سرخرگ

سرخرگ یا شریان ( به انگلیسی: Artery ) رگ هایی هستند که خون را از قلب به سایر اندام ها منتقل می کنند. [ ۱] سرخرگ ششی و سرخرگ آئورت دو سرخرگ اصلی متصل به قلب هستند. از سرخرگ ها دو عدد سرخرگ کرونری منشعب می شوند که ماهیچه قلب را غذا و اکسیژن رسانی می کنند.
سرخرگ ششی از سه بخش اینتیما و مدیا و ادوانتیس تشکیل شده است. بخش اینتیما درونی ترین که از بافت سنگفرشی تک لایه است و زیر آن بافت همبند پشتیبان و تیغهٔ الاستیک آن را از مدیا جدا می کند. در مدیا عروق خونی و ماهیچه صاف وجود دارد.
سرخرگ دیواره ضخیم تری نسبت به سیاهرگ دارد ولی قطر داخلی آن کمتر از سیاهرگ است. بافت سرخرگ شامل بافت های پوششی، ماهیچه ای و پیوندی است. عموم سرخرگ ها خون روشن حاوی اکسیژن بیشتر را منتقل می کنند به جز سرخرگ های ششی و سرخرگ های نافی که خون تیره و حاوی دی اکسید کربن بیشتر را جهت افزایش اکسیژن و کاهش دی اکسید کربن، به ریه ها و جُفت منتقل می کنند. [ ۲]
شاهرگ به سرخرگ های اصلی بدن می گویند که خون حاوی اکسیژن فراوان را به اعضای بدن می رساند. مهم ترین شاهرگ بدن آئورت است که خون را از بطن چپ قلب دریافت و به اعضای بدن منتقل می کند. به صورت عرفی به سرخرگ های کاروتید شاهرگ گردن و به سرخرگ رادیال شاهرگ دست می گویند. خونریزی از شاهرگ ها به دلیل زیاد بودن قطر رگی، بسیار دشوار بند می آید و مرگ آورست. [ ۳]
• سرخرگ کرونری
• سرخرگ ششی
• سرخرگ براکیوسفالیک ( بازویی سری )
• سرخرگ کاروتید مشترک، داخلی، خارجی
• سرخرگ مغزی پیشین
• سرخرگ مغزی میانی
• سرخرگ مغزی پسین
• سرخرگ بازیلر ( قاعده ای )
• سرخرگ ورتبرال ( مهره ای )
• سرخرگ آگزیلاری ( زیربغلی )
• سرخرگ براکیال ( بازویی )
• سرخرگ رادیال ( زند زبرین )
• سرخرگ اولنار ( زند زیرین )
• سرخرگ سلیاک
• سرخرگ مزانتریک فوقانی ( روده بندی فوقانی )
• سرخرگ رنال ( کلیوی )
• سرخرگ مزانتریک تحتانی ( روده بندی تحتانی ) [ ۴]
• سرخرگ ایلیاک مشترک ( تهیگاهی ) ، داخلی، خارجی
• سرخرگ فمورال ( رانی ) مشترک، سطحی، عمقی
• سرخرگ پوپلیتئال ( پشت زانویی )
• تنه درشت نی - نازک نی
• سرخرگ درشت نی قدامی و خلفی
• سرخرگ نازک نی

سُرخ رگ (artery)
سُرخ رگ
سُرخ رگ
رگی خونی برای انتقال خون از قلب به نقاط گوناگون بدن. سرخ رگ به علت داشتن دیواره های ضخیم متشکل از ماهیچه و رشته های قابل ارتجاع قادر به مقاومت در برابر فشار بالاست. همچنان که خون از قلب به بیرون فرستاده می شود، سرخ رگ ها در مقابل افزایش فشار منبسط می شوند و این قابلیت ارتجاعی سبب جریان یکنواخت خون می شود. نبضیا موجِ فشارایجاد شده در مچ دست احساس می شود. همۀ سرخ رگ ها خون روشن غنی از اکسیژن منتقل نمی کنند، سرخ رگ های ششیخون تیرۀ کم اکسیژن را از قلب به شش ها می برند. سرخ رگ ها لوله هایی انعطاف پذیر، قابل ارتجاع، و دارای سه لایه اند. لایۀ میانی عضلانی است و انقباضات موزون آن به تلمبه کردن خون در بدن کمک می کند. در میانسالی و پیری، دیواره های سرخ رگ ها آسیب می بیند. برخی از این آسیب ها بر اثر رسوبات چربی(← چربی ) ایجاد می شوند. این مسئله قابلیت ارتجاعی سرخ رگ را کاهش داده و فضا یا مجرایی را که خون در آن جریان دارد باریک می کند. این حالت را سخت شدن سرخ رگ هایا تصلب شرایینمی نامند و ممکن است منجر به بالارفتن فشار خون، کم شدن جریان خون، و مرگ شود. در حالتی که سخت شدن مربوط به سرخ رگ های خون رسان ماهیچه های دیوارۀ قلب باشد، بیماریِ قلبی پدید می آید. در افراد مبتلا به بیماری قلبی، احتمال خطر سکتۀ قلبی افزایش می یابد. در سکتۀ قلبی، رگ های خون رسانِ ماهیچه های قلب با لختۀ خونی بسته و موجب مرگ ناگهانی می شوند. بنا به تحقیقات، در بعضی افراد رژیم غذایی دارای چربی حیوانی بالا احتمال ابتلا به بیماری قلبی را افزایش می دهد.