قَالَ قُلْتُ لِعَلِیِّ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِیِّ بْنِ مُوسَی بْنِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِیِّ بْنِ الْحُسَیْنِ بْنِ عَلِیِّ بْنِ اَبِی طَالِبٍ ع عَلِّمْنِی یَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ قَوْلًا اَقُولُهُ بَلِیغاً کَامِلًا اِذَا زُرْتُ وَاحِداً مِنْکُم ...
صدوق، محمد بن علی، (متوفای۳۸۱ه)، من لا یحضره الفقیه، ج۲ ص۶۰۹، تحقیق:علی اکبر الغفاری، ناشر:جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
پیش از آنکه سلسله راویان زیارت جامعه را مورد بررسی قرار دهیم، خوب است دیدگاه برخی عالمان پیرامون سند زیارت جامعه را بازگو کنیم.علامه مجلسی (ره) درباره درستی سند و متن زیارت جامعه می گوید:«انها اصح الزیارات سندا وافصحها لفظا وابلغها معنی؛
مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار، ج ۱۰۲، ص۱۴۴، تحقیق:محمد الباقر البهبودی، ناشر:مؤسسة الوفاء - بیروت - لبنان، الطبعة:الثانیة المصححة، ۱۴۰۳ه - ۱۹۸۳م.
...
آنچه ما را به نگارش مقاله پیش رو واداشت، انکار یا دست کم تردید برخی، پیرامون سند این زیارت و در مرحله بعد، صدور آن از امام هادی (علیه السّلام)، است.در این نوشتار کوشش مختصری شده تا اعتبار سند این زیارت و احراز صدور آن از امام هادی (علیه السّلام) را نتیجه گیرد.
سند زیارت
زیارت جامعه امام هادی (علیه السّلام) اولین بار توسط شیخ صدوق ره، با سند زیر به ثبت رسیده است. عالمان و محدثان بعد از صدوق ره، به اتفاق این روایت را از او دریافت نمودند.علیّ بن احمد بن موسی و محمّد بن احمد السنانیّ و الحسین بن ابراهیم بن احمد بن هشام المکتّب- رضی اللّه عنهم- عن محمّد بن ابی عبد اللّه الکوفیّ عن محمّد بن اسماعیل البرمکی قَالَ حَدَّثَنَا مُوسَی بْنُ عَبْدِ اللَّهِ النَّخَعِی قَالَ قُلْتُ لِعَلِیِّ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِیِّ بْنِ مُوسَی بْنِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِیِّ بْنِ الْحُسَیْنِ بْنِ عَلِیِّ بْنِ اَبِی طَالِبٍ ع عَلِّمْنِی یَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ قَوْلًا اَقُولُهُ بَلِیغاً کَامِلًا اِذَا زُرْتُ وَاحِداً مِنْکُم ...
صدوق، محمد بن علی، (متوفای۳۸۱ه)، من لا یحضره الفقیه، ج۲ ص۶۰۹، تحقیق:علی اکبر الغفاری، ناشر:جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
پیش از آنکه سلسله راویان زیارت جامعه را مورد بررسی قرار دهیم، خوب است دیدگاه برخی عالمان پیرامون سند زیارت جامعه را بازگو کنیم.علامه مجلسی (ره) درباره درستی سند و متن زیارت جامعه می گوید:«انها اصح الزیارات سندا وافصحها لفظا وابلغها معنی؛
مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار، ج ۱۰۲، ص۱۴۴، تحقیق:محمد الباقر البهبودی، ناشر:مؤسسة الوفاء - بیروت - لبنان، الطبعة:الثانیة المصححة، ۱۴۰۳ه - ۱۹۸۳م.
...
wikifeqh: سند_زیارت_جامعه_کبیره