سلطه فرهنگی، فرادستی فرهنگی یا هژمونی فرهنگی ( به انگلیسی: Cultural hegemony ) از انواع هژمونی و مفهومی است برای توصیف نفوذ و تسلط فرهنگی یک گروه اجتماعی بر گروهی دیگر، چنان که گروهِ مسلط یا فرادست درجه ای از رضایت گروه تحت سلطه یا فرودست را به دست می آورد و با «تسلط داشتن به اعمال زور صرف» تفاوت دارد. در هژمونی فرهنگی، طبقهٔ دارای قدرت ( طبقه حاکم ) می کوشد تا تمامی باورها و شیوه های فرهنگی و سبک زندگی و بنیادهای اعتقادی خود را در بطن جامعه جاری کند و انواع دیگر ویژگی های فرهنگی و از جمله هویت اقلیت را به ترتیبی از بین ببرد که «خواست آنان نیز باشد. »
این اصطلاح از واژه یونانی «هژمون» گرفته شده که به معنای «رهبر» یا صرفاً «تسلط بر دیگری» است. یونانیان باستان از این اصطلاح برای بیان تسلط سیاسی - نظامی یک شهر بر شهر دیگر استفاده می کردند.
سلطه فرهنگی کلیه ظرفیت های فیزیکی و معنوی یک فرهنگ را برای معرفی خود به عنوان فرهنگ غالب بسیج می کند و می کوشد تا فرهنگ های دیگر را با رضایت خودشان تضعیف، مغلوب یا نابود سازد. انگیزهٔ این اقدام ممکن است ایجاد وابستگی زبانی، فرهنگی، هنری و غیره باشد و عمدتاً به مقاصد سیاسی انجام می شود. تسلط بر فرهنگ های دیگر با «رضایت خودشان»، مهم ترین وجه تفاوت این نوع سلطه گری با انواع دیگر آن است.
سلطهٔ فرهنگی یا هژمونی فرهنگی، ارزش ها و اعتقادات ملی یا مذهبی مردم را تحت الشعاع قرار می دهد و از دیگر انواع سلطه ( همچون سلطه های نظامی و سیاسی ) خطرناک تر و نامرئی تر است.
در هنگام اجرا و انجام سلطه فرهنگی، یک فرهنگ، جایگزین فرهنگ دیگر می شود. این سخن فردوسی بر این نوع سلطه دلالت دارد:
• تو دادی مرا فر و فرهنگ و رای
• تو باشی به هر نیک و بد رهنمای
طبقه کارگر و دهقان برای درک هژمونی فرهنگی و مبارزه با آن وابسته به روشنفکرانی است که برساخته جامعه خود آنان هست. آنتونیو گرامشی به همین دلیل بین روشنفکران طبقه بورژوا و روشنفکران طبقه کارگر تفاوت می گذارد، و آنها را به ترتیب هواداران و مخالفان وضع موجود می نامد. [ ۱]
• پرتال جامع علوم انسانی
↑ Gramsci, Antonio, Selections from the Prison Notebooks of Antonio Gramsci ( 1971 ) , pp. 7–8
• آنتونیو گرامشی
• ابرشرکت ستیزی
• ادبیات پسااستعماری
• پسااستعماری
• سوسیالیسم
• مفاهیم اجتماعی
• نظریه پست مدرن
• نظریه تعارض
• نظریه مارکسیستی
• هژمونی فرهنگی
• هژمونی
• کمونیسم
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفاین اصطلاح از واژه یونانی «هژمون» گرفته شده که به معنای «رهبر» یا صرفاً «تسلط بر دیگری» است. یونانیان باستان از این اصطلاح برای بیان تسلط سیاسی - نظامی یک شهر بر شهر دیگر استفاده می کردند.
سلطه فرهنگی کلیه ظرفیت های فیزیکی و معنوی یک فرهنگ را برای معرفی خود به عنوان فرهنگ غالب بسیج می کند و می کوشد تا فرهنگ های دیگر را با رضایت خودشان تضعیف، مغلوب یا نابود سازد. انگیزهٔ این اقدام ممکن است ایجاد وابستگی زبانی، فرهنگی، هنری و غیره باشد و عمدتاً به مقاصد سیاسی انجام می شود. تسلط بر فرهنگ های دیگر با «رضایت خودشان»، مهم ترین وجه تفاوت این نوع سلطه گری با انواع دیگر آن است.
سلطهٔ فرهنگی یا هژمونی فرهنگی، ارزش ها و اعتقادات ملی یا مذهبی مردم را تحت الشعاع قرار می دهد و از دیگر انواع سلطه ( همچون سلطه های نظامی و سیاسی ) خطرناک تر و نامرئی تر است.
در هنگام اجرا و انجام سلطه فرهنگی، یک فرهنگ، جایگزین فرهنگ دیگر می شود. این سخن فردوسی بر این نوع سلطه دلالت دارد:
• تو دادی مرا فر و فرهنگ و رای
• تو باشی به هر نیک و بد رهنمای
طبقه کارگر و دهقان برای درک هژمونی فرهنگی و مبارزه با آن وابسته به روشنفکرانی است که برساخته جامعه خود آنان هست. آنتونیو گرامشی به همین دلیل بین روشنفکران طبقه بورژوا و روشنفکران طبقه کارگر تفاوت می گذارد، و آنها را به ترتیب هواداران و مخالفان وضع موجود می نامد. [ ۱]
• پرتال جامع علوم انسانی
↑ Gramsci, Antonio, Selections from the Prison Notebooks of Antonio Gramsci ( 1971 ) , pp. 7–8
• آنتونیو گرامشی
• ابرشرکت ستیزی
• ادبیات پسااستعماری
• پسااستعماری
• سوسیالیسم
• مفاهیم اجتماعی
• نظریه پست مدرن
• نظریه تعارض
• نظریه مارکسیستی
• هژمونی فرهنگی
• هژمونی
• کمونیسم
wiki: سلطه فرهنگی