سخت پوستان

سَخت پوستان ( crustaceans ) زیرشاخه ای بزرگ از جانوران بندپا هستند که سرسینهٔ آن ها دارای کاسهٔ پشتی و آبشش و زواید دوشاخه ای است و ضمائم سر آن ها شامل دو جفت شاخک و یک جفت آروارهٔ بالا و دو جفت آروارهٔ پایین است. در سخت پوستان آبزی مواد دفعی نیتروژن دار با انتشار ساده از آبشش ها دفع می شوند. سخت پوستان دارای ۶۷ هزار گونه توصیف شده هستند. فرهنگستان زبان فارسی در مصوبات تازه خود برای زیرشاخه ها پسوند « - وند» را در نظر گرفته و بنا بر این شیوه سخت پوستان را «سخت پوست وندان» نیز نامیده است. [ ۱]
جانورانی مانند خرخاکی ، میگو ، خرچنگ ، دافنی و آرتمیا جزو سخت پوستان هستند. از دیگر جانوران نسبتاً معروف این گروه می توان به شاه میگو، کشتی چسب، پاروپا، خرچنگ آب شیرین، خرچنگ دریایی، سپرمیگو، شپشک ماهی، کریل و شپش نهنگ[ ۲] اشاره کرد. در اشتراک با بقیه بندپایان، سخت پوستان دارای اسکلت بیرونی سختی هستند که باید برای رشد جانور انداخته شود. تفاوت سخت پوستان با بقیه بندپایان این است که اندام هایی دوشاخه biramous دارند و لارو آن ها حالتی لیسه ای nauplius دارد.
بیشتر سخت پوستان ( ( دریازی ) ) هستند در هر دو محیط زیست آب های شیرین و اقیانوس زندگی می کنند. اما تعداد کمی از آن ها در خشکی زندگی می کنند ( مانند خرخاکی ) . بیشتر سخت پوستان متحرک هستند و خودمختار حرکت می کنند و برخی دیگر ناجُنبنده هستند ( مانند کشتی چسب ) . در عین حال گونه های اندکی وجود دارند که انگلی هستند ( مانند ریشه سران، شپش های ماهی، کرم های زبانه ای ) و از سر میزبان خود به آن می چسبند.
گروه سخت پوستان دارای سابقه فسیلی گسترده ای است که به کامبرین می رسد. بیش از ۷٫۹ میلیون تُن از سخت پوستان هرساله در بخش های ماهی گیری و کشاورزی برای مصرف انسان تولید می شود، [ ۳] که بیشتر آن را میگو و شاه میگو تشکیل می دهد. کریل ها و پاروپایان به طور گسترده صید نمی شوند، اما جاندارانی هستند که بیشترین زیست توده روی کره زمین را تشکیل می دهند و بخشی حیاتی از زنجیره غذایی اند.
به مطالعه علمی سخت پوستان، سخت پوست شناسی گفته می شود.
سخت پوستان بدن هایی سه بخشی دارند شامل سر، سینه و شکم. سر دو جفت شاخک، یک جفت چشم مرکب و سه جفت قسمت دهانی دارد. سینه و سر تعدادی از ضمایم فرعی را که شامل آبشش و انتهای دم می شود حمل می کنند. سخت پوستان کوچک به وسیله انتشار تنفس می کنند. سخت پوستان بزرگ تر دارای آبشش هستند. هر دو دستگاه تنفسی از دوره کامبرین میانی آغاز به کار کرده اند. در اشتراک با بندپایان، سخت پوستان دارای اسکلت بیرونی سختی هستند که باید برای رشد جانور انداخته شود.

سخت پوستان (crustacean)
رده ای از بندپایان، شامل خرچنگ های پهن، خرچنگ های دراز دریایی (لابستر ها)، میگوها، شپش های چوب، و کشتی چسب ها. اسکلت خارجیآن ها پروتئین و کیتین است که با آهک محکم شده است. هر بند یک زوج زواید حرکتی دارد که ممکن است به زواید حسی (شاخکها)، زواید دهانی یا پاهایی برای شنا و راه رفتن یا ساختار های چنگکی تغییر شکل یافته باشند.