سرم

سرم (خون). سرم ( به فرانسوی: Sérum ) بخش مایع خون پس از لخته شدن است.
فرق اصلی سرم با پلاسما در این است که برخلاف پلاسما سرم خون فاقد پروتئینهای انعقادی مانند فیبرینوژن است. سایر پروتئینها، آنتی ژنها، آنتی بادیها، آنزیمها و الکترولیتهای خون در سرم آن موجودند.
برای تهیه سرم بدین طریق عمل می شود که پس از عمل خونگیری خون را داخل لوله آزمایش ریخته و چند دقیقه صبر می کنیم تا خون لخته شود  سپس با یک لوله همزن شیشه ای بدون شکستگی آن را به هم می زنیم و پس از سانتریفوژ مایع به دست آمده روئی سرم است پس سرم فاقد فیبرینوژن است چون اجازه داده ایم خون لخته شود و فیبرینوژن به فیبرین تبدیل شود  وفیبرین در داخل لخته خون باقی مانده و از مایع خون جدا شده است بنا براین به مایع خون که فاقد فیبرینوژن باشد سرم گویند. اما برای تهیه پلاسما پس از خونگیری اجازه لخته شدن را به خون نمی دهیم به وسیله اضافه کردن هپارین و یا سیترات ویا ( چلاتور کلسیم ) EDTA  یا گذاشتن در یخچال آنزیم های انعقادی را غیر فعال می کنیم و پس از سانتریفوژ مایع روئی پلاسما است بنا براین به مایع خون که حاوی فیبرینوژن است پلاسما گویند.

سرم (مایع). سِرُم ها ( به فرانسوی: Sérum ) محلول های مایع نگهدارنده یا کریستالوئیدی حاوی الکترولیت، آب و نیازهای سلولی هستند که از طریق سیاهرگ ها تجویز می شوند.
سرمها اصولاً به چهار گروه کلی تقسیم بندی می شوند:
• محلولهای کریستالوئید جهت جبران کاهش مایعات یا الکترولیتها مانند سرم رینگر، رینگرلاکتات، سرم نرمال سالین، سرم قندی نمکی و سرم قندی
• محلولهای کلوئید جایگزین پلاسما جهت جبران کاهش حجم داخل عروقی مانند دکستران و هماکسل
• محلولهای غذایی ( جایگزینی تغذیه وریدی ) مانند سرم آمینو اسیدی و سرم اینترالیپیدی
• محلولهای با کاربرد درمانی خاص مانند سرم مانیتول
محلولهای کریستالوئید ممکن است جهت جانشین کردن الکترولیتها و آب از دست رفته از طریق اسهال و استفراغ بکار روند. مصرف بیش از حد آن ها سبب تجمع سدیم و حجم آب اضافی در بدن، اِدِم ریوی و نارسایی قلب می شود. محلولهای هیپرتونیک در درمان مسمومیت با آب و افزایش حجم آب خالص بکار می روند.
این سرم دارای آب استریل به همراه ویتامین ها گلوگز نمک و املاح معدنی است که باعث میشود بدن فرد را به مدت ۳ روز زنده نگهدارد و برای مصارف بیماران خونریزی مغزی و قلبی استفاده میشود مواد موجود آن برای مردان و زنان جداگانه است املاح معدنی شامل آهن کلسیم منیزیم پتاسیم سولفات فسفات فسفر گوگرد روی مس سدیم ید و ویتامین های محلول در آب و محلول در چربی به شکل حلال در آب است ( ویتامین های محلول در چربی به شکل پودر در آب حل شدند و سرم دوباره تصفیه شده تا مواد یک دست بدست بی آیند )
گروه درمانی این سرم، الکترولیت است و ترکیبات آن شامل سدیم و کلراید و PH محلول ۷–۴٫۵ می باشد. این سرم برای جایگزینی مایعات و الکترولیت در صورت کم بودن سدیم به دلیل از دست رفتن الکترولیتها بکار می رود. در بیمارانی که قادر به مصرف مایعات و غذا از راه دهان نیستند محلولهای هیپرتونیک به صورت تزریق وریدی همراه با محلولهای قندی مصرف می شود. تزریق وریدی این سرم به عنوان حلال بعضی داروها بکار می رود. نرمال سالین به سرم کلرید سدیم نه دهم درصد گفته می شود.
گروه درمانی این سرم الکترولیت و جانشین شونده پلاسما است. این سرم چند الکترولیتی است و شامل سدیم، پتاسیم، کلسیم، کلر و لاکتات می باشد. رینگر لاکتات یک محلول یونی است که حجم خون را افزایش داده و تعادل آب و الکترولیتها را برقرار می سازد. یون لاکتات موجود در این فراورده که به سرعت به یون بی کربنات متابولیزه می شود، در تنظیم تعادل اسید - باز دخالت دارد. این سرم برای جایگزینی مایعات و الکترولیتهای از دست رفته، برقراری تعادل مجدد آب و الکترولیت بدن به خصوص قبل و پس از جراحی مصرف می شود.

سِرُم (serum)
مایعی شفاف، حاصل از خون منعقدشده. این مایع در واقع پلاسمای خوناست که پروتئین های ضدانعقادآن جدا شده اند، ولی حاوی آنتی بادی ها، سایر پروتئین ها، و نیز چربی هاو قندهای خون است. این مایع را به صورت مصنوعی نیز تولید و برای محافظت در برابر بیماری ها به کار می برند.