سردر

به دروازه های بزرگ ورود به ساختمان ها یا محوطه های ویژه، سَردَر می گویند. در محل سردر نهادها و مراکز مهم معمولاً سازه های ویژه ای ساخته می شود تا بتوان ورودی اصلی آن ها را به راحتی پیدا کرد. بسیاری از مراکز آموزشی مهم در دنیا دارای سردرهای مشخص با معماری زیبا هستند که با نام خود بین افراد شناخته شده اند. این سازه ها معمولاً نقش نمادینی نیز دارند و شکل آن ها با موضوع فعالیت مربوطه سازمان ارتباط دارد. معمولاً برای نهادهایی مانند مسجدهای مهم، کلیساها، ساختمان های دولتی، وزارت خانه ها، دادگستری ها و همچنین مدارس دینی و مساجد و کاروان سراها سردرهای بزرگ ساخته می شوند. از مشهورترین سردر اماکن در ایران می توان به سردر دانشگاه تهران، سردر باغ ملی و سردر قیصریه اشاره کرد.
کارل گوستاو یونگ، روان شناس شناخته شده در نگره «انسان و سمبل هایش» می گوید: نمادهایی که انسان ها از دیدگاه نوع معماری، ساختمان نما، سردر، و تندیس ها می سازند و برپا می کنند، نماد از باورها و اعتقادات آن هاست. [ ۱]
سردرها به عنوان نمایه ای از مراکز مهم شهر، در ذهن افراد شکل بسته اند. اکثر اماکن مهم دنیا به شکل سردرهایشان معروف اند. سردرها در انواع مختلف و کاربری گوناگونی ساخنه می شوند. معماری آنها اغلب منحصر به فرد و مفهومی است به گونه ای که از سایر سازه ها متمایز باشند.

سردر (چترود). سردر، روستایی است از توابع بخش چترود شهرستان کرمان در استان کرمان ایران.
این روستا در دهستان معزیه قرار داشته و براساس آخرین سرشماری مرکز آمار ایران که در سال ۱۳۸۵ صورت گرفته، جمعیت آن 250نفر ( 71خانوار ) بوده است. [ ۱]

سردر (مهرستان). سردر، روستایی در دهستان زابلی بخش مرکزی شهرستان مهرستان در استان سیستان و بلوچستان ایران است.
بر پایه سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۵، جمعیت این روستا برابر با ۱۷۶ نفر ( ۳۶ خانوار ) بوده است. [ ۱]

سَرْدَر
مهم ترین عنصر دستگاه ورودی در معماری سنّتی ایران. معمولاً ترکیبی ایوان مانند دارد. در بیشتر بناهای ایرانی، که جلوۀ بیرونی ندارند، سردر فقط محلِ معرفی، و تجلّیگاه معماریِ بیرون بنا به شمار می رود؛ گاه نشانه ای قابل رؤیت از دور، و یادمانی برای بنا بوده است. سردرِ مساجد و مدارس و سایر ابنیۀ ایرانی، محلی برای نمایش هنرمندانۀ عملکرد کلیِ بنا، نام بانی، نام معمار، و سال ساخت بنا به شمار می رود، که اغلب با ثبت آیات شریفۀ قرآن کریم در قسمت های خاصی از آن، به ویژه در مساجد و مدارس، ورود به بنا تیمّن می یافته است.